YER BAĞLILIĞI ÖLÇEĞİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 81, 229 - 241, 14.01.2022

Harun Ayar , Tebessüm Ayyıldız Durhan , Suat Karaküçük

https://doi.org/10.17755/esosder.868059

Cited By: 2

Öz

Araştırmada park rekreasyonu faaliyetlerine katılan bireylerin yer bağlılığını ölçmek için Williams ve Roggenbuck (1989) tarafından geliştirilen 22 Madde 3 alt boyuttan oluşan Yer Bağlılığı Ölçeği’nin (Place Attachment Scale) Türk popülasyonuna uygunluğunun test edilmesi amaçlanmıştır. Yapılan çeviri çalışmalarının ardından, veriler park rekreasyonuna katılan çalışma grubundan toplanmıştır. Örneklem grubunun büyüklüğü KMO ve Barlett testi ile değerlendirilmiş ve örneklem grubunun (.81, p<0,001) yeterli büyüklükte olduğu belirlenmiştir. Yapının tekrar sınanması yönünde ölçek geliştiricilerle uzlaşıya varılmış ve açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçekten çıkartılan maddeler sonucunda elde edilen toplam 19 maddelik ölçeğin birinci faktörü; etkinlikleri gerçekleştirmek için en iyi yerin olduğu ile ilgili “yere bağımlılık”, ikinci faktörü; etkinliğin gerçekleştirildiği yerin oldukça önemsenmediği ile ilgili “yere karşı ilgisizlik” ve üçüncü faktörü; bireylerin mekânı yaşamlarının merkezi haline getirerek kullandıkları ile ilgili “yer kimliği” boyutu oluşturmaktadır. Bu 3 faktörün ölçeğe ilişkin açıkladıkları varyans %49,79, iç güvenirlik katsayıları ise sırasıyla .87, .61, .79’dur. Yapının doğrulanması adına yapılan doğrulayıcı faktör analizi bulguları da ölçeğin geçerli bir yapıda olduğunu desteklemektedir (x2/df=4,79; RMSEA=0,08, SRMR=0,08; CFI=0,92). Araştırma sonucunda rekreasyonel etkinliklere katılan bireylerin yer bağlılığını değerlendirmede geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yer bağlılığı, ölçek, geçerlilik, güvenirlik

PLACE ATTACHMENT SCALE VALIDITY AND RELIABILITY STUDY

Öz

Kaynakça

• Budruk, M., Wilhelm Stanis, S.A. (2013). Place attachment and recreation experience preference: A further exploration of the relationship. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 1-2, 51-61.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kuramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı, Kuram ve Uygulamalarda Eğitim Yönetimi, 2. Sayı. 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2007).Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Casey, E.S. (2009). Getting back into place. Bloomington: Indiana University Press.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Gezer, M., İlhan, M. (2018). Ekolojik kimlik ölçeğinin Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(3), 1121-1142.
• Göregenli, M. (1997). Kent Kimlikleri ve Kent Kültürleri. I. Ulusal Kültür Bildirileri. IKSEV Yayınları: 1-2.
• Hay, R. (1998). Sense of place in developmental context. Journal of Environmental Psychology, 18(1), 5-29.
• Hidalgo, M.C., Hernandez B. (2001). Place Attachment: Conceptual And Empirical Questions Journal of Environmental Psychology 21, 273-281.
• Jorgensen, B., ve Stedman, R. (2001). Sense of place as an attachment: Lakeshore owners attitudes toward their properties. Journal of Environmental Psychology, 21, 233– 248 doi:10/1006/ jevp2001.0226.
• Karakuş, P. (2007). İzmir Kültür Park’ının, İzmirlilerin Açısından Anlamı ve Kültür park Hakkındaki Temsilleri, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Psikoloji Anabilim Dalı, İzmir.
• Kasarda, J.D., Janowitz, M. (1974). Community attachment in mass society. American Sociological Review, 39, 328-339.
• Kyle, G., Graefe, A.R., Manning, R. (2005). Testing The Dimensionality of Place Attachment In Recreational Settings Environment And Behavior, 37(2), 153-177.
• Lee, T.H., Shen, Y.L. (2013). The influence of leisure involvement and place attachment on destination loyalty:Evidence from recreationists walking their dogs in urban parks. Journal of Environmental Psychology, 33, 76-85.
• Lorcu, F. (2015). Örneklerle Veri Analizi SPSS Uygulamalı, 1. Basım, Ankara, Detay Yayıncılık.
• Low, S., Altman, I. (1992). Place attachment: a conceptual inquiry. In I. Altman, & S. Low (Eds.), Place attachment. New York: Plenum Press. Morgan, P. (2010). Towards a developmental theory of place attachment, Journal of Environmental Psychology, 30, 11–22.
• Özdamar, K. (1999). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi 1. Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Patterson, M. E., Williams, D. R. (2005). Maintaining research traditions on place: diversity of thought and scientific progress. Journal of Environmental Psychology, 25, 361–380.
• Proshansky, H.M., Fabian, A.K., Kaminof, R. (1983). Place identity: Physical world socialization of the self. Journal of Environmental Psychology, 3, 57–83.
• Raymond, C.M., Brown, G., Robinson, G.M. (2011). The influence of place attachment, and moral and normative concerns on theconservation of native vegetation: A test of two behavioural models. Journal of Environmental Psychology, 31, 323-335.
• Schumacker, R.E, Lomax, R.G. (2004). A Beginner’s Guide To Structural Equation Modelling, Second Edition, Lawrance Erlbaum Associates, Inc. s.81-82.
• Stokols, D., Shumaker, S. A. (1981). People in places: A transactional view of settings. In J. H. Harvey (Ed.), Cognition, social behavior, and the environment (pp. 441–488). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Williams, D.R., Roggenbuck, J.R. (1989). Measuring place attachment: Some preliminary results. Paper presented at the Sessionon Outdoor Planning and Management NRPA Symposium on Leisure Research. San Antonio, TX,20–22 October.
• Wynveen, C.J., Kyle, G., Sutton, S.G. (2012). Natural area visitors’place meaning and place attachment ascribed to a marinesetting. Journal of Environmental Psychology, 32, 287-296.
• Yaşaroğlu, C. (2017). Mekânsal bağlılık ölçeği: Türkçe’ye uyarlama çalışması. Journal of Human Sciences.14(3), 2810-2817.
• Yaşlıoğlu, M.M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, Özel Sayı, 74-85.