KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE DEMOKRATİK LİDERLİK ÖRGÜTSEL GÜVENİ NASIL ETKİLER? ÖRGÜTSEL İLETİŞİMİN ARACILIK ROLÜ

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 87, 833 - 848, 11.07.2023

Filiz Demir , Mehmet Tekeli , Ezgi Kırıcı Tekeli

https://doi.org/10.17755/esosder.1219513

Öz

Yapılan araştırma ile demokratik liderlik algısının örgütsel güvene etkisinin ve bu ilişkide örgütsel iletişimin aracılık rolünün tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda Konya ve Karaman illerinde faaliyet gösteren üç, dört ve beş yıldızlı otel işletmesi işgörenleri üzerinde bir alan araştırması yapılmıştır. Anket tekniğinden ve kolayda örnekleme yönteminden faydalanılarak toplam 394 anket toplanmıştır. Toplanan veriler uygun analiz programları kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda demokratik liderlik, örgütsel güven ve örgütsel iletişim arasında pozitif yönlü güçlü ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Yapılan yapısal eşitlik modellemesi sonucunda, işgörenlerin algıladıkları demokratik liderliğin örgütsel güven ve örgütsel iletişim üzerinde pozitif bir etkisinin olduğu saptanmıştır. Diğer taraftan işgörenlerin örgütsel iletişim algısının örgütsel güvenin oluşmasında pozitif bir etkide bulunduğu tespit edilmiştir. Nihai olarak bootstrap testi sonuçlarına göre aracı etkinin anlamlılığı kontrol edilmiş ve demokratik liderliğin örgütsel güvene etkisinde örgütsel iletişimin aracı etkisinin anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuçlar ise teorik ve pratik katkılar dahilinde ele alınmış ve gelecek araştırmacılara ve sektöre yönelik birtakım önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Demokratik Liderlik, Örgütsel Güven, Örgütsel İletişim, Konaklama İşletmeleri, Democratic Leadership, Organizational Trust, Organizational Communication, Hospitality Businesses

HOW DOES DEMOCRATIC LEADERSHIP EFFECT ORGANIZATIONAL TRUST IN HOSPITALITY BUSINESSES? THE MEDIATING ROLE OF ORGANIZATIONAL COMMUNICATION

Öz

The aim of the research is to determine the effect of democratic leadership perception on organizational trust and the mediating role of organizational communication in this relationship. In this context, a field study was conducted on the employees of three-, four-, and five-star hotels in Konya and Karaman provinces. A total of 394 questionnaires were collected by using the questionnaire technique and convenience sampling method. The data were analyzed using appropriate analysis programs. Consequently, it has been determined that there are strong positive relations among democratic leadership, organizational trust and organizational communication. As a result of the structural equation modeling, it was determined that democratic leadership perceived by employees has a positive effect on organizational trust and organizational communication. Besides, it has been determined that employees’ perception of organizational communication has a positive effect on the formation of organizational trust. Also, the mediating effect was checked with the bootstrap test and it was concluded that the mediating effect of organizational communication is significant in the effect of democratic leadership on organizational trust. Finally, the conclusions were handled within the scope of theoretical and practical contributions and some suggestions were made for future researchers and the sector.

Anahtar Kelimeler

Democratic Leadership, Organizational Trust, Organizational Communication, Hospitality Businesses

Kaynakça

• Al Basyir, L., Madhakomala, R. & Handaru, A. (2020). The effect of transformational leadership, organizational communication and job involvement toward withdrawal behavior. Management Science Letters, 10(7), 1623-1632.
• Allafchi, N. (2017). Effect of democratic leadership style on management of communication with customers in Melli Banks of Hamedan. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 168-179.
• Allen, M.W., Gotcher, J.M. & Seibert, J.H. (1993). A decade of organizational communication research: Journal articles 1980-1991. Annals of the International Communication Association, 16(1), 252-330.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPPS uygulamalı. Sakarya Yayıncılık.
• Asim, M., Liu, Z., Ghani, U., Athar Nadeem, M., Farva Hashmi, U. & Xu, Y. (2022). How appreciative leadership affects employees' helping behaviors? The mediating role of emotions and the moderating role of organizational trust. International Journal of Emerging Markets, (ahead-of-print).
• Asunakutlu, T. (2001). Klasik ve neo-klasik dönemde örgütsel güvenin karşılaştırılması üzerine bir deneme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 1-17.
• Bhatti, N., Maitlo, G.M., Shaikh, N., Hashmi, M.A. & Shaikh, F.M. (2012). The impact of autocratic and democratic leadership style on job satisfaction. International Business Research, 5(2), 192-201.
• Çalışkan, A. (2021). Örgütsel güven: Bir ölçek geliştirme çalışması. Antalya Bilim Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 42-59.
• Çelik, H. (2016). Demokratik liderlik ve örgütsel güven ilişkisi: Balıkesir merkez ilçeleri örneği [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi].
• Cheng, W. & Hahm, S.W. (2019). The relationship between job uncertainty and job satisfaction: The moderating effect of charismatic leadership, organizational communication, and self-efficacy. International Journal of Financial Research, 11(5), 338-346.
• Çulhaoğlu Uludağ, C. (2022). Örgütsel iletişim kalitesinin örgütsel güven ve örgütsel bağlılık üzerindeki yansımaları. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(3), 2501-2515.
• Dahleez, K. & Aboramadan, M. (2022). Servant leadership and job satisfaction in higher education: The mediating roles of organizational justice and organizational trust. International Journal of Leadership in Education, 1-22.
• Eğriboyun, D. (2013). Ortaöğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel güven ve örgütsel destek algıları arasındaki ilişki. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 1(12), 17-43.
• Eren E. (2014). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. Beta Yayınları.
• Fornell, C. & Larcker, D.F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• George, D. & Mallery, P. (2010). SPSS for windows step by step: A simple study guide and reference. Pearson Education.
• Giles, H. & Ogay, T. (2007). Communication accommodation theory. In B.B. Whaley & W. Samter (Eds.), Explaining communication: Contemporary theories and exemplars (pp. 293-310). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Goldhaber, G.M., Porter, T.D., Yates, M.P. & Lesniak, R. (1978). Organizational communication. Human Communication Research, 5(1), 76-96.
• Gündüz, Y. & Saraç, G. (2021). Okul müdürlerinin demokratik tutumlarının öğretmenlerin örgütsel güven algıları ile ilişkisi. Milli Eğitim Dergisi, 50(232), 335-356.
• Gürbüz, S. (2019). AMOS ile yapısal eşitlik modellemesi. Seçkin Yayıncılık.
• Guzzo, R.F., Wang, X., Madera, J.M. & Abbott, J. (2021). Organizational trust in times of COVID-19: Hospitality employees’ affective responses to managers’ communication. International Journal of Hospitality Management, 93, 102778.
• Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J. & Anderson, R.E. (2013). Multivariate data analysis. Pearson.
• Hamza, K.A., Alshaabani, A., Salameh, N. & Rudnak, I. (2022). Impact of transformational leadership on employees' reactions to change and mediating role of organizational trust: Evidence from service companies in Hungary. Problems and Perspectives in Management, 20(2), 522-535.
• Hayes, A.F. (2017). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. Guilford Publications.
• Hubbell, A.P. & Chory‐Assad, R.M. (2005). Motivating factors: Perceptions of justice and their relationship with managerial and organizational trust. Communication Studies, 56(1), 47-70.
• İlhan, M. & Çetin, B. (2014). LISREL ve AMOS programları kullanılarak gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli (YEM) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 5(2), 26-42.
• Ismail, H.N., Kertechian, K.S. & Blaique, L. (2022). Visionary leadership, organizational trust, organizational pride, and organizational citizenship behaviour: A sequential mediation model. Human Resource Development International, 1-28.
• Joshi, M.P. & Diekman, A.B. (2022). My fair lady? Inferring organizational trust from the mere presence of women in leadership roles. Personality and Social Psychology Bulletin, 48(8), 1220-1237.
• Kalla, H.K. (2005). Integrated internal communications: A multidisciplinary perspective. Corporate Communications: An international Journal, 10(4), 302-314.
• Karaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2022, Ekim 6). Bakanlık belgeli oteller. https://karaman.ktb.gov.tr/TR-209133/bakanlik-belgeli-oteller.html.
• Koç, H. & Yazıcıoğlu, İ. (2011). Yöneticiye duyulan güven ile iş tatmini arasındaki ilişki: Kamu ve özel sektör karşılaştırması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(1), 46-57.
• Koçel, T. (2020). İşletme yöneticiliği. Beta Yayıncılık.
• Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2021, Kasım 1). Turizm belgeli oteller. https://konyakultur.gov.tr/index.php?route=pages/pages&page_id=23.
• Korkmaz, O. (2017). Otantik liderlik ve örgütsel güven. The Journal of Academic Social Science Studies, 58(2), 437-454.
• Lee, Y. & Li, J.Y.Q. (2021). The role of communication transparency and organizational trust in publics' perceptions, attitudes and social distancing behaviour: A case study of the COVID‐19 outbreak. Journal of Contingencies and Crisis Management, 29(4), 368-384.
• Lee, Y. (2021). Dynamics of millennial employees' communicative behaviors in the workplace: The role of inclusive leadership and symmetrical organizational communication. Personnel Review, 51(6), 1629-1650.
• Luhmann, N. (2000). Trust: Making and breaking cooperative relations. In G. Diego (Ed.), Familiarity, confidence, trust: Problems and alternatives (pp. 94-107). University of Oxford.
• Meydan, C.H. & Şeşen H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Detay Yayıncılık.
• Naji, G.M.A., Isha, A.S.N., Alazzani, A., Brough, P., Saleem, M.S., Mohyaldinn, M.E. & Alzoraiki, M. (2022). Do leadership, organizational communication, and work environment impact employees’ psychosocial hazards in the oil and gas industry? International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(8), 4432.
• Oran, F.Ç. (2019). Liderlik tarzlarının örgütsel güven ve etik dışı davranışların ifşasına (Whistleblowing) etkisi: Uygulamalı bir çalışma [Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi].
• Page, L.J. & Ferguson, E.D. (2011). What Adlerians consider important for communication and decision-making in the workplace: Mutual respect and democratic leadership style. The Journal of Individual Psychology, 67(4), 432–437.
• Pallant, J. (2017). SPSS kullanma kılavuzu SPSS ile adım adım veri analizi (Çev. Sibel Balcı & Berat Ahi). Anı Yayıncılık.
• Pološki Vokić, N., Bilušić, M.R. & Najjar, D. (2020). Building organizational trust through internal communication. Corporate Communications: An International Journal, 26(1), 70-83.
• Postmes, T., Tanis, M. & De Wit, B. (2001). Communication and commitment in organizations: A social identity approach. Group Processes Intergroup Relations, 4(3), 227-246.
• Qin, Y.S. & Men, L.R. (2022). Exploring the impact of internal communication on employee psychological well-being during the COVID-19 pandemic: The mediating role of employee organizational trust. International Journal of Business Communication, (ahead-of-print).
• Ramos-Maçães, M.A. & Román-Portas, M. (2022). The effects of organizational communication, leadership, and employee commitment in organizational change in the hospitality sector. Communication & Society, 35(2), 89-106.
• Rezaei, M., Salehi, S., Shafiei, M. & Sabet, S. (2012). Servant leadership and organizational trust: The mediating effect of the leader trust and organizational communication. EMAJ: Emerging Markets Journal, 2(2012), 70-78.
• Robbins, S.P. (2002). Organizational behaviour. Prentice Hall.
• Sağır, M. & Parlak, F. (2018). Okul yöneticilerinin iletişim becerileri ile örgütsel güven arasındaki ilişki. Ekev Akademi Dergisi, 76, 165-185.
• Tan, H.H. & Lim, A.K.H. (2009). Trust in coworkers and trust in organizations. The Journal of Psychology, 143(1), 45-66.
• Terzi, A.R. (2015). Demokratik liderlik ölçeği. Yayınlanmamış Ölçek.
• Thomas, G.F., Zolin, R. & Hartman, J.L. (2009). The central role of communication in developing trust and its effect on employee involvement. Journal of Business Communication, 46(3), 287-310.
• Tschannen‐Moran, M. (2001). Collaboration and the need for trust. Journal of Educational Administration, 39(4), 308-331.
• Uslu, F. & Oklay, E. (2015). The effect of leadership on organizational trust. In E. Karadağ (Ed.), Leadership and organizational outcomes (pp. 81-95). Springer.
• Yılmaz, B. (2013). Demokrasi kültürü bağlamında örgütsel iletişim. Türk İdare Dergisi, 476(1), 75-94.
• Yukl, G. (1999). An evaluation of conceptual weaknesses in transformational and charismatic leadership theories. Leadership Quarterly, 10(2), 285-305.