THE DESIGN OF SUITABLE HORIZONTAL AND VERTICAL CIRCULATION AREAS FOR ELDERLY USERS' ERGONOMICS IN HOSPITALS (D.U.T.R.H. POLYCLINICS)

Yıl 2010, Cilt: 9 Sayı: 33, 321 - 333, 01.07.2010

F.demet Aykal Derya Çakir Aydın

Öz

Elderly is a person who passed through a process which has been determined genetically since his born and can't be changed. Meanwhile, he has reached a certain age by being exposed to several environmental components in the society which he has lived with and in time process chronologically. Elderly people sometimes have difficulties in processing some of their activities.
The physiological problems occurring in accordance with aging restrict the movements of elderly people. They have difficulty in using vertical and horizontal circulation components, especially, because of the reasons such as calcification and weakness.
These components are used in hospitals by many elderly people may also cause difficulties in using them. Therefore, corridors which are the components of horizontal circulation, and stairs, ramps and elevators which are the components of vertical circulation must have a quality which elderly people can easily use and they must be designed with respect to the ergonomics data of the user.
In this study the corridors, stairs, elevators and ramps which provide the circulation in Dicle University Education and Research Hospital's Polyclinics' parts were observed in two months time intervals, and the problems of elderly users with regard to these components were detected. The design criteria to be related to these determinations were also given. Some suggestions for rehabilitating these areas were submitted at the end of the study.

Anahtar Kelimeler

-

HASTANE YAPILARINDA YAŞLI KULLANICILARIN ERGONOMİSİNE UYGUN YATAY VE DÜŞEY SİRKÜLASYON ALANLARI TASARIMI (D.Ü.E.A.H. POLİKLİNİK BÖLÜMÜ ÖRNEĞİ)

Öz

Yaşlı kişi, doğumdan itibaren genetik olarak belirlenmiş ve değiştiremeyeceğimiz bir süreçten geçmiş kişidir. Bu arada, çeşitli çevresel etmenlere maruz kalarak kronolojik olarak yaşadığı toplum ve zaman içinde ileri bir yaşa gelmiştir. Bazı fonksiyonlarını yürütmede güçlük çekmektedir.
Yaşlanmayla birlikte ortaya çıkan fizyolojik sorunlar yaşlıların hareketlerini kısıtlamaktadır. Özellikle güçsüzlük ve kireçlenme gibi nedenlerle, yatay ve düşey sirkülasyon elemanları olan koridor, merdiven, asansör ve rampaları kullanmakta zorluk çekmektedirler. Birçok yaşlının kullandığı hastane yapılarında bu elemanların kullanımında güçlükler yaşanmaktadır. Bu nedenle yatay sirkülasyon elemanı olan koridorlar ile düşey sirkülasyon elemanları olan merdivenler, rampalar ve asansörler yaşlıların rahatça kullanabileceği nitelikte ve kullanıcı ergonomisi göz önünde bulundurularak tasarlanmalıdır.
Bu çalışmada; yaşlı hastaların çoğunlukla kullanmış olduğu Dicle Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi polikliniklerinde sirkülasyonu sağlayan koridorlar, merdivenler, rampalar ve asansörler iki ay süreyle gözlemlenmiştir. Böylece bu grup kullanıcıların bu elemanlar ile ilgili olarak yaşadığı sorunlar tespit edilmiştir. Bu belirlemelere yönelik olması gereken tasarım yaklaşımları tanımlanmıştır. Çalışmanın öneriler bölümünde ise var olan alanların iyileştirilmesine yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Koridor, Merdiven, Asansör, Rampa, Hastane

Kaynakça

• Anonim, Radikal, 29 Ocak 1999.
• Bektaş, C., (1979). “Mimarlık Çalışmaları 2”, Yaprak Kitabevi, Ankara.
• Boysan, A., Bingöl, S., (1973). “Yaşlılık ve Barınma Sorunları”, Yapı Dergisi, Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, Sayı:3, Kasım-Aralık, İstanbul.
• Brink, S., (1996). “Yaşlılar İçin Konut Seçenekleri: Herkesi İçeren Genel Çözümler Ya da Dışlayan Özel Çözümler – Diğerlerinin Konut Sorunları”, TMMOB Mimarlar Odası, Ankara
• Çetin, F.D., (1998). “Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ünitelerinde Değişen Kullanıcı Gereksinimlerine Bağlı Esne Tasarlama Faktörlerinin Belirlenmesi”, Y.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Terzi, İstanbul.
• Demircioğlu, N., (2000). “Malatya Kent Merkezinde 65 Yaş ve Üzeri Yaşlı Kadınlarda Fonksiyonel ve Sosyal Yaşam Aktivitelerinde Kısıtlılık ve Yaşam Kalitesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Devlet Planlama Teşkilatı Web Sayfası : www.dpt.gov.tr
• Emiroğlu, V., (1995). “Yaşlılık ve Yaşlının Sosyal Uyumu”, Baskı.2, Ankara.
• Gür, H., (2002). “Yaşlılık ve Fiziksel Aktivite”, www.uludag.edu.tr
• Ishihara, K., Ishihara, S., Nagamchi, M., Hiramatsu, S., Osaki, H., (2001). “Age-Related Decline In Color Perception And Difficulties With Daily Activities-Measurement, Questionnaire, Optical And Computer-Graphics Simulation Studies”,International J. Of Industrial Ergonomics, 28, 153-163.
• Karataş, B., (1992). “Türkiye’de Yaşlıların Konut Sorunu”, Yapı Dergisi, Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, Eylül, İstanbul.
• Kaya, S. İ., (1994). “The Effects Of Socio-Cultural User Requirements On The Organization Of Spaces For Elderly Residences”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Omurilik Felçlileri Derneği, (2001). “SN 521 500 Normlarıyla Ulaşılabilirlik Kılavuzu Özürlü Kişilere Uyarlanmış Yapı”, İstanbul.
• Özkan, G., (1997). “Yaşlı Yurtları Planlama İlkeleri Üzerine Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Pakdil, O., Pakdil, F., (1999). “Ankara Dinlenme ve Bakımevi Projesi” Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Resmi Gazete, 02 Ocak 1984, s.18269.
• Sürmen, Ş. 1995. “Yaşlılara ve Özürlülere Uygun Evler – Tasarımlar”, Almanya Mekan Düzenleme Bayındırlık ve Şehir İnşası Bakanlığı, İ.T.Ü. Çevre ve Şehircilik Uygulama – Araştırma Merkezi, İstanbul.
• Sürmen, Ş., (1996). “Konutun Özürlü Hayatındaki Anlamı Üzerine Kesitler, Öneriler - Diğerlerinin Konut Sorunları”, TMMOB Mimarlar Odası, Ankara.
• Sürmen, Ş., (2000). “Yaşlılar ve Yaşlılık Üzerine Dağınık Notlar”, Nüansarma Yayınları, İstanbul.
• Taneli, Y., (1997). “Türkiye’de Yaşlı Yurtları Araştırması”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Türel, G., (1996). “Yaşlılar İçin Konut - Diğerlerinin Konut Sorunları”, TMMOB Mimarlar Odası, Ankara, sf.398-406.
• Ünal, D., (1997). “Ülkemizde Değişen Toplumsal Koşullar Sürecinde Yaşlı Konutlarının İrdelenmesi (Adana Kenti İçinde Bir İnceleme)”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.