A Study on Values with Primary School Fıfth Grade Students

Yıl 2010, Cilt: 9 Sayı: 34, 56 - 69, 01.08.2010

Z. Nurdan Baysal Osman Samancı

Öz

The social studies course aim to help students develop positive attitude and values. This study tries to indicate the status of fifth grade students' values such as sensitivity/responsibility, solidarity/collaboration, tolerance, diligence, respect towards the environment and people. According to the 2005 Primary School Social Studies Curriculum, the students are expected to gain these values in the fourth and fifth grade. This study was conducted in the 2008-2009 Academic Year, with 60 fifth grade students from Istanbul and Erzurum and qualitative research method was used. The students answered open-ended questions, prepared by experts, about the selected values. The result was analyzed by content and descriptive analysis. As a result, at the end of the fifth grade, students can define the values discussed and mostly possess them. Monitoring students to see if they internalize the appropriate attitudes and values through convenient activities in the social studies lessons is one of the suggestions.

Anahtar Kelimeler

-

İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencileri ile Değerler Üzerine Bir Çalışma

Öz

Sosyal bilgiler dersinin en önemli amaçlarından biri öğrencilerin olumlu tutum ve değerler geliştirmesidir. Bu araştırmada, 2005 İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretim Programı'na göre dördüncü ve beşinci sınıflarda kazandırılması beklenen duyarlılık/sorumluluk, dayanışma/işbirliği, hoşgörü, çalışkanlık, insana ve çevreye saygı değerlerine öğrencilerin beşinci sınıfın sonunda sahip olma durumlarını belirlemek amaçlanmaktadır. Çalışma, 2008–2009 eğitim-öğretim yılında İstanbul ve Erzurum'dan seçilen toplam 60 ilköğretim beşinci sınıf öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmada, öğrencilerin uzmanlarca hazırlanan ve seçilen değerlere yönelik açık uçlu sorular içeren çalışma yapraklarını doldurmaları sağlanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ve betimsel analiz yapılarak çözümlenmiştir. Sonuç olarak öğrencilerin beşinci sınıfın sonunda ele alınan değerleri doğru tanımladıkları ve sıralanan değerlere çoğunlukla sahip oldukları söylenebilir. Sosyal bilgiler dersinde uygun etkinliklerle öğrencilerin doğru tutum ve değerleri içselleştirme durumlarının takip edilmesi, böylece programın yapılan uygulamalar ile yaşama geçirilmesi getirilen öneriler arasındadır.

Anahtar Kelimeler

İlköğretim, Sosyal Bilgiler Öğretimi, Değerler, Değerler Eğitimi

Kaynakça

• Akbaba, S., Yazıcı, H. ve Samancı, O. (2007). Buluş sunuş metodu ve grup rehberliğinin duygusal içerikli olumlu sosyal kavramları kazandırması üzerine etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(3), 239-255.
• Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitiminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akbaş, O. (2009). ilköğretim okullarında görevli branş öğretmenlerinin değer öğretimi yaparken kullandıkları etkinlikler: 2004 ve 2007 yıllarına ilişkin bir karşılaştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 403-414.
• Bacanlı, H. (1999). Duyuşsal davranış eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Başar, M. (2008). Çocuğun başarısında göz ardı edilen duyuşsal özelliklerin getirisi. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Bilgin, A. (2008). Okullarda şiddeti önlemede bir yöntem çatışma çözme. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Çaycı, B., Demir, M. K., Başaran, M. ve Demir, M. (2007). Sosyal bilgiler dersinde işbirliğine dayalı öğrenme ile ilgili karam öğretimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 619-630.
• Doğanay, A. (2006). Değerler eğitimi. C. Öztürk (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 255-286). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Doymuş, K., Şimşek, Ü. ve Şimşek, U. (2005). İşbirlikli öğrenme yöntemi üzerine derleme: I. İşbirlikçi öğrenme yöntemi ve yöntemle ilgili çalışmalar. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 59-83.
• Dökmen, Ü. (2004). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Erden, M. ve Akman, Y. (1997). Eğitim psikolojisi. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Kan, Ç. (2006). Etkili sosyal bilgiler öğretimi Arayışı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 537-544.
• Kouchok, K. H. (2008). Çocuklara hoşgörüyü öğretmek için neler yapılmalı, neler yapılmamalı: Mısır örneğinde bazı yansımalar. (Çev. C. Oruç). İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13(2). 403-412.
• MEB (2005). İlköğretim sosyal bilgiler öğretim programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis (2nd Edition). California: Sage Publications.
• Özen, Y. (2001). Yarına kalmak adına sorumluluk eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özen, Y., Gülaçtı, F ve Çıkılı, Y. (2002). İlköğretim öğrencilerinin sorumluluk duygusu ve davranış düzeyleri ile iç-denetimsel sorumluluk ile dış-denetimsel sorumluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 46-58
• Sanchez, T. (2007). The forgotten American: a story for Character education. International Journal of Social Education, 21(2), 79-90.
• Sarı, M., Sarı, S., & Ötünç, M. S. (2008). İlköğretim öğrencilerinin demokratik değerlere bağlılıkları ve çatışma çözümü becerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(1), 161-192.
• Selçuk, Z. ve Güner, N. (2003). Sınıf içi rehberlik uygulamaları. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Şahin, N. F., Cerrah, L., Saka A. ve Şahin, B. (2004). Yüksek öğretimde öğrenci merkezli çevre eğitimi dersine yönelik bir uygulama. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 113-128.
• Tezgel, R. (2006). Yeni İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında İnsan Hakları ve Değer Eğitimi. II. Uygulamalı Etik Kongresi, Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Turan, S. ve Aktan, D. (2008). Okul hayatında var olan ve olması düşünülen sosyal değerler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 227-259.
• Yavuzer, Y., Demir, Z. ve Calışkan, M. (2000). Gelişim ve öğrenme psikolojisi. Konya: Mikro Yayınevi.
• Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Erişim: 01.08.2009 tarihinde http://www.sosyalbilgiler.gazi.edu.tr/article20.pdf internetten indirilmiştir.
• Yeşil, R. ve Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. TSA Dergisi, 11(2), Erişim: 28.07.2009 tarihinde http://www.tsadergisi.org/arsiv/agustos2007/05.pdf internetten indirilmiştir.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.