TÜRKİYE’DE COVİD-19 SALGINININ İLK DÖNEMİNDE UYGULANAN HÜKÜMET POLİTİKALARININ KRİZ YÖNETİMİ BAKIŞ AÇISIYLA İRDELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 83, 1408 - 1421, 01.07.2022

Oğuz Akgün Fuat Yalman

https://doi.org/10.17755/esosder.880564

Öz

COVID-19 salgını, Dünya Sağlık Örgütü tarafından bir salgın olarak ilan edildikten sonra insanların yaşamları, aileleri ve toplumlar üzerinde büyük bir etkiye neden olmuştur. Enfekte olan toplam insan sayısının her gün artmasıyla birlikte COVID-19, uluslararası bir halk sağlığı acil durumu haline gelmiş ve virüs bulaşanlara sağlık hizmeti sağlamak, birçok hükümet ve organizasyon için en önemli öncelik olmuştur. Küresel COVID-19 salgınıyla mücadelede devletlerin başarı ya da başarısızlık durumları farklı açılardan tartışılmaktadır. Karşılaştırmalar ve ulaşılan sonuçlar farklı parametreler üzerinde değişmektedir. Bu karşılaştırmalar üzerinden elde edilen sonuçlara bakıldığında ise kriz yönetiminin başarısında belirleyici dinamiğin, güçlü devlet kapasitesinin ve uygulanan hükümet politikalarının olduğu görülmektedir. Güçlü devlet kapasitesinin ve uygulanan hükümet politikalarının önemi ise sağlık sistemi, ekonomi, eğitim, ulaşım, tedarik zinciri, bilimsel araştırma, dijitalleşme, etkin yönetim, güvenilir siyasi liderlik, iyi işleyen bir bürokrasi ve düzgün ve güvenilir yürütülen iletişim becerileri gibi birçok başlıkta test edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, 2019 yılının Aralık ayında Çin’de ortaya çıkan ve kısa süre içerisinde küresel düzeyde yayılan ölümcül Covid-19 pandemisinin ilk dönemi (11 Mart-1 Haziran) ile ilgili Türkiye’nin mücadelesini ve uygulanan hükümet politikalarını, kriz yönetimi bakış açısıyla irdelemektir. Sonuç olarak Türkiye’nin krizi başarı ile yönetmesinde öne çıkan üç önemli faktörün göze çarptığı görülmüştür. Bunlardan birincisi, son 10 yıllık dönemde devlet ve hükümetin birçok krizle yüzleşmiş olmasından dolayı krizlere karşı ülkenin kazandığı bağışıklıktır. İkinci olarak, sağlık sektörüne özel bir önem verilmiş olunması ve sağlık hizmetlerinin sunumunda dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olması Türkiye’nin krizle mücadelesini kolaylaştırmıştır. Üçüncü olarak ise, Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine geçilmesiyle siyasal sistemin değişmesi bu süreçte devletin etkin ve hızlı karar almasını kolaylaştırmıştır.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Salgını, Hükümet Politikaları, Kriz Yönetimi

Destekleyen Kurum

Destekleyen bir kuruluş yoktur.

Kaynakça

• Acar, Y. (2020). “Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgını Ve Turizm Faaliyetlerine Etkisi”. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 7-21.
• Ahmed, M. Z., Ahmed, O, Aibao, Z., Hanbin, S., Siyu, L., & Ahmad, A. (2020). “Epidemic of COVID-19 in China and associated psychological problems”. Asian Journal of Psychiatry, 51, 102092. https://doi.org/10.1016/j.ajp.2020.102092 PMID: 32315963
• Ahorsu, D. K., Lin, C. Y., Imani, V., Saffari, M., Griffiths, M. D., & Pakpour, A. H. (2020). “The Fear of COVID- 19 Scale: development and initial validation”. International Journal of Mental Health and Addiction, 1. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00270-8.
• Alves, Jose C., Lok, Tan Cheng., Luo, YuBo., & Hao, We. (2020). “Crisis Management for Small Business during the COVID-19 Outbreak: Survival, Resilience and Renewal Strategies of Firms in Macau”. Research square, 1-29. DOI: https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-34541/v1.
• Arslan, R., & Fi̇li̇z, M. (2020). “Sağlık Eğitimi Alan Öğrencilerin Covid-19 Salgınına Yönelik Algılarının Değerlendirilmesi”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2),1-18. DOI: 10.37880/cumuiibf.745861.
• Aslan, R. (2020). “Tarihten Günümüze Epidemiler, Pandemiler ve COVID-19”. Göller Bölgesi Aylık Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı, 8(85), 36-41.
• Bundy, J., Pfarrer, M. D., Short, C. E., & Coombs, W. T. (2017). “Crises and Crisis Management: Integration, Interpretation, and Research Development”. J. Manag., 43, 1661–1692. https://doi.org/10.1177/0149206316680030.
• Canöz, K. & Gedikçi Öndoğan, A. (2015). “Kriz Yönetiminde Dönüşümcü Liderin Rolü”. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 3(1), 36-61.
• Chen, L., & Yuan, X. (2020). “China’s ongoing battle against the coronavirus: Why did the lockdown strategy work well?”. Socio-Ecological Practice Research, 1–6. https://doi.org/10.1007/s42532-020-00048-1
• Coombs, W. T. (2007). “Protecting organization reputations during a crisis: the development and application of situational crisis communication theory”. Corporate Reputation Review, 10, 163-176.
• Cora, H. (2020). “Contemporary Conflict Management and Intervention Strategies For Businesses Under COVID-19 Crises”. TURAN-SAM, 12(46), 363-370.
• Deloitte, (2020). “Crisis Management Framework-COVID-19 Crisis Response Checklist”. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/za/Documents/risk/za-COVID-19-CMF-Checklist.pdf
• Efficiency Unit, (2009). “Crisis Management – An International Overview”. 13/F., West Wing Central Government Offices, 11 Ice House Street Central Hong Kong, www.eu.gov.hk
• Eryilmaz, B. (2020). “Türkiye’de Faaliyet Gösteren Otel Zincirlerinin Yeni Tip Koronavirüs (COVID-19) Bilgilendirmeleri”. Turizm Akademik Dergisi, 7(1), 15-27.
• Filiz, M. & Bardakçı, S. (2020). “Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu yöneticilerinin dönüşümcü ve etkileşimli liderlik algılarının değerlendirilmesi”. Turkish Studies-Social, 15(4), 1891-1918. https://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.43412.
• Gostin, L. O., & Wiley, L. F. (2020). “Governmental public health powers during the COVID-19 pandemic: stay-at-home orders, business closures, and travel restrictions”. Jama, 323(21), 2137-2138.
• Greenberg, N., Docherty, M., Gnanapragasam, S., & Wessely, S. (2020). Managing mental health challenges faced by health care workers during the COVID-19 pandemic. BMJ, 368. https://doi.org/10.1136/bmj.m1211 PMid:32217624
• Gül, H. & Çelebi, F. (2020). “Koronavirüs (Covid-19) pandemisinde başlıca gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde kriz yönetiminin değerlendirilmesi”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(3), 1703-1715.
• James, E. H., Wooten, L. P., & Dushek, K. (2011). “Crisis management: Informing a new leadership research agenda”. Academy of Management Annals, 5, 455-493.
• Kanel, K. A. (2014). Guide to Crisis Intervention; Cengage Learning: Boston, MA, USA.
• Lerbinger, O. (2012). The Crisis Manager: Facing Disasters, Conicts, and Failures (2 nd ed.). New York: Routledge.
• Li, Q., Guan, X., Wu, P., Wang, X., Zhou, L., Tong, Y., Ren, R., Leung, K. S. M., Lau, E. H. Y., Wong, J. Y., et al. (2020). “Early transmission dynamics inWuhan, China, of novel coronavirus-infected pneumonia”. N. Engl. J. Med., 382, 1199–1207.
• Mitroff, I. I., Shrivastava, P., & Udwadia, F. E. (1987). “Effective crisis management”. Academy of Management Perspectives, 1(4), 283-292.
• Naja, F., & Hamadeh, R. (2020). “Nutrition amid the COVID-19 pandemic: a multi-level framework for action”. European Journal of Clinical Nutrition, 1-5.
• OECD, (2020a). The territorial impact of COVID-19: Managing the crisis across levels of government. http://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/the-territorial-impact-of-covid-19-managing-the-crisis-across-levels-of-government-d3e314e1/
• OECD, (2020b). Coronavirus (COVID-19): Cities policy responses (as of 27 March 2020), https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=126_126769-yen45847kf&title=Coronavirus-COVID-19-Cities-Policy-Responses.
• Okkay, İ. (2019). “Küreselleşen Dünyada Kriz Yönetiminin Önemi”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 6(3), 308-317.
• Paraskevas, A. (2006). “Crisis management or crisis response system? A complexity science approach to organizational crises”. Manag. Decis. 44, 892–907. https://doi.org/10.1108/00251740610680587.
• Penrose, J. M. (2000). “The role of perception in crisis planning”. Public Relations Review, 26(2), 155-171.
• Rajkumar, R. P. (2020). “COVID-19 and Mental Health: A Review of the Existing Literature”. Asian Journal of Psychiatry, 52, 102066, https://doi.org/10.1016/j.ajp.2020.102066.
• Sağlık Bakanlığı (2020). Halk Sağlığı genel Müdürlüğü, COVID-19 (2019-n CoV Hastalığı) Rehberi (Bilim Kurulu Çalışması). T.C. Sağlık Bakanlığı, 25 Şubat 2020. (Erişim Tarihi: 26.02.2020).
• Sasaki, N., Kuroda, R., Tsuno, K., & Kawakami, N. (2020). “Workplace responses to COVID‐19 associated with mental health and work performance of employees in Japan”. Journal of Occupational Health, 62(1), e12134.
• Thomas, W.M., Randells, S.S. & Kenneth, H.W. (1983). “Organizasyonal Crisis Part.1, Definition and Conceptualization”. Human Relations, 36(12), doi: 10.1177/001872678303601205.
• Türkiye Psikiyatri Derneği, (2020). COVID-19 Tedavisinde Önleyici, Koruyucu Ve Tedavi Edici Psikiyatrik Hizmetler. https://www.psikiyatri.org.tr/TPDData/Uploads/files/COVID19_Pandemi_PsikiyatrikTedavilerTPDRTACB-05052020.pdf (Erişim Tarihi: 24.11.2020).
• Van der Heyden, L. & Nathanial, P. (2020). “A Crisis Management Blueprint for COVID-19”. https://knowledge.insead.edu/operations/a-crisis-management-blueprint-for-covid-19-13716, April 3, 2020.
• World Health Organization (2020a). Covid strategy update (April 2020), https://www.who.int/publications/i/item/covid-19-strategy-update---14-april-2020.
• World Health Organization (2020b). Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public, recieved from: Erişim adresi: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/people-at-higher-risk.html.
• World Health Organization (2020c). WHO Director-General’s opening remarks at the media briefing on COVID-19–11 March 2020 Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2020 [cited 2020 18 April]. https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-oncovid-19-11-march-2020.
• Zhai, Y., & Du, X. (2020). “Mental health care for international Chinese students affected by the COVID-19 outbreak”. The Lancet Psychiatry, 7(4):e22. https://doi.org/10.1016/S2215-0366(20)30089-4 PMID: 32199511