Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

MEHMET ÂKİF’İN TOPLUMUN DEĞİŞİM VE GELİŞİMİNE YÖNELİK FIKIH ANLAYIŞI

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 84, 1688 - 1708, 08.10.2022

Ayten Erol

https://doi.org/10.17755/esosder.1091249

Öz

Kültür ve medeniyet tarihimizde gerek eserleri gerekse fikirleriyle uzun süre geniş kitleleri etkileyerek yaşadığı toplumun değişim ve gelişimine yön vermiş en önemli şahsiyetlerden birisi de Mehmet Âkif Ersoy’dur. O, dinin teorik boyutundan ziyade pratik/fıkhî boyutu ile ilgilenmiştir. Âkif, İslâm dünyasının bütününde yaşanan ilim ve teknolojik gerilemenin ortadan kaldırılması için, mevcut din ve ilim anlayışının doğrudan Kur’ân, Sünnet ve selef ulemasına dayanarak aklın ışığında ıslah edilmesini önermektedir. O’na göre, toplumun değişim ve gelişimi için insan, dinî-ahlâkî değerlerine sahip çıkarak, çağın getirdiği bilim ve teknolojiyi elde etmeye çalışmalıdır. O, dünya ve ahiretin bir denge içinde var olduklarını, birinin bir diğeri için feda edilmesinin yanlış olacağı görüşündedir. Âkif’in fıkıh anlayışı, fıkıh ilminin karakteristik özelliklerinden; din-ahlâk-hukuk bütünlüğünün yanı sıra dünya-ahiret bütünlüğü ile de örtüşmektedir. Âkif’e göre, toplumda beklenen ve özlenen değişim ve gelişim başarılı olması ve fıkhın zamanın şartlarına uyması için öncelikli olarak fıkhı doğru bir şekilde bilen ve fıkhı anlayacak, anlatacak din adamlarının yetişmesi gerekmektedir. O’na göre, dinden kaynaklı yaşanılan toplumsal problemler, dinin teorisinden değil, dindarın zihniyetinden diğer bir ifade ile Müslümanların yanlış din/fıkıh algısından kaynaklanmaktadır. Âkif, toplumun, dinî/fıkhî birçok kavramı ve esasları yanlış anladıkları görüşündedir. Ne yazık ki bu görüş, günümüzde de inkâr edilemez bir gerçekliktir.

Anahtar Kelimeler

İslâm dini fıkıh toplumsal değişim toplumsal gelişim fıkıh anlayışı Akif

Kaynakça

  • Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed. el-Müsned. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1982.
  • Akyüz, Hüseyin. Eğitim Sosyolojisinin Temel Kavram ve Alanları Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1992.
  • Ali Haydar, Düreru’l-Hükkâm Şerhu Mecelleti’l-Ahkâm. Beyrut: 1991.
  • Âmidi, Ebu’l-Hasan Seyfedin. el-İhkâm fi Usûli’l-Ahkâm. Kahire ts.
  • Apaydın, Hacı Yunus. “İctihad”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2000, 21: 432-445.
  • Bacaksız, Haluk. Mehmet Âkif Ersoy’da Aile, Toplum Ve İnsan. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2008.
  • Bağlıoğlu, Ahmet. “Mehmet Akif’in Geleneksel Din Anlayışına Eleştirileri 1 “Asrın İdrakine İslam’ı Söyletmek”. Elazığ: Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016, 21: 29-45.
  • Bayyiğit, Mehmet, “Mehmet Akif’te Din Ve Toplum Sorunu”, Selçuk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi’98, Sayı: 8, (Konya: Sebat Ofset Matbaacılık, 1999), 53-68, 57.
  • Bodur, Hüsnü Ezber. “Akif’e Dini Sosyolojik Bir Bakış”. Erzurum: Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1997, 13:21-29.
  • Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. Sahihu’l- Buhâri. İstanbul: el-Mektebetü’l-İslâmiyye, ts.
  • Cessâs, Ebu Bekir Ahmed b. Ali er-Razi. el-Fusûl fi’l-Usûl. Kuveyt: (my.), 1994.
  • Cirhinlioğlu, Zafer-Tektaş, Musa. “Mehmet Akif Ersoy’un Şiirlerinde Sosyolojik Temalar.” Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2019, 7(1): 99-109.
  • Cüveynî, Abdülmelik b. Abdullah b. Yusuf. el-Burhân. Beyrut-Lübnan: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
  • Çalış, Halit. “Din Ve Değişim”. Mülâkat: Cemal Kalkan. Tevilat Dergisi, 2020, 1(1), 239-249.
  • Çiftçi, Nurettin. “Mehmet Âkif Ersoy Ve Kur’ân’a Dönüş Projesi.” New Era International Journal of Interdisciplinary Social Researches. Year 6 (2021) Vol:8 Issued in May, 2021, 60-68.
  • Durak, Nejdet. “Mehmed Akif Ersoy’un Düşünce Dünyasında Ahlâk, Erdemler Ve Medeniyet İlişkisi.” Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016, Sayı: 37 (2): 151-169.
  • Erdal, Muhammet Ali. “Şartların Değişmesiyle Kur’ân Ahkâmının Güncellenmesi: Hz. Ömer Örneği”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi [BOZIFDER], 2018, 13: 213-231.
  • Erdoğan, Mehmet. Ahkâmın Değişmesi. İstanbul: İFAV Yayınları, 1994.
  • Erol, Ayten. “Fıkhî Bakış Açısıyla Ahlâkî Değerlerin Kazandırılması”. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KUSBD). (Temmuz 2016), 6 (2), 229-254.
  • Ersoy, Mehmet Âkif. Safahat. Haz. Faruk Sağlam. İstanbul: Huzur Yayın-Dağıtım, 1989.
  • ----------, Safahat, BEM-BİR-SEN Adına Sahibi Mürsel Turbay. (Ankara: Rumman Prodüksiyon A.Ş. Araştırma Ekibi, 2016.
  • Fikriyat, “Mehmet Âkif’in Gerçekleşmeyen Projeleri”. 2017. https://www.fikriyat.com/edebiyat/2017/12/27/mill-sairimiz-mehmet-kif-ersoyun-gerceklesmeyen-projeleri
  • Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed. Mîzânu'l-Amel. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-Arabî, 1983.
  • ----------, el-Mustasfâ min İlmi’l-Usûl, (m.y.). Beyrut 1993.
  • Genç, Mustafa. Fıkıh ve Toplumsal Değişme: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019.
  • Gül, Şirin. “Toplumsal Değişim ve İslâm Hukuku”. Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2019. Yıl 5. Sayı: 1, 5: 19-52. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Uluslararası Yanlış Algılar ve Doğru İslâm Sempozyumu Bildirileri, Editörler: Kasım Şulul, Atilla Yargıcı, Hüseyin Kurt ve Ömer Sabuncu, (Şanlıurfa 2016), 1-839. https://ilahiyat.harran.edu.tr/assets/uploads/other/files/ilahiyat/files/yanlis-algilar-ve-dogru-islam-30122016.pdf
  • İbn Âşûr, Muhammed Tahir. Makâsıdü’ş-Şerîati’l-İslâmiyye. Umman: Daru’n-Nefâes, ts..
  • İbn Âşûr, Muhammed Tahir. İslâm Hukuk Felsefesi, Gâye Problemi. Çev.: Mehmet Erdoğan. Vecdi Akyüz. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2013.
  • İbn Hacib, Cemaleddin Osman b. Ömer. Muhtasaru’l-Münteha. Kahire: my. 1326.
  • İmamoğlu, Abdulvahit. “Mehmet Akif’te Medeniyet Kavramı”. İslâmi Araştırmalar Dergisi. 2010, 21(3): 165-171.
  • İmamoğlu, Tuncay, “Mehmet Âkif Ersoy’da Düşünce-Eylem İlişkisi”, Erzurum: İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 2016, Sayı: 45:15-25.
  • Karaman, Hayrettin. “Din Ve Değişim”. Mülâkat: Süleyman Şahin. Konya: Tevilat Dergisi, 2020. 231-238.
  • ----------, “Fıkıh”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1996, 13: 1-14.
  • Kaya, Hasan. “Mehmet Akif Ersoy’un Dini Ve Siyasi Fikirleri”. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Elazığ: 2009.
  • Kodalak, Mehmet Ensar. “Mehmet Akif’in Millet, Medeniyet Ve İslâm Ülküsü.” Anadolu Mektebi Mehmet Akif Okumaları “Akif’i Anmak Asım’ı Yaşamak” Bildiriler Kitabı. Burdur: MAKÜ Yayınları, 2018.
  • Köse, Saffet. İslâm Hukukuna Giriş. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2014.
  • el-Münâvî, Zeynüddîn Muhammed Abdürraûf b. Tâcil‘ârifîn b. Nûriddîn Alî. Feyzu’l-Kadîr Şerhu’l-Câmi‘i’s-Sağîr. thk. Hamdi Dimurdâş Muhammed. Riyad: Mektebetu Nezâru Mustafa el-Bânî, 1418/1998.
  • Müslim, İbn el-Haccâc el-Kuşeyrî. Sahîhu Müslim (el-Câmiu’s-Sahih). İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Öz, Satılmış. “Mehmet Akif Ersoy’da Geri Kalmışlık ve Kalkınma Problemi (Safahat Örneği)”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2013, Yıl: 18, Sayı: 30: 140-161.
  • Paşa, Sava. İslâm Hukuku Nazariyâtı Hakkında Bir Etüd. Çev. Bahâ Arıkan. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2017.
  • Sağlam, Hadi-Tuz, Selahattin. “Din Ve Şeriat Sorunsalı Üzerine Bir Tahlil”. Universal Journal of Theology. 2017, 2 (4), 302-310.
  • Sargın, İzzet. “Değişim ve Hukuk”. Kahramanmaraş: KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2003. 2:103-115.
  • Şa‘bân, Zekiyyüddîn. İslâm Hukuk İlminin Esasları. Çev. İbrahim Kâfi Dönmez. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1996.
  • Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdris. er-Risâle. nşr. Ahmed Muhammed Şâkir. Kahire 1399/1979.
  • Şâtıbî, İbrâhim b. Mûsâ. el-Muvâfakât. Suudî Arabistan: Dâru İbn Affân, 1417/1997.
  • Şelebî, Muhammed Mustafa. “Maslahatın Değişmesi Sebebiyle Hükümlerin Değişmesi”. “Talîlü’l-Ahkâm” adlı eserde yer alan “ fî Tebeddüli’l- Ahkâm bi Tebeddüli’l-Mesâlih” adlı bölüm. Çev. Şirin Gül. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016 (2) 37: 291-310.
  • Şengüler, İsmail Hakkı. Açıklamalı ve Lügatçeli Mehmed Akif Külliyatı (1-10). (İstanbul: Kitap Rengi Kitabevi ve Yayınevi Hizmetleri Tic. Ltd. Şti., 2013.
  • Türcan, Talip. “Şeriat”. Diyanet İslâm Ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. İstanbul 2010. 38: 571-574.
  • Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre es-Sülemî. Sünen. thk.: Beşşâr Avvâd Ma‘ruf. Beyrut: Dâru’l-Ğarbi’l-İslamî, 1998.
  • Uzunpostalcı, Mustafa. “Günümüzde İslâm Fıkhının Durumuna Bir Bakış”. Konya: İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, 2003, Sayı:2, 9-14.
  • Wach, Joachim. “Toplumun Sırf Dinî Teşkilâtlanması”. Çev. M. Rami Ayas. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1973.
  • ---------, Din Sosyolojisine Giriş. Çev. Battal İnandı. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1987.
  • ez-Zerkâ, A. Muhammed. Şerhu’l-Kavâidi’l-Fıkhiyye. Beyrut: 1989.
  • Zeydan, Abdülkerim. el-Veciz fi Usûli’l-Fıkh. İstanbul: Derseâdet, ts..

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 84, 1688 - 1708, 08.10.2022

Ayten Erol

https://doi.org/10.17755/esosder.1091249

Öz

Mehmet Akif Ersoy is one of the most important figures who has guided the change and development of the society in which he has lived for a long time by influencing the broad masses with both his works and ideas in our history of culture and civilization. He was interested in the practical and fiqh dimension rather than the theoretical dimension of religion. Akif recommends that the current understanding of religion and science be corrected in the light of reason based directly on the Qur’an, Sunnah and Salaf ulama in order to eliminate the scientific and technological decline experienced in the entire Islamic world. He asserted that, for the renewel and development of society, a person should strive to achieve the science and technology brought by the era, taking into account his religious and moral values. He was of the opinion that the world and the hereafter exist in a balance, that it would be wrong to sacrifice one for the other. Akif’s understanding of fiqh coincides with the integrity of religion-morality-law, as well as the integrity of the world-hereafter, which is one of the characteristic features of the science of fiqh. According to him, in order to achieve the desired change and development in society and have the fiqh to comply with the conditions of the time, it is utmost necessary to train clergy who correctly know and apply fiqh. He believed that the social problems caused by religion are not caused by the theory of religion, but by the religious philosophy, in other words, by the wrong perception of religion/fiqh by Muslims. Akif believes that society misunderstands many religious/fiqh concepts and principles. Unfortunately, this opinion is also an undeniable reality today.

Kaynakça

  • Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed. el-Müsned. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1982.
  • Akyüz, Hüseyin. Eğitim Sosyolojisinin Temel Kavram ve Alanları Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1992.
  • Ali Haydar, Düreru’l-Hükkâm Şerhu Mecelleti’l-Ahkâm. Beyrut: 1991.
  • Âmidi, Ebu’l-Hasan Seyfedin. el-İhkâm fi Usûli’l-Ahkâm. Kahire ts.
  • Apaydın, Hacı Yunus. “İctihad”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2000, 21: 432-445.
  • Bacaksız, Haluk. Mehmet Âkif Ersoy’da Aile, Toplum Ve İnsan. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2008.
  • Bağlıoğlu, Ahmet. “Mehmet Akif’in Geleneksel Din Anlayışına Eleştirileri 1 “Asrın İdrakine İslam’ı Söyletmek”. Elazığ: Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016, 21: 29-45.
  • Bayyiğit, Mehmet, “Mehmet Akif’te Din Ve Toplum Sorunu”, Selçuk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi’98, Sayı: 8, (Konya: Sebat Ofset Matbaacılık, 1999), 53-68, 57.
  • Bodur, Hüsnü Ezber. “Akif’e Dini Sosyolojik Bir Bakış”. Erzurum: Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1997, 13:21-29.
  • Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. Sahihu’l- Buhâri. İstanbul: el-Mektebetü’l-İslâmiyye, ts.
  • Cessâs, Ebu Bekir Ahmed b. Ali er-Razi. el-Fusûl fi’l-Usûl. Kuveyt: (my.), 1994.
  • Cirhinlioğlu, Zafer-Tektaş, Musa. “Mehmet Akif Ersoy’un Şiirlerinde Sosyolojik Temalar.” Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2019, 7(1): 99-109.
  • Cüveynî, Abdülmelik b. Abdullah b. Yusuf. el-Burhân. Beyrut-Lübnan: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
  • Çalış, Halit. “Din Ve Değişim”. Mülâkat: Cemal Kalkan. Tevilat Dergisi, 2020, 1(1), 239-249.
  • Çiftçi, Nurettin. “Mehmet Âkif Ersoy Ve Kur’ân’a Dönüş Projesi.” New Era International Journal of Interdisciplinary Social Researches. Year 6 (2021) Vol:8 Issued in May, 2021, 60-68.
  • Durak, Nejdet. “Mehmed Akif Ersoy’un Düşünce Dünyasında Ahlâk, Erdemler Ve Medeniyet İlişkisi.” Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016, Sayı: 37 (2): 151-169.
  • Erdal, Muhammet Ali. “Şartların Değişmesiyle Kur’ân Ahkâmının Güncellenmesi: Hz. Ömer Örneği”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi [BOZIFDER], 2018, 13: 213-231.
  • Erdoğan, Mehmet. Ahkâmın Değişmesi. İstanbul: İFAV Yayınları, 1994.
  • Erol, Ayten. “Fıkhî Bakış Açısıyla Ahlâkî Değerlerin Kazandırılması”. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KUSBD). (Temmuz 2016), 6 (2), 229-254.
  • Ersoy, Mehmet Âkif. Safahat. Haz. Faruk Sağlam. İstanbul: Huzur Yayın-Dağıtım, 1989.
  • ----------, Safahat, BEM-BİR-SEN Adına Sahibi Mürsel Turbay. (Ankara: Rumman Prodüksiyon A.Ş. Araştırma Ekibi, 2016.
  • Fikriyat, “Mehmet Âkif’in Gerçekleşmeyen Projeleri”. 2017. https://www.fikriyat.com/edebiyat/2017/12/27/mill-sairimiz-mehmet-kif-ersoyun-gerceklesmeyen-projeleri
  • Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed. Mîzânu'l-Amel. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-Arabî, 1983.
  • ----------, el-Mustasfâ min İlmi’l-Usûl, (m.y.). Beyrut 1993.
  • Genç, Mustafa. Fıkıh ve Toplumsal Değişme: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019.
  • Gül, Şirin. “Toplumsal Değişim ve İslâm Hukuku”. Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2019. Yıl 5. Sayı: 1, 5: 19-52. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Uluslararası Yanlış Algılar ve Doğru İslâm Sempozyumu Bildirileri, Editörler: Kasım Şulul, Atilla Yargıcı, Hüseyin Kurt ve Ömer Sabuncu, (Şanlıurfa 2016), 1-839. https://ilahiyat.harran.edu.tr/assets/uploads/other/files/ilahiyat/files/yanlis-algilar-ve-dogru-islam-30122016.pdf
  • İbn Âşûr, Muhammed Tahir. Makâsıdü’ş-Şerîati’l-İslâmiyye. Umman: Daru’n-Nefâes, ts..
  • İbn Âşûr, Muhammed Tahir. İslâm Hukuk Felsefesi, Gâye Problemi. Çev.: Mehmet Erdoğan. Vecdi Akyüz. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2013.
  • İbn Hacib, Cemaleddin Osman b. Ömer. Muhtasaru’l-Münteha. Kahire: my. 1326.
  • İmamoğlu, Abdulvahit. “Mehmet Akif’te Medeniyet Kavramı”. İslâmi Araştırmalar Dergisi. 2010, 21(3): 165-171.
  • İmamoğlu, Tuncay, “Mehmet Âkif Ersoy’da Düşünce-Eylem İlişkisi”, Erzurum: İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 2016, Sayı: 45:15-25.
  • Karaman, Hayrettin. “Din Ve Değişim”. Mülâkat: Süleyman Şahin. Konya: Tevilat Dergisi, 2020. 231-238.
  • ----------, “Fıkıh”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1996, 13: 1-14.
  • Kaya, Hasan. “Mehmet Akif Ersoy’un Dini Ve Siyasi Fikirleri”. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Elazığ: 2009.
  • Kodalak, Mehmet Ensar. “Mehmet Akif’in Millet, Medeniyet Ve İslâm Ülküsü.” Anadolu Mektebi Mehmet Akif Okumaları “Akif’i Anmak Asım’ı Yaşamak” Bildiriler Kitabı. Burdur: MAKÜ Yayınları, 2018.
  • Köse, Saffet. İslâm Hukukuna Giriş. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2014.
  • el-Münâvî, Zeynüddîn Muhammed Abdürraûf b. Tâcil‘ârifîn b. Nûriddîn Alî. Feyzu’l-Kadîr Şerhu’l-Câmi‘i’s-Sağîr. thk. Hamdi Dimurdâş Muhammed. Riyad: Mektebetu Nezâru Mustafa el-Bânî, 1418/1998.
  • Müslim, İbn el-Haccâc el-Kuşeyrî. Sahîhu Müslim (el-Câmiu’s-Sahih). İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Öz, Satılmış. “Mehmet Akif Ersoy’da Geri Kalmışlık ve Kalkınma Problemi (Safahat Örneği)”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2013, Yıl: 18, Sayı: 30: 140-161.
  • Paşa, Sava. İslâm Hukuku Nazariyâtı Hakkında Bir Etüd. Çev. Bahâ Arıkan. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2017.
  • Sağlam, Hadi-Tuz, Selahattin. “Din Ve Şeriat Sorunsalı Üzerine Bir Tahlil”. Universal Journal of Theology. 2017, 2 (4), 302-310.
  • Sargın, İzzet. “Değişim ve Hukuk”. Kahramanmaraş: KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2003. 2:103-115.
  • Şa‘bân, Zekiyyüddîn. İslâm Hukuk İlminin Esasları. Çev. İbrahim Kâfi Dönmez. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1996.
  • Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdris. er-Risâle. nşr. Ahmed Muhammed Şâkir. Kahire 1399/1979.
  • Şâtıbî, İbrâhim b. Mûsâ. el-Muvâfakât. Suudî Arabistan: Dâru İbn Affân, 1417/1997.
  • Şelebî, Muhammed Mustafa. “Maslahatın Değişmesi Sebebiyle Hükümlerin Değişmesi”. “Talîlü’l-Ahkâm” adlı eserde yer alan “ fî Tebeddüli’l- Ahkâm bi Tebeddüli’l-Mesâlih” adlı bölüm. Çev. Şirin Gül. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016 (2) 37: 291-310.
  • Şengüler, İsmail Hakkı. Açıklamalı ve Lügatçeli Mehmed Akif Külliyatı (1-10). (İstanbul: Kitap Rengi Kitabevi ve Yayınevi Hizmetleri Tic. Ltd. Şti., 2013.
  • Türcan, Talip. “Şeriat”. Diyanet İslâm Ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. İstanbul 2010. 38: 571-574.
  • Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre es-Sülemî. Sünen. thk.: Beşşâr Avvâd Ma‘ruf. Beyrut: Dâru’l-Ğarbi’l-İslamî, 1998.
  • Uzunpostalcı, Mustafa. “Günümüzde İslâm Fıkhının Durumuna Bir Bakış”. Konya: İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, 2003, Sayı:2, 9-14.
  • Wach, Joachim. “Toplumun Sırf Dinî Teşkilâtlanması”. Çev. M. Rami Ayas. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1973.
  • ---------, Din Sosyolojisine Giriş. Çev. Battal İnandı. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1987.
  • ez-Zerkâ, A. Muhammed. Şerhu’l-Kavâidi’l-Fıkhiyye. Beyrut: 1989.
  • Zeydan, Abdülkerim. el-Veciz fi Usûli’l-Fıkh. İstanbul: Derseâdet, ts..
Toplam 54 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Hukuk
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ayten Erol 0000-0002-0787-4865

Yayımlanma Tarihi 8 Ekim 2022
Gönderilme Tarihi 21 Mart 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 21 Sayı: 84

Kaynak Göster

APA Erol, A. (2022). MEHMET ÂKİF’İN TOPLUMUN DEĞİŞİM VE GELİŞİMİNE YÖNELİK FIKIH ANLAYIŞI. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(84), 1688-1708. https://doi.org/10.17755/esosder.1091249

   21765     

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

ESBD Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiştir. Marka No:2011/119849.