ARKEOLOJİK ESER BELGELEMELERİNDE TERSİNE MÜHENDİSLİK UYGULAMASI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA: BEÇİN KALESİ KAZISI KÜÇÜK ESERLERİ

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 86, 520 - 533, 04.04.2023

Göknil Arda

https://doi.org/10.17755/esosder.1208213

Öz

Arkeolojik kazı ve yüzey araştırmalarında birçok buluntu gün yüzüne çıkarılmaktadır. Çeşitli malzemelerden üretilmiş bu obje ve eserlerin bilimsel çalışmalarda kullanılmak üzere iyi bir şekilde arşivlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmamızda Beçin Kalesi kazısına ait bir grup eser 3D tarayıcı kullanmak suretiyle belgelenmiştir. Sonrasında uygulanan tersine mühendislik yöntemiyle yazdırma ve tümleme çalışmaları, arkeolojik eserlerin klasik yöntemlerle belgelenmesi sırasındaki gerek mekanik gerekse kimyasal hasarların en aza indirilebildiğini hatta önlenebildiğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

3D Tarama, Beçin Kalesi, 3D Tarayıcı, 3D Restorasyon, Tersine Mühendislik.

A STUDY ON THE APPLICATION OF REVERSE ENGINEERING FOR DOCUMENTATION OF ARCHAEOLOGICAL ARTIFACTS: SMALL ARTIFACTS OF BEÇİN CASTLE EXCAVATION

Öz

Anahtar Kelimeler

3D Tarama, Beçin Kalesi, 3D Tarayıcı, 3D Restorasyon, Tersine Mühendislik.

Kaynakça

• Akdoğan, A. B., Görür, V., Yurci, M. E., Durakbaşa, M. N. (2003). Comparsion of Coordinate Measuring Machines Digitizing Capability and an Optical Digitizer. Proceedings of 4th Workshop on European Scientific and Industrial Collaboration, 261-269.
• Anadolu Ajansı. (2022). Görme engelliler için tarihi eserlerin üç boyutlu modellemeleri hazırlandı. https://www.aa.com.tr/tr/yasam/gorme-engelliler-icin-tarihi-eserlerin-uc-boyutlu-modellemeleri-hazirlandi/2558709, Erişim tarihi: 17.02.2023.
• Apaydın, T. D. (2022). Beçin Kalesi Kazısında Ortaya Çıkarılan (2014-2021) Tek Renk Sırlı Seramik Kapların Form Özellikleri. Sanat Tarihi Yıllığı, 31, 57-82.
• Archäologie Online. (2020). Archaeologische Funde aus Sachsen in 3D. https://www.archaeologie-online.de/nachrichten/archaeologische-funde-aus-sachsen-in-3d-4542/, Erişim tarihi: 15.10.2022.
• Archeorient. (2018). 3D modeling of archaeological object: Advantages, limitations, and applications. https://archeorient.hypotheses.org/6720, Erişim tarihi: 12.06.2022.
• Arda, G. (2012). Eski Ahlat Şehri Kazısı 2010 Yılı Seramik İstatistiği ve Tipolojisi. Uluslararası Katılımlı XV. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, 19-21 Ekim 2011, 55-66.
• Arda, G. (2011a). Eski Ahlat Şehri Kazısı 2008-2009 Yılları Seramik İstatistiği ve Tipolojisi. XIV. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, 20-22 Ekim 2010, 19-40.
• Arda, G. (2011b). Eski Ahlat Şehri 2007 Yılı Kazısı Seramiklerinin İstatistiksel Değerlendirmesi. IV. Uluslararası Van Gölü Havzası Sempozyumu, 17-21 Haziran 2008, 80-97.
• Arda, G. (2010). Eski Ahlat Şehri 2006-2009 Yıllarına Ait Sırsız Seramik Tipolojisi. XIII. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, 14-16 Ekim 2009, 41-48.
• Arkeolojik Haber. (2022). Anadolu Medeniyetleri Müzesi yüzüncü yılına engelleri aşarak giriyor. https://www.arkeolojikhaber.com/haber-anadolu-medeniyetleri-muzesi-yuzuncu-yilina-engelleri-asarak-giriyor-35926/, Erişim tarihi: 17.02.2023.
• Barceló, J. A., De Castro, O., Travet, D., Vicente, O. (2003). A 3D Model of an archaeological excavation. M. Doerr ve A. Sarris (Ed.). The Digital Heritage of Archaeology. Computer Applications and Quantitative Methods in Archaeology, Hellenic Ministry of Culture, Archive of Monuments and Publications, Heraklion, 85-87.
• Benavides López, J. A., Aranda Jiménez, G., Sánchez Romero, M., Alarcón García, E., Fernández Martín, S., Lozano Medına, Á., Esquivel Guerrero J. A. (2016). 3D modelling in archaeology: The application of Structure from Motion methods to the study of the megalithic necropolis of Panoria (Granada, Spain). Journal of Archaeological Science: Reports, 10, 495-506.
• Broggiato, G. B., Campana, F., Gerbino, S. (2001). Shape deviation analysis on sheet-metal parts through reverse engineering techniques. Proceedings of the 12th ADM International Conference on Design Tools and Methods in Industrial Engineering, Sept. 5th-7th, Italy, D3-11.
• Campana, S. (2014). 3D modeling in archaeology and cultural heritage-Theory and best practices. F. Remondino ve S. Campana (Ed.). 3D Recording and Modelling in Archaeology and Cultural Heritage, BAR International Series, United Kingdom, 7-12.
• Chaudhary, D. G., Gore, R. D., Gawali, B. W. (2018). Inspection of 3D Modeling Techniques for Digitization. International Journel of Computer Science and Information Security (IJCSIS), 16 (2), 8-20. Einscan. (2023). SPECS Desktop 3D Scanner. https://www.einscan.com/einscan-sp/einscan-sp-specs/, Erişim tarihi: 17.02.2023.
• Georgieva, K. (2013). 3D Modelling in Archaeology. https://computationalarchaeology.wordpress.com/2013/01/20/3d-modelling-in-archaeology/, Erişim tarihi: 12.06.2022.
• Görür, B. V. (2003). Kalıpta Biçimlendirilen Sac Parçaların Geometrik Spesifikasyonları ile Biçim ve Boyut Sapmalarının İncelenmesi. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Hatzopoulos, J., Stefanakis, D., Georgopoulos, A., Tapinaki, S., Pantelis, V., Liritzis, I. (2017). Use of various surveying technologies to 3D digital mapping and modelling of cultural heritage structures for maintenance and restoration purposes: The Tholos in Delphi, Greece. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 17 (4), 311-336.
• Işık, E. (2020). 3D CAD Yazılımları Kullanarak Üç Boyutlu Tarama Verisi İle Tersine Mühendislik Uygulaması. Dumlupınar Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kütahya.
• Kayalıoğlu, A. C., Hakan, E. (2020). Üç Boyutlu Tarayıcı ve Üç Boyutlu Yazıcı Yardımıyla Seramik Form Şekillendirme. İdil, 74, 1533-1540.
• Lo Brutto, M., Paola M. (2012). Computer Vision Tools for 3D Modeling in Arcaeology. Progress in Cultural Heritage Preservation-EUROMED, 1-6.
• Matter and Form. (2017). How do 3D Scanners Work? https://matterandform.net/blog/how-do-3d-scanners-work, Erişim tarihi: 15.10.2022.
• Mergen. (2019). Arkeolojik Belgeleme. https://www.mergen3d.com/arkeolojik-belgeleme-ve-lazer-tarama-uygulamalari/, Erişim tarihi: 19.10.2022.
• Metatechtr. (2021). 3D tarayıcılar nasıl çalışır? https://store.metatechtr.com/3d-tarayicilar-nasil-calisir, Erişim tarihi: 16.10.2022.
• Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2022). Beçin Kalesi. https://mugla.ktb.gov.tr/TR-177908/becin-kalesi.html, Erişim tarihi: 15.10.2022.
• Olympos Tasarım. (2003). 3D Taramanın Genel Prensipleri. https://sites.google.com/a/olympostasarim.com/olympostasarim/3d-taramanin-genel-prensipleri, Erişim tarihi: 22.10.2022.
• Önçağ, A. Ç., Tekcan, Ç., Özden, H. (2018). Mekanik Parçaların Tersine Mühendislik ile Modellenmesinin Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 24 (1), 43-49.
• Solvotek, 2022. “Arkeolojide 3D Lazer Taramanın Kullanımı”, 17 Ekim 2022 tarihinde, https://www.solvo-tek.com/arkeolojide-3d-lazer-taramanin-kullanimi/ adresinden erişildi.
• Taubin, G., Moreno, D., Lanman, D. (2014). 3D scanning for personal 3D printing: Build, your own desktop 3D scanner. Vancouver Siggraph, http://mesh.brown.edu/desktop3dscan/, Erişim tarihi: 16.10.2022.
• The Pipettepen. (2020). Modern Technology, Ancient Past: 3D Modeling in Archaeology. http://www.thepipettepen.com/modern-technology-ancient-past-3d-modeling-in-archaeology/, Erişim tarihi: 02.04.2022.
• Türkoğlu, İ. (2020). Arkeolojik Küçük Buluntu Çizimi Teknikleri. Ege Yayınları, İstanbul.
• Uslu, A. (2016). Kültürel Mirasın Üç Boyutlu Modellenmesi ve Web Ortamında Sunulması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Ana bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Afyonkarahisar.
• Uslu, A., Uysal, M. (2017). Arkeolojik Eserlerin Fotogrametri Yöntemi İle Üç Boyutlu Modellenmesi: Demeter Heykeli Örneği. Geomatik Dergisi, 2 (2), 60-65.
• Üç Dörtgen. (2020). 3D tarama nedir hangi alanlarda kullanılır? https://blog.3dortgen.com/3d-tarama-nedir-hangi-alanlarda-kullanilir/, Erişim tarihi: 16.10.2022.
• 3d3 Technology. (2018). 3D tarayıcı nedir? 3D tarayıcı seçerken nelere dikkat edilmeli? https://3d3teknoloji.com/blog/3d-tarayici-nedir, Erişim tarihi: 16.10.2022.