COVID-19 SALGININA YAKALANMAYAN YETİŞKİNLERİN BİLİNÇLİ FARKINDALIK, DEPRESYON, ANKSİYETE VE STRES DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 84, 1811 - 1825, 08.10.2022

Osman Söner , Aslı Kartol

https://doi.org/10.17755/esosder.1120296

Cited By: 2

Öz

COVID-19 salgını küçükten büyüğe her yaş grubunu birçok alanda derinden etkilemiştir. Özellikle yetişkin bireyler salgının sebep olduğu sağlık ve sosyal problemlerin yanı sıra arka planda ekonomik etkilerine de maruz kalmışlardır. Bu durum yetişkinlerin ruh sağlığı ve mental iyi oluşlarını olumsuz etkilemiştir. Salgın sürecindeki psikolojik süreçlerin ele alındığı bu çalışmada yetişkinlerin bilinçli farkındalık, depresyon, anksiyete ve stres düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu %72.4’ü (n=364) yetişkin kadın ve %27.6’sı (n= 139) yetişkin erkek oluşturmaktadır. Araştırmada ‘Bilinçli Farkındalık Ölçeği’ ve ‘DASS-21 Ölçeği’ uygulanmıştır. İlişkisel tarama yöntemi kullanılan bu çalışmadan elde edilen bulgular incelendiğinde cinsiyete göre bilinçli farkındalık, depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin anlamlı şekilde farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Yetişkin bireylerin bilinçli farkındalık düzeyleri arttıkça depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin azaldığı görülmüştür. Ayrıca depresyon ve anksiyete bilinçli farkındalığın anlamlı yordayıcılardır

Anahtar Kelimeler

COVID-19, bilinçli farkındalık, depresyon, anksiyete

Kaynakça

• Barrett, K. C., Gloeckner, G. W., Leech, N. L., ve Morgan, G. A. (2012). IBM SPSS for introductory statistics: Use and interpretation (5 ed.). London: Routledge Press.
• Bayram, N. (2017). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi (6 ed.). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Belen, H. (2022). Fear of COVID-19 and mental health: The role of mindfulness in during times of crisis. International Journal of Mental Health and Addiction, 20(1), 607-618.
• Bland, R. C., Newman, S. C., & Orn, H. (1988). Period prevalence of psychiatric disorders in Edmonton. Acta Psychiatrica Scandinavica, 77, 33–42. Brown, K. W., ve Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. J Pers Soc Psychol, 84(4), 822-848.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (21 ed.). Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.
• Can, A. (2020). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (9 ed.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2 ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Cullen, W., Gulati, G., ve Kelly, B. D. (2020). Mental health in the COVID-19 pandemic. QJM: An International Journal of Medicine, 113(5), 311-312.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. London: Sage Publications.
• Germer, D., Siegel, R., ve Fulton, P. (2005). Mindfulness and psychotherapy. New York: Guildford Press.
• Haliwa, I., Lee, J., Wilson, J., ve Shook, N. J. (2020). Mindfulness and engagement in COVID-19 preventive behavior. Preventive Medicine Reports, 20, 101246.
• Ingram, R. E. (2009). Classification of depression. R. E. Ingram (Ed.), The international encyclopedia of depression. içinde (ss. 137-138). New York: Springer Publishing Co.
• Kabat-Zinn, J. (2009). Wherever you go, there you are: Mindfulness meditation in everyday life. New York: Hachette Books.
• Karasar, N. (2021). Bilimsel irade çerçevesinde bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler ve teknikler (37 ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kessler, R. C., & McRae, J. A. (1981). Trends in the relationship between sex and psychological distress: 1957–1976. American Sociological Review, 46, 443– 452
• Nolen-Hoeksema, S. (1987). Sex differences in unipolar depression: Evidence and theory. Psychological bulletin, 101(2), 259-282.
• Özyesil, Z., Deniz, M. E., ve Kesici, S. (2013). Mindfulness and five factor personality traits as predictors of humor. Studia Psychologica, 55(1), 33.
• Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş., ve Deniz, M. E. (2011). Bilinçli farkındalık ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. 2011, 36(160).
• Ptacek, J. T., Smith, R. E., ve Zanas, J. (1992). Gender, appraisal, and coping: A longitudinal analysis. Journal of personality, 60(4), 747-770. Rudolph, K. D. (2009). Adolescent depression. I. H. Gotlib., & C. L. Hammen (Ed.), Handbook of depression içinde (2 ed., ss. 444-466). New York: Guilford Press.
• Sweeny, K., Rankin, K., Cheng, X., Hou, L., Long, F., Meng, Y., . . . Zhang, W. (2020). Flow in the time of COVID-19: Findings from China. PLOS ONE, 15(11), e0242043.
• Talevi, D., Socci, V., Carai, M., Carnaghi, G., Faleri, S., Trebbi, E., . . . Pacitti, F. (2020). Mental health outcomes of the COVID-19 pandemic. Rivista di psichiatria, 55(3), 137-144.
• Wang, W., ve Chopel, T. (2017). Mindfulness and gender: A pilot quantitative study. Issues in Information Systems, 18(4).
• Wolfe, B. (1984). Gender ideology and phobias in women. In C. Spatz Widom (Ed.), Sex Roles and Psychopathology (pp. 51-72). New York: Plenum
• Yılmam, B. (2019). Bilinçli farkındalık ve öz-duyarlılığın öznel iyi oluş üzerindeki etkisi [Master Thesis, Nişantaşı University]. İstanbul, Turkey.