HOPELESSNESS, BURNOUT AND JOB SATISFACTION ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE CONCEPTS: EDUCATION SECTOR IN AN APPLICATION

Yıl 2013, Cilt: 12 Sayı: 47, 191 - 202, 01.03.2013

Faysal Okumuş Mehmet Mete Erlan Bakiyev İlhan Kaçire

Öz

This study measures the levels of hopelessness, burnout and job satisfaction of public school teachers. The study utilzes the data consisting of 202 complete variables indicating hopelessness, burnout, job satisfaction and demographic variables. The results of the study show that hopelessness and burnout have negative correlation, and hopelessness and burnout have positive correlation with each other. In addition, hopelessness scores higher in female teachers than it was identified in male teachers.

Anahtar Kelimeler

-

UMUTSUZLUK, TÜKENMİŞLİK VE İŞ MEMNUNİYETİ KAVRAMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: EĞİTİM SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Öz

Bu çalışmada kamu eğitim sektöründe çalışan öğretmenlerin umutsuzluk, tükenmişlik ve iş memnuniyeti düzeyleri araştırılmıştır. Araştırma kapsamında kurum çalışanlarına umutsuzluk, tükenmişlik ve iş memnuniyeti ölçeği ile demografik değişkenlerden oluşan bir anket uygulanmış ve anketlerin 202 tanesi değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Yapılan analizler sonucunda umutsuzluk ve tükenmişlik kavramlarıyla memnuniyet kavramı arasında negatif ilişki; umutsuzluk ve tükenmişlik kavramları arasında pozitif anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bayan öğretmenlerin, erkek öğretmenlere göre umutsuzluk puanlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Umutsuzluk, Tükenmişlik, İş Memnuniyeti, Öğretmen.

Kaynakça

• BECK A.T., WARD C.H., MENDELSON M., MOCK J., ERBAUGH J. (1961). “An Inventory for Measuring Depression”, Archives of General Psychiatry, 4: 561-71. BUDAK, G. VE SÜRGEVİL, O. (2005). Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama, D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 20(2), 95-108.
• COSTIN, F., DRAGUNS, J.G. (1989). “Abnormal Psychology”. Patterns, Issues, Interventions, New York, John Wiley and Sons Inc.
• ÇELİKKALELİ, Ö. (2011) “Yetişkin Eğitimcisi Öğretmenlerin Tükenmişlik ve Mesleki Yetkinliklerinin İncelenmesi” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl: 3 Sayı: 4 –Bahar, s. 38-53
• DİLBAZ N, SEBER G. “Umutsuzluk kavramı: Depresyon ve İntiharda Önemi”. Kriz Dergisi 1993; 1:134-138.
• DODSON, Thomas A. ve L. DiAnne BORDERS (2006), “Men in Traditional and Nontraditional Careers: Gender Role Attitudes, Gender Role Conflict, and Job Satisfaction”, The Career Development Quarterly, Alexandria: Jun 2006, Vol. 54. DOLUNAY, Ayşe. PİYAL, Birgül. (2003). “Öğretmenlerde Bazı Mesleki Özellikler Ve Tükenmişlik”, Kriz Dergisi 11(1) S:35-48.
• ERDEN A.R. ve YAPRAK M , Köy ve İlçe Merkezinde Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Halkla Etkileşim ve Mesleki Memnuniyet Boyutunda Karşılaştığı Sorunlar ve Bu Sorunların Performansına Etkisi Konusundaki Görüşleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26 / 2011
• ERGİN, C. (1992). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği’nin Uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• FRIEDMAN, I. A. ve FARBER, B. A. (1992). Professeonal Self-Concept as a Predictor of Teache Burnout. Journal of Educational Research, 84(1), 28–35.
• GUGLIELMI, R. S. ve TATROW, K. (1998). “Occupational Stres, Burnout and Health in Teachers: A Methodological and Theoretical Analysis”, Review of Educational Reearch, 68(1), 61–99.
• HARAN S, ÖLMEZ Ş, DEVRİMCİ Özgüven H (1997). “Ankara Üniversitesi Hastanelerinde Çalışan Doktor ve Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri”, Kriz Dergisi, 5(2): 72
• KULA, S. (2011), “Occupational Stress and Work-Related Wellbeing of Turkish National Police (TNP) Members, University of Central Florida, Orlando” (unpublished dissertation).
• MASLACH, C., SCHAUFELİ, W. B., LEITER, P., (2001). Job Burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397-422.
• ÖZBEN Ş. ve ARGUN Y. (2003) “İlköğretim Öğretmenlerinin Umutsuzluk ve Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”, Ege Üniversitesi Eğitim Dergisi, (3), 1: 36-48.
• PAKSOY H.M (2007). “Üniversitelerde Akademik Personelin İş Memnuniyeti: Harran Üniversitesi Örneği”, Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, Sayı 12 Yıl 9 s.138-151
• POLLNAC, RICHARD B. ve JHON J. POGGIE (2006), “Job Satisfaction in Fishery in Two Southheast Alaskan Towns”, Human Organization, Washington: Vol.65, Iss.3.
• RIDEOUT E, MONTEMURO M (1986) “Hope, Morale and Adaptation in Patient with Chronic Heart Failure”, Adv Nursing,Vol. 11: 429-438
• MELGES FT (1969) “Types of Hopelessness in Psychological Process”, Arch Gen Psychiatry, 20: 690-699
• OTRAR, M., EKŞİ, H., DİLMAÇ, B. VE ŞİRİN, A. (2002). “Türkiye’de Öğrenim Gören Türk ve Akraba Topluluk Öğrencilerinin Stres Kaynakları, Başaçıkma Tarzları ile Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(2), 473-506.
• SABUNCUOĞLU, Zeyyat ve Bilçin TAK (2001), “Çalışanların İş Tatminlerinin Müşteri Tatmini Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”, 9. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Bildiriler Kitabı, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Araştırma ve Yardım Vakfı Yayın No: 10, İstanbul.
• SPECTOR, P. E. (1985). “Measurement of Human Service Staff Satisfaction: Development Of The Job Satisfaction Survey”, American Journal of Community Psychology, 13(6), 693-713.
• SURGEVİL, O. (2005). “Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörler: Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon, İzmir.
• TANER, B. (1993), Büyük Otellerde Yönetim Biçimlerinin Personel Üzerindeki Etkileri ve Yöneticilerin Personele Yaklaşımlarında Bir Sistem Önerisi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Adana.
• TORUN, A. (1995) Tükenmişlik, Aile Yapısı ve Sosyal Destek İlişkileri Üzerine Bir İnceleme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• TÜTÜNCÜ, Özkan. (2000), “Kar Amacı Gütmeyen Yiyecek İçecek İşletmelerinde İş Doyumunun Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 2, Sayı 3.
• VELİOĞLU, S. PEKER, G. (1989) “Depresyonların Psikopatolojisi ile Ego Kavramının İrdelenmesi”. İn Adam, E. eds. Depresif Hastalıklar. İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Mezuniyet Sonrası Eğitim Çalışmaları, İstanbul