THE OPINIONS OF 4TH AND 5TH SOCIAL SCIENCE CLASS TEACHERS ABOUT VALUES ON EDUCATIONAL PRACTICES

Yıl 2013, Cilt: 12 Sayı: 46, 151 - 168, 01.02.2013

Özge Can Aran Özcan Demirel

Öz

In the rapidly changing world, an individual should behave in accordance with universal values and know how to solve moral problems in order to be able to avoid any problems. This fact implements the importance of teachers' role while teaching values. This study was conducted to take teachers opinions about applications of values education in social science classes. The group of this study is formed by 102 classroom teachers who work in public schools in Çankaya district of Ankara. The data was gathered from survey forms and semi-structured interview forms which are both developed by the researcher. For the reliability of the survey Cronbach Alpha co-efficient was estimated 0.86. In the quantitative analysis of data, percentage, mean, standard deviation calculations and Kruskal–Wallis H-Test were used whereas content analysis was used in qualitative data analysis. Findings of the study show that most of the teachers focus on the activities about responsibility; inculcation, modeling and values clarification as value attainment approach; collaborative learning technique and creative drama method and also use observation as the measurement and evaluation activity. Besides there is no significant difference among the opinions of teachers (related with values education) in the schools separated as upper (70%-51%), medium (50%-31%) and lower (30%-11%) according to the percentage of students they replaced to secondary education institutions with an exam (called as OKS).Key Words: Universal Values, Values Education, Social Science Curriculum

Anahtar Kelimeler

Universal Values, Values Education, Social Science Curriculum

DÖRDÜNCÜ VE BEŞİNCİ SINIF ÖĞRETMENLERİNİN SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE DEĞERLER EĞİTİMİ UYGULAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Öz

Hızlı değişen dünyada, bireyin sosyal ilişkilerinde sorun yaşamaması için evrensel olarak kabul edilen değerlere uygun davranması ve karşılaştığı ahlaki problemleri nasıl çözeceğini bilmesi gerekmektedir. Bu durum, öğretmenlerin öğretme-öğrenme sürecinde değer eğitimine yönelik etkinliklere vermesi gereken önemi arttırmaktadır. Bu noktadan yola çıkarak geliştirilen bu çalışmada dördüncü ve beşinci sınıf öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler dersinde değerler eğitimi ile ilgili yaptıkları uygulamalara ilişkin görüşlerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2007-2008 öğretim yılında Ankara ili Çankaya Merkez İlçesinde yer alan ilköğretim okullarında görev yapan 102 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen anket ve yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilmiştir. Anketin güvenirlik katsayısı (Croanbach alfa) 0,86 olarak bulunmuştur. Nicel verilerin analizinde ise yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma hesaplamaları kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, öğretmenlerin çoğunluğunun, sosyal bilgiler dersinde sorumluluk sahibi olma değerine ilişkin etkinliklere, değer kazandırma yollarından telkin, model olma ve değer aydınlatmasına, öğretim yöntem ve tekniklerinden işbirliğine dayalı öğrenme tekniği ve yaratıcı drama yöntemlerine ve ölçme ve değerlendirme etkinliği olarak ise gözleme yer verdiklerini göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: Evrensel Değerler, Değerler Eğitimi, Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı

Anahtar Kelimeler

Evrensel Değerler, Değerler Eğitimi, Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı

Kaynakça

• Aktepe, V. ve Yel, S. (2009). İlköğretim Öğretmenlerinin Değer Yargılarının Betimlenmesi: Kırsehir İli Örneği. Türk Eğitim Bilgileri Dergisi. 7(3).607-622.
• Altuğ, D.(2005) Çocukluktan Yaşlılığa Kendi’ lik Değeri. Ankara : Haberal Egitim Vakfi.
• Arends, R. I. (1998). Learning to Teach. Usa: McGraw Hill Companies.
• Aydın, M. (2003). Gençliğin Değer Algısı: Konya örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 121-1
• Bailey, R.(2000). Teaching Values and Citizenship Across the Curriculum: educating children for the world. Glasgow: RoutledgeFalmer.
• Baydar, P. (2009). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler programında belirlenen değerlerin kazanım düzeyleri ve bu süreçte yaşanılan soruların değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi.
• Baysal, Z. N., & Saman, O. (2010). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencileri İle Değerler Üzerine Bir Çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi , 9 (34).
• Berg, H. K. M. (2003). Values- Based Character Education: A meta-analysis of program effects on student knowledge, attitudes and behaviors. Master Thesis. California State University
• Bulach, C. R. (2002). Implementing a Character Education Curriculum and Assessing Its Impact. The Clearing House. 76(2), 79-83.
• Büyüköztürk,Ş ve diğerleri(2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara:Pegem Akademi.
• Cafoğlu, Z. ve D. Somuncuoğlu. (2000). Global Values in Education and Character Education. [Online] Retrieved on 24-April-2008, at URL:http://www.eric.ed.gov/ERICDocs/data/ericdocs2sql/ content_storage_01/0000019b/80/16/d0/e1.pdf
• Damon, W. (2002). Character Education. Hoover Institution Press: USA [Online] Retrieved on 24-April-2008, at URL: http://www.hoover.org/publications/books/2993036.html . and [Online] Retrieved on 19-March-2013, at URL: books.google.com.tr/books?isbn=0817929622.
• Demirel, Ö.(2006). Öğretme Sanatı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Deveci, H., & Ay, T. S. (2009). İlköğretim Öğrencilerinin Günlüklerine Göre Günlük Yaşamda Değerler. Uluslararası Sosyal Araştırmaler Dergisi , 2 (6).
• Dewey, J.(1969). Moral Principles in Education. Newyork:Greenwood Press.
• Doğan, N. (2007). Yaratıcı Düşünme, Ö. Demirel(Ed.) Eğitimde Yeni Yönelimler(ss.167-192). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Eggen, P. D. ve Kauchak, D. P. (2003). Learning and teaching: Research based methods. (Fourth Edition). Allyn and Bacon.
• Ekşi, H. (2003). Temel İnsani Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğiitmi Programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96
• Gömleksiz, M. N., & Cüro, E. (2011). Sosyal Bilgiler dersi öğretim programında yer alandeğerlere ilişkin öğrenci tutumlarının değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi , 8 (1).
• Halstead, J. M.(1996).Values and values education in schools. J. M. Halstead ve M. J. Taylor(Ed.), Values in Education and Education in Values kitabı içinde(ss.3-13). Oxon: RoutledgeFalmer.
• Hitlin, S. ve Piliavin, J. A.(2004). Values:Revieving a dormant concept. Annual Review of Sociology. 30, 359-393.
• İşcan, C. D. (2007). İlköğretim düzeyinde değerler eğitimi programının etkililiği. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi.
• Josephson, M. (2002). Making Ethical Decision. [Online] Retrieved on 24-April-2008, at URL: http://josephsoninstitute.org/MED/index.html .
• Kan, Ç. (2010). Sosyal Bilgiler Dersi ve Değerler Eğitimi. Milli Eğitim , 187.
• Kenan, S. (2009). Th e Missing Dimension of Modern Education: Values Education. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri , 9 (1), 279-295.
• Kirschenbaum, H. (1995). 100 ways to enhance values and morality in schools and youth settings. Boston: Allyn and Bacon.
• Lee Haris, E.(1991). İdentifying Integrated Values Education Approaches in Secondary Schools. PhD Thesis. Texas A&M University.
• Lewis, J. G.(2007). The Impact on Teacher Practice When Character Education Is Integrated Into Curriculum. PhD Thesis. Boston College.
• Linkona, T. (1991). Educating For Character: How our schools can teach respect and responsibility. Newyork: Bantam Books.
• Linkona,T.(1997). The Teacher’ s Role in Character Education. Journal of Education. 179(2), 63M.E.B. Sosyal Bilgiler Program Geliştirme Özel İhtisas Komisyonu. (2005). “Sosyal Bilgiler Dersi 4.-5. Sınıf Programı”. 06 Mayıs 2008 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr adresinden erişildi.
• Raths, L. E., Harmin,M. ve Simon,S. B.(1966). Values and Teaching: working with values in the classroom. Ohio: Charles E. Merrill Books Inc.
• Revell, L.(2002). Children ’s Responses to Character Education. Educational Studies. 28(4), 421-4
• Ruken, A. V. ve diğerleri(2007). How Does Drama Effect Students’ Perception of Ethical Values: Friendship, Truth and Lie, Fair, Conflict Resolution. Education and Values in The Balkan Countries. Yay. Haz. Nikos P. Terzis. Athens: Publishing House Kyriakidis Brothers S.A.
• Senemoğlu, N.(2007). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Gönül Yayıncılık.
• Schwartz, S. H.(1994). Are There Universal Aspects İn The Stracture And Contents Of Human Values. Journal of Social Issues. 50(4), 19-45.
• Shaffer, D.R.(2000). Social&Personality Development. Belmont: Wadsworth/Thomson Learning.
• Sımon, S. B., Howe, L.W. ve Kırschenbaum, H.(1978). Values Clarification: a handbook of practical strategies for teachers and students. Newyork: A&W Publishers.
• Skaggs, G. ve Bodenhorn, N.(2006). Relationships Between Implementing Character Education, Student Behavior, and Student Achievement. Journal of Advanced Academics. 18(1), 82-114
• Sönmez, V. (2007). Öğretmen El Kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sönmez, V.(2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Spranger, E.(2001). İnsan Tipleri:Bir kişilik psikolojisi(Çev. Ahmet Aydoğan). İstanbul: İz yayıncılık
• Straughan, R. ( 2000). Can We Teach Children To Be Good?. Buckingham: Open University Press
• Taymaz, H. (1997). Hizmetiçi Eğitim. Ankara: Takav Matbaası.
• Üstündağ, T. (2005). Yaratıcılığa Yolculuk. Ankara: Pegem Yayıncılık
• Whitney, I.B.(1986). “The Status of Values Education İn The Middle and Junior High Schools of Tennessee. “ PhD Thesis, Tennessee State University.