GÖKÇEADA-YENİBADEMLİ HÖYÜK´TE BULUNAN SÜRTME TAŞ ENDÜSTRİSİNE AİT ÖĞÜTME VE EZGİ TAŞLARININ MORFOLOJİK VE TİPOLOJİK ANALİZİ

Yıl 2007, Cilt: 6 Sayı: 21, 1 - 21, 01.04.2007

Doç. Dr. Halime Hüryılmaz

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

GÖKÇEADA-YENİBADEMLİ HÖYÜK´TE BULUNAN SÜRTME TAŞ ENDÜSTRİSİNE AİT ÖĞÜTME VE EZGİ TAŞLARININ MORFOLOJİK VE TİPOLOJİK ANALİZİ

Öz

Gökçeada-Yenibademli höyükte 2004 yılında açığa çıkarılan öğütme ve ezgi taşları, morfolojik ve tipolojik yönden kuzey Ege Bölgesi için en kapsamlı incelemeyi oluşturmaktadır. M.Ö.3.binin ilk yarısına tarihlendirilen ve tarımsal faaliyetlerin yürütüldüğüne işaret eden Yenibademli’nin öğütme taşları iki gruba ayrılmaktadır: öğütme taşları (sabit duran) ve ezgi taşları ( hareket ettirilen). Pek çok yerleşmede olduğu gibi, burada da sabit duran öğütme taşları çoğunluğu teşkil etmektedir. Bunların tipolojik analizi, dört ayrı tipin belirlenmesini sağlamaktadır- elips, oval, düzensiz elips ve dörtgen biçimli. Yerel kayaçlardan üretilen bu buluntu topluluğu, öğütme işinin konutların içinde ve dışında gerçekleştirildiğini ortaya koymaktadır. Üretim ekonomisinde tarla tarımının önemini vurgulayan bu öğütücüler, III. yapı katında yoğunlaşmaktadır. Onların üzerinde yiv ve oluk gibi işaretlerin bulunmaması, Balkan bölgesi örneklerinden farklılaşmalarına neden olmakta ve öğütme işinin dışında madeni ve kemik aletlerin sivriltilmesinde ve düzleştirilmesinde kullanılmadıklarını göstermektedir

Anahtar Kelimeler

Kuzey Ege Bölgesi, Gökçeada, Yenibademli Höyük, Erken Bronz Çağı, Öğütme ve Ezgi Taşları

Kaynakça

• Baykal-Seeher, A. (1996). Demircihüyük IV. Die Kleinfunde. A. Die Lithischen Kleinfunde. Mainz.
• Bernabò-Brea, L. (1964). Poliochni I. Città preistorica nell’isola di Lemnos. Roma.
• Bernabò-Brea, L. (1976). Poliochni II. Città preistorica nell’isola di Lemnos. Roma.
• Blegen, C. W., Caskey, J. L., Rawson, M., Sperling, J. (1950). Troy I. General Introduction. The First and Second Settlement. Princeton.
• Blegen, C. W., Caskey, J. L., Rawson, M. (1951). Troy II. The Third, Fourth, and Fifth Settlements. Princeton.
• Demangel, R. (1926). Le Tumulus dit de Protésilas. Paris.
• Dörpfeld, W. (1902). Troja und Ilion.Ergebnisse der Ausgrabungen in den vorhistorischen und historischen Schichten von Ilion 1870-1894. Athen.
• Erkanal, H., Özkan, T. (1999). “Bakla Tepe Kazıları”, T. Özkan (ed.), Tahtalı Barajı Kurtarma Kazısı Projesi, 12-42, İzmir.
• Esin, U. (1978). “Tarihöncesi Çağlarda Anadolu’da İlk Üretim Aşaması”, Toplum ve Bilim Dergisi, 6/7: 3- 28.
• Güldoğan, E. (2003). “Aşıklı Höyük Sürtme Taş Endüstrisi Buluntularından Bir Grup (Öğütücü ve Ezici Aletler)”,
• M. Özdoğan, H. Hauptmann, N. Başgelen (eds.), Ufuk Esin’e Armağan, Köyden Kente Yakındoğu’da İlk Yerleşimler, 2: 415-427, İstanbul.
• Herch, T. L. (1981). Grinding Stones and Food Processing Techniques of the Neolithic Societies of Turkey and Greece: Statistical, Experimental and Ethnographic Approaches to Archaeological Problem-Solving, Michigan.
• Hood, S. (1982). Excavations in Chios 1938-1955. Prehistoric Emporio and Ayio Gala II. Oxford.
• Hüryılmaz, H. (2005). “Gökçeada’ya Hayat Veren Su Kaynaklarının Kullanımları ve Korunmaları”, V. Tolun (ed.), Çanakkale-Troas Arkeoloji Buluşması-III, 63-73, Çanakkale.
• Hüryılmaz, H. (2006). “Gökçeada-Yenibademli Topluluğunun Erken Bronz Çağı’nda Karma Besin Ekonomisi”,
• A. Erkanal, E. Özgen, S. Günel, A. T. Ökse, H. Hüryılmaz, H. Tekin, N. Çınardalı-Karaaslan, B. Uysal, F.
• A. Karaduman, A . Engin, R. Spie β, A . A ykurt, R. Tuncel, U. Deniz, A . Rennie (eds.), Hayat Erkanal’a Armağan, Kültürlerin Yansıması, 430-439, İstanbul.
• Joukowsky, M. S. (1986). Prehistoric Aphrodisias II. An Account of the Excavations and Artifact Studies, Providence – Louvain.
• Kardulias, P. N., Runnels, C. (1995). “The Lithic Artifacts: Flaked Stone and Other Nonflaked Lithics”, C. Runnels, D. Pullen, S. Langdon (eds.), Artifact and Assemblage: The Finds from a Regional Survey of the Southern Argolid, Greece. The Prehistoric and Early Iron Age Pottery and the Lithic Artifacts, I: 74-139, Stanford / California.
• Kınçev, K. (1979). “Kamenni orıdıya na truda”, G. İ. Georgiev, N.Y. Merpert, R. V. Katinçarov, D. G. Dimitrov (eds.), Ezero. Rannobronzovoto selişte, 141-162, Sofya.
• Kouka, U. (2002). Siedlungsorganisation in der Nord-und Ostägäis während der Frühbronzezeit (3. Jt. v. Chr.), Rahden/Westf.
• Kraybill, N. (1977). “Pre-Agricultural Tools for the Preparation of Foods in the Old World”, C. A. Reed (ed.), Origins of Agriculture, 485-514.
• Kurter, A. (1989). “Gökçeada Jeomorfolojisi”, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü, Bülten 6: 47-60.
• Lamb, W. (1936). Excavations at Thermi in Lesbos, Cambridge.
• Oybak-Dönmez, E. (2005).“Early Bronze Age Crop Plants from Yenibademli Höyük (Gökçeada), Western Turkey”, Environmental Archaeology, 10/1: 39-49.
• Oybak-Dönmez, E. (2006). “Liman Tepe (İzmir) Erken Tunç Çağı Tarla Bitkileri”, A. Erkanal, E.Özgen, S. Günel,
• A. T. Ökse, H. Hüryılmaz, H. Tekin, N. Çınardalı-Karaaslan, B. Uysal, F. A. Karaduman, A. Engin, R.
• Spie β, A . Aykurt, R. Tuncel, U. Deniz, A . Rennie (eds.), Hayat Erkanal’a Armağan, Kültürlerin Yansıması 541-553, İstanbul.
• Öner, E. (2000). “Yeni Bademli Höyük Çevresinde Jeoarkeolojik Araştırmalar (Gökçeada-İmroz)”, 15. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 19-32, Ankara.
• Öner, E. (2001). “Gökçeada Kıyılarında Holosen Deniz Seviyesi ve Kıyı Çizgisi Değişmeleri”, E. Özhan , Y. Yüksel (eds.), Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları III. Ulusal Konferansı Bildiriler Kitabı, 779-790, Ankara.
• Plassart, A. (1928). Fouilles de Délos, XI. Les sanctuaires et les cultes du Mont Cynthe à Délos. Paris.
• Riehl, S. (2006). “Unser täglich Brot. Pflanzenproduktion und Ernährung in Troia”, M. O. Korfmann (ed.), Troia Archäologie eines Siedlungshügels und seiner Landschaft, 297-308, Mainz.
• Runnels, C. N. (1985). “Trade and Demand for Millstones in Southern Greece in the Neolithic and the Early Bronze Age”, A. B. Knapp , T. Stech (eds.), Prehistoric Production and Exchange: The Aegean and the Eastern Mediterranean, 30-43, Los Angeles.
• Schliemann, H. (1874). Atlas des Antiquités Troyennes. Leipzig - Paris.
• Schliemann, H. (1881). Ilios. Stadt und Land der Trojaner. Leipzig.
• Schmidt, H. (1902). Heinrich Schliemann’s Sammlung. Trojanischer Altertümer. Berlin.
• Singh, P. (1974). Neolithic Cultures of Western Asia. London - New York.
• Treuil, R. (1983). Le Néolithique et le bronze Ancien Égéens. Paris.
• Uzunoğlu, Ş. (2003). “Troia’da Arkeobotanik Çalışmaları”, V. Tolun (ed.), Çanakkale-Troas Arkeoloji Buluşması I,45-48, Çanakkale.
• Warren, P. (1972). Myrthos: An Early Bronze Age Settlement in Crete, London.
• Warren, P., Tzedakis, J. (1974). “Debla: An Early Minoan Settlement in Western Crete”, Annual British School Athens, 69: 299-342.
• Wenzel, G. (1998). “Daily Life in the Home-The House as Living Area”, R. Schulz , M. Seidel (eds.), Egypt: The World of the Pharaohs, 398-409, Cologne.
• Wilson, E. (1999). Keos IX, Aya Irini: Period I-III. The Neolithic and Early Bronze Age Settlements,Part II: The Pottery and Small Finds, Mainz.
• Harita: Gökçeada’da Yenibademli höyüğün konumu