TİCARİ AÇIKLIK İLE AR-GE HARCAMALARI İLİŞKİSİ: G-20 ÜLKELERİ İÇİN AMPİRİK BİR İNCELEME

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 87, 763 - 775, 11.07.2023

Hatice Aztimur , Levent Kaya

https://doi.org/10.17755/esosder.1200519

Öz

Teknoloji, ülkelerin üretim verimliliğini arttırmanın yanında uluslararası ticarette rekabet gücünü tahkim edecek bileşenlerden birisidir. Ülkeler teknolojiye ulaşmak için iki yöntemden birini tercih ederler. Ülke dışında geliştirilmiş teknolojiyi transfer etmek bu yöntemlerden birisidir. Teknoloji transferinde ülkenin dışa açıklık düzeyi belirleyicidir. İkinci yöntemde ise ülke, yeni teknoloji geliştirecek yatırımlara yönelecektir. Yeni teknoloji geliştirmek bir taraftan ülkenin beşeri sermaye stokuna diğer taraftan Ar-Ge için ayırabileceği kaynak büyüklüğüne bağlıdır. Bu çalışmada G-20 ülkelerinde ticari açıklık ile Ar-Ge harcamaları arasındaki ilişki araştırılmıştır. 1996-2019 dönemine ait yıllık veriler kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi Emirmahmutoğlu ve Köse (2011) Panel Nedensellik Testi nedensellik testi ile incelenmiş ve Ar-Ge harcamalarından ticari açıklığa doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ticari Açıklık, Ar-Ge Harcamaları, Panel Nedensellik

THE RELATIONSHIP BETWEEN TRADE OPENNESS AND R&D EXPENDITURES: AN EMPIRICAL REVIEW FOR G-20 COUNTRIES

Öz

Kaynakça

• Acemoğlu, D. ve Zilibotti, F. (1999). Productivity differences. NBER Working Paper Series 6879.
• Acharya, R. C. ve Keller, W. (2009). Technology transfer through imports. The Canadian Journal of Economics, 42(4), 1411-1448.
• Aztimur, H. (2020). Kalkınma sürecinde teknoloji ve rekabet. H. Aztimur & B. Arslan (Ed.) Teknoloji ve… içinde (ss.145-159), Lithuania: SRA Academic Publishing.
• Bebczuk, R. N. (2002). R&D Expenditures and the role of government around the worrld. Estudios de Economia, 29, 109-121.
• Belazreg, W. ve Mtar, K. (2020). Modelling the causal linkages between trade openness, innovation, financial development and economic growth in OECD Countries. Applied Economics Letters, 27(1), 5-8.
• Breusch, T. ve Pagan, A. R. (1980). The Lagrange multiplier test and its applications to model specification tests in econometrics. Review of Economic Studies, 47, 239–253.
• Coe, D. T. ve Helpman, E. (1995) IInternational R&D spillovers. European Economic Review, 53, 859-887.
• Dam, M. M. ve Yıldız, B. (2016). BRICS-TM ülkelerinde Ar-Ge ve inovasyonun ekonomik büyüme üzerine etkisi: Ekonometrik bir analiz. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 33, 220-236.
• Dotta, V. ve Munyo, I. (2019). Trade openness and innovation. The Innovation Journal: The Public Sector Innovation Journal, 24(2).
• Dumrul, Y. ve Kılıçarslan, Z. (2018). The effect of research and development (R&D) expenditures on export: Evidence from a panel of selected OECD countries. Journal of Economics, Finance and Accounting (JEFA), 5(3), 234-241.
• Emirmahmutoğlu, F. ve Köse, N. (2011). Testing for granger causality in heterogeneous mixed panels. Economic Modelling, 28, 870 – 876.
• Göçer, İ. (2013). Ar-Ge harcamalarının yüksek teknolojili ürün ihracatı, dış ticaret dengesi ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri. Maliye Dergisi, 165, 215-240.
• Grossman, G. M. ve Helpman, E. (1994). Technology and trade. NBER Working Paper Series, Working Paper No: 4926.
• Kiriyama, N. (2012). Trade and innovation: Synthesis report. OECD Trade Policy Papers, No.135, OECD Pubishing.
• Kılıç, C., Bayar, Y. ve Özekicioğlu, H. (2014). Araştırma geliştirme harcamalarının yüksek teknoloji ürün ihracatı üzerindeki etkisi: G-8 ülkeleri için bir panel veri analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44, 115-130.
• Krugman, P. R. (1995). Increasing returns, imperfect competition and the positive theory of international trade. G. Grossman ve K. Rogoff (Ed.) Handbook of International Economics içinde (ss.1243-1277) Amsterdam: Elsevier.
• OECD, (2022, 2 Nisan). https://data.oecd.org
• Özkan, G. ve Yılmaz, H. (2017). Ar-Ge harcamalarının yüksek teknoloji ürün ihracatı ve kişi başı gelir üzerindeki etkileri: 12 AB ülkesi ve Türkiye için uygulama (1996-2015). Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 12(1), 1-12.
• Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic tests for cross section dependence in panels. Cambridge Working Papers in Economics. 1 – 39.
• Pesaran, M. H. (2007). A Simple panel unit root test in the presence of cross – section dependence. Journal Of Applied Econometrics. Vol. 22, 265-312.
• Pesaran, M. H. ve Yamagata, T. (2008). Testing slope homogeneity in large panel. Journal Of Econometrics. Vol. 142, 50 – 93.
• Pesaran, M. H., Ullah, A. ve Yamagata, T. (2008). A Bias‐Adjusted LM test of error cross‐section independence. The Econometrics Journal. 11(1), 105-127.
• Ricardo, D. (2008). Siyasal iktisadın ve vergilendirmenin ilkeleri. B. Zeren (çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sungur, O., Aydın, H. İ. ve Eren, M. V. (2016). Türkiye’de Ar-Ge, inovasyon, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Asimetrik nedensellik analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 173-192.
• Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66(1-2), 225-250.
• Türker, O. (2018). G-7 Ülkelerinde Ar-Ge harcamalarının ihracat üzerindeki etkisi. 12-14 Nisan, Nevşehir IERFM Uluslararası Ekonomi Araştırmaları ve Finansal Piyasalar Kongresi Bildiri Kitabı, 351-363.
• Uzay, N., Demir, M. ve Yıldırım, E. (2012). İhracat performansı açısından teknolojik yeniliğin önemi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(1), 147-160.
• Varsakelis, N. C. (2001). The impact of patent protection, economy opennes and national cullture on R&D investment: A cross-country empirical investigation. Research Policy, 30, 1059-1068.
• Vetsikas, A. ve Stamboulis, Y. (2022). Does innovation activity affect trade openness? An ARDL bounds testing approach for 10 European countries. The Journal of International Trade & Economic Development, 1-26.
• Worldbank, (2022, 2 Nisan). https://databank.worldbank.
• Xu, B. ve Chiang, E. P. (2005) Trade, patents and international technology diffusion. Journal of International Trade & Economic Development, 14(1), 115-135.