AVRUPA PARA SİSTEMİ VE AB-TÜRKİYE İLİŞKİLERİNİN TÜRK PARA SİSTEMİNE ETKİLERİ

Yıl 2007, Cilt: 6 Sayı: 22, 362 - 394, 01.05.2007

Ümit Serkan Ekmekçiler

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

AVRUPA PARA SİSTEMİ VE AB-TÜRKİYE İLİŞKİLERİNİN TÜRK PARA SİSTEMİNE ETKİLERİ

Öz

Bu çalışma da temel amaç, Avrupa Para Sisteminin oluşumunda temel teşkil eden ekonomik ve
siyasi nedenleri incelemek ve bu oluşumun Türkiye para ve sermaye piyasalarına etkilerini
değerlendirmektir. Bu bakış açısıyla, Optimal Para Sahası Teorisi, Para Birliği ve Avrupa Para Sistemi ele
alınmaya çalışılmıştır.
Parasal entegrasyonların gerçekleşebilmesi için izlenmesi gereken yöntemler, bu
entegrasyonlardan maksimum faydanın sağlanabilmesi için yapılması gereken düzenlemeler Avrupa Para
Sisteminin oluşumuna ışık tutmaktadır. Dünya da meydana gelen önemli parasal uyum çalışmaları ve
bunların faydaları, işlerliği ve başarı oranları bazı bölgesel entegrasyonların doğması bakımından itici bir güç
oynamıştır. Bu nedenle oluşumu hızlanan Avrupa Para Sistemi’nin nasıl meydana geldiği ve meydana
gelirken hangi aşamaları takip ettiği bu çalışmada ele alınmaya çalışılmıştır. Bununla beraber Avrupa
Birliğine tam üye olmaya çabalayan Türkiye’nin sermaye ve para piyasalarında meydana gelen ve imzalanan
anlaşmalardan doğan sistemsel değişimler ve yasal oluşumlar da, bu çalışmanın diğer bir ayağını
oluşturmaktadır.
Avrupa’da siyasi ve ekonomik bir birliğin temel kuruluş amacı ekonomik sınırların ortadan
kalkmaya başladığı günümüz dünyasında önemli bir ekonomik güç olmak ve doğası itibariyle bunu siyasi
olarak ta kullanabilmek ve yeni dünyanın şekillenmesinde söz sahibi olabilmektir. Bu bakımdan Avrupa Para
Sisteminin oluşumu en azından bölgesel olarak ülkemizi oldukça ilgilendirmektedir. Bu sistemin yaşam
şansının fazla olmadığı da bazı kesimler tarafından dile getiriliyor olsa da, hali hazırda bu oluşum büyük
önem arz etmektedir. Bu nedenle Avrupa Para Sistemi ve Türkiye’ye etkileri çalışmamızın temelini
oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

APS (Avrupa Para Sistemi), OPS (Optimum Para Sahası), AB (Avrupa Birliği), İMF (Uluslar arası Para Fonu), ECU ( Avrupa Para Birimi)

Kaynakça

• Abdülkadir Mercül, Tüm Yönleriyle Türkiye-AB İlişkileri, Ekonomik-Parasal Birlik Sürecindeki Gelişmeler ve Türkiye, Elif Kitabevi, Kasım 2002, s.232
• Aslı Özkan, Ekin Fıkırkoca, AB yolunda Türkiye Türkiye Sermaye Piyasası – AB Müktesebatının Üstlenilmesinin Sermaye Piyasasına Etkileri, Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği, Kasım 2004, s.40-41-60-61
• Avrupa Topluluğu ve Türkiye, T.C. Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, 2. Bası, 1993, s:103
• Ayşe Roy, Şu AB Neyin Nesi?, AB-Türkiye İlişkileri Derneği, 1. Baskı, Temmuz 2002,s.7
• Ayşegül Şimşek, Avrupa Para Sistemi’nde Enflasyon ve Türkiye, DPT Uzmanlık Tezleri, Yayın no: DPT: 2284-İPGM-432, Ocak 1992, s.9-10
• Defne Ata ve H.S.Silahşör, “Parasal Birlik, Avrupa Para Birliği ve Türkiye”,Hazine Müsteşarlığı, Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, 1999,s.18
• Dutz M., Melek U., Yılmaz K., “Turkey’s Foreing Direct Investment Challenges , Competition, The Rule of Law and EU Accession”, 2004, http://www.cie.bilkent.edu.tr
• Ebru Arısoy, Ekonomik ve Parasal Birlik Sürecinde Tek Para Euro’ya Geçiş, T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı Ekonomik Araştırmalar ve değerlendirme Genel Müdürlüğü, Ocak 1999, s. 1-2
• Erol Manisalı, Yeni Dünya düzeninde Batı ve Türkiye, Derin yayınları,2. basım, İstanbul 2003, s.19
• Günver Gül Turan, Uluslar arası Para Sistemi Dünü ve Bugünü, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, yayın no:205, 1980, s.90
• H.M. Yüceol, “Optimal Para Alanı Teorisi Üzerine Bir Değerlendirme: Teori, Uygulama ve Politika”, Pivolka, 3(12), 3-6
• Hüseyin Akgönül, Euro ve Türkiye Ekonomisi, Afyon Nisan 2002, s.117-118 http://www.wellesley.edu/economics/weerapana/econ213/spring semester 03-04/akila weerapana
• Jeffrey A. FRANKEL, “No Single Currency Regime is Right for All Countries or At All Times”, Essays in İnternational Finance, no.215, August 1999
• Merih Paya, “Euro’nun Türkiye’ye Olası Etkileri”, İSO Dergisi, Yıl 2002, no: 430, s.12
• Paolo.F,Mongelli, “New Views on The Optımum Currency Area Theory: What is EMU Telling Us”, European Central Bank Working Paper Series, April 2002, s.9
• Pınar Özbay, Avrupa Para Birliği ve Euro, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankas, Araştırma Genel Müdürlüğü, Tartışma Tebliğ, no:9702, Ankara 1997
• Rıdvan Karluk, Uluslar arası Ekonomi, Genişletilmiş ve Yenilenmiş 4. Bası, İstanbul, Beta Yayınevi, 1996, s.475-476
• Rıdvan Karluk ve Özgür Tonus, Avrupa Para Birliği ve Geleceği, http://www.econturk.org/ozgureu.pdf, s.17
• Rıdvan Karluk, Avrupa Birliği ve Türkiye, Beta Yayınları, 8. Baskı, İstanbul 2005, s.590-600-601
• Ronald I. McKinnon, “Optimum Currency Areas”, The American Review, vol.53, 1963
• Sami T., M.Akif K., Türkiye Avrupa Birliği İlişkileri Siyasal Bölgesel ve Ekonomik Boyutlar, “Doğrudan Yabancı Sermaye Açısından Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri ile Türkiye’nin Karşılaştırılması”, Seçkin Yayınevi, Ankara 2005, s.295-296
• Sudi Apak, Uluslararsı Bankacılık ve Finansal Sistemler, Emlak Bankası, İstanbul, Eylül 1993, s.94 Türkiye Bankalar Birliği Yayınları, No:245, Bankalarımız 2005
• http://www.bddk.org.tr, finansal piyasalar raporu
• Ünal Bozkurt, YASED, Ekonomide Yabancı Sermaye, Hazırlayan, , Yayın no:15, 1999, s.5-6