İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ŞİDDET ALGILARI

Yıl 2008, Cilt: 7 Sayı: 24, 351 - 368, 01.07.2008

Handan Deveci Ruhan Karadağ Fatih Yılmaz

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ŞİDDET ALGILARI

Öz

Şiddet, çocukların bedensel ve duygusal gelişimlerini etkileyen en önemli etmenlerin başında gelmektedir. Çocuklar şiddetle bazen aile ortamında, bazen okul ortamında, bazen de arkadaş çevresinde karşılaşmaktadır. Şiddet olaylarını engelleyebilmek için okullara ve eğitime büyük bir sorumluluk düşmektedir. Bu çalışmada, ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin şiddet algıları, çevrelerinde karşı karşıya kaldıkları şiddet biçimleri, şiddetin önlenmesine yönelik önerileri ve şiddet karşısındaki hisleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla ilköğretim öğrencilerinin şiddeti nasıl algıladıklarını ortaya koymak üzere 110 ilköğretim beşinci sınıf öğrencisine açık uçlu anket uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel çözümleme tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin şiddeti; kavga etmek, dövmek, kötü davranmak, küfür etmek, bağırmak, incitmek gibi değişik biçimlerde tanımladıkları görülmüştür. Aynı zamanda çocuklar, çevrelerinde en çok karşılaştıkları şiddet biçimlerini tanımlarına benzer biçimde dövme, kavga etme, kapkaç, gasp, hırsızlık gibi olaylar biçiminde ifade etmişlerdir. Çocuklar, şiddeti önlemek için, konuşarak anlaşma, sevgi, saygı ve hoşgörü içinde olma, uyarma, polise şikâyet etme biçiminde önerilerde bulunurken, şiddet karşısındaki hislerini ise, üzülme, korkma, kötü hissetme, öç alma, heyecanlanma olarak ifade etmişlerdir. İlköğretim öğrencilerinin çevrelerinde karşılaştığı şiddet olaylarını en aza indirmek için okul-aile işbirliği içinde gerekli önlemler alınmalıdır

Anahtar Kelimeler

İlköğretim, çocuk, şiddet

Kaynakça

• Akgün, S., Araz, A., Karadağ, S. (2007). Anlaşmazlıklarımızı çözebiliriz: İlköğretim öğrencilerine yönelik bir çatışma çözümü eğitimi ve psiko-sosyal etkileri. Türk Psikoloji Dergisi, 22(59), 43-67.
• Akgündüz, H., Oral, B., Avanoğlu, Y. (2006). Bilgisayar oyunları ve internet sitelerinde sanal şiddet öğelerinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 171(35), 67-83.
• Aile içi şiddet. www.suc.gen.tr/modules.php?name=Content&d_op=showpage&pid=265 adlı internet sitesi. Erişim tarihi: 24.04.2006.
• Angkaw, J. P. (2006). Addressing school violence in the 21st century. ED495737. Retrieved February 26, 2008, from ERIC Database. Bahar, H. İ. (2006). Okul içi şiddet. USAK Stratejik Gündem. http://www.stratejikgundem.com/yazarlar.php?type=6&id=241 adlı internet sitesi. Erişim Tarihi: 26.02.2008.
• Bora, A. ve Üstün İ. (2005). Sıcak aile ortamı demokratikleşme sürecinde kadın ve erkekler.
• İstanbul: TESEV Yayınları.
• Durmuş, E. (2006). Liseli: Okulda şiddet engellenemez. Radikal Gazetesi, 24.05.2006.
• Erden, M. (Tarihsiz). Sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Alkım Yayıncılık.
• Ergil, D. (1980). Türkiye’de terör ve şiddet. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Eren, A. (2005). Korku kültürü, değerler kültürü ve şiddet. Aile ve Toplum, 7, 2(8), 23-36.
• Gözütok ve diğerleri. (2006). Okulda dayak (1992 ve 2006 yılları karşılaştırması). iogm.meb.gov.tr/siddetveokul/index.htm adlı internet sitesi. Erişim tarihi: 13.04.2006.
• Güler, N. ve diğerleri (2002). Anneleri tarafından çocuklara uygulanan duygusal ve fiziksel istismar/ihmal davranışı ve bunu etkileyen faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24 (3),128-134.
• Gümüş, A. (2007). Mağdur açısından şiddet. İlköğretmen Eğitimci Dergisi, 12, 24-31.
• Gümüş, A., Tümkaya, S., ve Dönmezer, T. (2004). Sıkıştırılmış okullar, Adana’da ilköğretim okulları öğretmenleri ve öğrencileri üzerine bir araştırma. Ankara: Eğitim-Sen Yay.
• Gracia, E., and Herrero, J. (2008). Is it considered violence? The acceptability of physical
• punishment of children in europe. Journal of Marriage and Family, 70, 210–217.
• http://dosyalar.hurriyet.com.tr/aileicisiddet12.asp adlı internet sitesi. Erişim tarihi: 24.02.2006.
• Kapcı, E. G. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37 (1), 1-13.
• Karasar, N. (1991). Bilimsel araştırma yöntemi. (Üçüncü basım). Ankara.
• Kayaş, G. (2006). Suç ve çocuk eğitimi. www.turkhukuksitesi.com/makale_252.htm. Erişim Tarihi: 16.03.2006.
• Kepenekçi, K. Y. ve Çınkır, Ş. (2003). Öğrenciler arası zorbalık. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 34, 236-253.
• Kısakürek, M. A. (1987). Sosyal bilgiler öğretiminin niteliği, kapsamı ve amaçları. (Ed.) B. Özer. Sosyal bilgiler öğretimi içinde (1-12). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Kocacık, F. (2001). Şiddet olgusu üzerine. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 2, 1.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• NCES (National Center for Education Statistics) (2007). Public school practices for violence prevention and reduction: 2003-04. Erişim Tarihi: 26. 02 2008, from http://nces.ed.gov/pubs2007/2007010.pdf
• Özcebe ve diğerleri. (2006). Ankara’da bir ilköğretim okulunda erken ve orta dönem adolesanlarda şiddet algısı ve şiddet davranışı sıklığının değerlendirilmesi (2005), 1. Şiddet ve Okul Sempozyumu Bildiri Özetleri, İstanbul: 28-31 Mart 2006.
• Polat, O. (2005). Okullarda Şiddet. www.0-18.org/haftanin_yorumu/081.htm adlı internet adresi. Erişim Tarihi: 16.03.2006.
• Sanger, D., Spilker, A., Williams, N., Belau, D. (2007). Opinions of female juvenile delinquents on communication, leaming and violence. The Joumai of Correctional Education 58(1), 69-92.
• Subaşı, N. & Akın A. (2006). www.huksam.hacettepe.edu.tr/ ilgiliyayinlar/pdf/ kadina_yon_siddet.pdf adlı internet sitesi. Erişim tarihi: 23.03.2006.
• Tor, H. ve Sargın N. (2005). İlköğretim okullarının ikinci kademesinde okuyan öğrencilerin şiddet hakkındaki görüşleri. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Denizli: 28-30 Eylül 2005, 751-756.
• Türk Eğitim-Sen. (2005). Şiddet ve taciz. İlköğretim 7. ve 8. sınıflarında okuyan öğrencilerin okulda şiddet ve taciz kavramlarına ilişkin kavramsallaştırmaları, Ankara.
• Vatandaş, C. (2003). Ailede ve şiddet Türkiye’de eşler arası şiddet. Ankara: Uyum Ajans.
• Verimli, A. (2006). Okullarda şiddet neden arttı. http://www. ailem.com /templates/ news/detail/detail12.asp?id=13895 adlı internet sitesi. Erişim tarihi: 06.04.2006.
• Yılmaz, M. (2007). Okullarda kör nokta: Şiddet. İlköğretmen Eğitimci Dergisi, 12, 41-43.
• Yurtal, F ve. Cenkseven, F. (2006). İlköğretim okullarında zorbalığın incelenmesi. Şiddet ve Okul Sempozyumu Bildiri Özetleri, İstanbul: 28-31 Mart 2006.