Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLERİ VE İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİNANSAL OKURYAZARLIK DÜZEYLERİ

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 91, 1102 - 1130, 25.07.2024
https://doi.org/10.17755/esosder.1437814

Öz

Bu araştırmada, ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının ve ilköğretim matematik öğretmenlerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin cinsiyet, yaş, yaşam düzeni, sınıf düzeyi, medeni durum ve aylık ortalama gelir değişkenlerine göre nasıl farklılaştığının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye’nin güneydoğu bölgesinde görev yapan 81 ilköğretim matematik öğretmenine ve 141 ilköğretim matematik öğretmenin adayına finansal okuryazarlık anketi uygulanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmenlerin finansal okuryazarlıkları; yaşam düzeni, medeni durumlarına göre farklılaşmazken, yaş ve ortalama aylık gelir aralıklarına göre farklılaşmıştır. Genel olarak finansal durumdan duyulan memnuniyet düzeyinin ise; erkekler arasında, evliler lehine, orta yaş grubundaki öğretmenlerde ve yüksek aylık ortalama gelire sahip olanlar arasında yüksek olduğunu göstermiştir. İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının finansal okuryazarlık düzeylerinin ise, sınıf seviyesine göre farklılaştığı gözlemlenirken, cinsiyet, yaşam düzeni veya aylık ortalama gelir aralığına göre ayrışmadığı bulgulanmıştır. İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının finansal durumlarından duydukları memnuniyetin cinsiyete, sınıf seviyesine, yaşam düzenine veya ortalama gelir düzeyine göre farklılaşmadığı gözlemlenmiştir.

Kaynakça

  • Agnew, S., Maras, P., & Moon, A. (2018). Gender differences in financial socialization in the home - An exploratory study. International Journal of Consumer Studies, 42(3), 275-282. https://doi.org/10.1111/ijcs.12415.
  • Aguiar-Díaz, I., & Zagalaz-Jiménez, J. R. (2022). Women and financial literacy in Spain. Does marital status matter?. Journal of Women & Aging, 34(6), 785-799. https://doi.org/10.1080/08952841.2021.1991194.
  • Akarçay Öğüz, A., & Tektaş, D. (2021). Muhasebe ve Finansman Öğretmenlerinin Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Tespit Edilmesine Yönelik Bir Araştırma. Ida Academia Muhasebe ve Maliye Dergisi, 4(2), 49-70. https://doi.org/10.52059/idaacmmd.939852.
  • Akçay A. O. & Semercioğlu M. S. (2021). Sınıf öğretmenlerinin matematik okuryazarlığı öz-yeterlikleri ve finansal okuryazarlık tutum ve davranış düzeyleri arasındaki ilişki. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(3), 1223-1233.
  • Albulut, İ. İ. (2020). Üniversite öğrencileri için ortak finansal okuryazarlık ölçeği geliştirme çalışması: İnönü Üniversitesi örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İnönü Üniversitesi.
  • Almenberg, J., & Säve-Söderbergh, J. (2011). Financial literacy and retirement planning in Sweden. Journal of Pension Economics & Finance, 10(4), 585-598. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1809736.
  • Antonietti, A., Borsetto, A., Iannello, P. (2016). A Metacognitive approach to financial literacy. In C. Aprea, E. Wuttke, & K. Breuer (Eds.), International Handbook of Financial Literacy (ss. 57-68) . Springer, Singapore.
  • Arrondel, L., Debbich, M., & Savignac, F. (2014). Financial Literacy and Financial Planning in France. Banque de France Working Paper No. 465 (Vol. 6: Iss. 2, Article 8).
  • Atkinson, A., & Messy, F. (2012). Measuring Financial Literacy: Results of the OECD / International Network on Financial Education (INFE) Pilot Study. OECD Working Papers on Finance, Insurance and Private Pensions, No. 15, OECD Publishing, Paris. https://doi.org/10.1787/5k9csfs90fr4-en.
  • Aydin, A.E., & Akben Selcuk, E. (2019). An investigation of financial literacy, money ethics and time preferences among college students: A structural equation model. International Journal of Bank Marketing, 37(3), 880-900. https://doi.org/10.1108/IJBM-05-2018-0120.
  • Baglioni, A., Colombo, L., & Piccirilli, G. (2018). On the Anatomy of Financial Literacy in Italy. Economic Notes: Review of Banking, Finance and Monetary Economics, 47(2–3), 245–304. https://doi.org/10.1111/ecno.12111.
  • Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2021). Beşinci (2022-2024) Stratejik Plan. https://www.bddk.org.tr/KurumHakkinda/EkGetir/5?ekId=132.
  • Biçer, E. B., & Altan, F. (2016). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık ile ilgili tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi/evaluation of university student’s financial literacy related to attitudes and behavior. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 1519-1533.
  • Buckland, J. (2010). Are low-income Canadians financially literate? Placing financial literacy in the context of personal and structural constraints. Adult Education Quarterly, 60(4), 357-376. https://doi.org/10.1177/0741713609358449.
  • Chen, H., & Volpe, R. P. (1998). An analysis of personal financial literacy among college students. Financial services review, 7(2), 107-128. https://doi.org/10.1016/S1057-0810(99)80006-7.
  • Commission of the European Communities. (2007). 498: Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions: Promoting Young People's Full Participation in Education, Employment and Society. Brussels. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/HR/TXT/?uri=CELEX:52007DC0498.
  • Cronbach, L. J. (1955). Processes affecting scores on understanding of others and assumed similarity. Psychological Bulletin, 52(3), 177-193. https://doi.org/10.1037/h0044919.
  • Çinko, M., Avcı, E., Ergun, S., & Tekçe, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyleri: Marmara Üniversitesi örneği. Marmara Business Review, 2(1), 25-50.
  • Er, T. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının finansal okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
  • Finansal Erişim, Finansal Eğitim, Finansal Tüketicinin Korunması Stratejisi ve Eylem Planları. (2014, June 5). T.C. Resmi Gazete [No: 29021]. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/06/20140605-6.htm.
  • Fonseca, R., Mullen, K. J., Zamarro, G., & Zissimopoulos, J. (2012). What explains the gender gap in financial literacy? The role of household decision making. Journal of Consumer Affairs, 46(1), 90–106. https://doi.org/10.1111/j.1745-6606.2011.01221.x.
  • Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education (6. Baskı). New York: McGraw-Hill Book Company.
  • G20. (2012). G20 Leaders’ Decleration. Los Cabos, Mexico: OECD.
  • G20. (2013). Advancing National Strategies for Financial Education. St. Petersburg, Russian Federation: OECD.
  • G20. (2022). Report on navigating the storm: MSMEs’ financial and digital competencies in COVID-19 times. Rome: OECD.
  • Grimes, P. W., Millea, M. J., & Thomas, M. K. (2010). Testing the economic literacy of K-12 teachers: A state-wide baseline analysis. American Secondary Education, 4-20.
  • Grohmann, A., Hübler, O., Kouwenberg, R., & Menkhoff, L. (2021). Financial literacy: Thai middle-class women do not lag behind. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 31, 100537. https://doi.org/10.1016/j.jbef.2021.100537.
  • Gutter, M. S., Copur, Z., & Garrison, S. (2016). Do the financial behaviours of college students vary by their state’s financial education policies? In C. Aprea, E. Wuttke, & K. Breuer (Eds.), International Handbook of Financial Literacy (ss. 213-247) . Springer, Singapore.
  • Güvenç, H. (2017). Öğretim programlarımızda finansal okuryazarlık. Elementary Education Online, 16(3), 935-948. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330233.
  • Hair, J.F. (2011). Multivariate Data Analysis: An Overview. Içinde Lovric, M. (Eds.), International Encyclopedia of Statistical Science (ss. 904-907). Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-04898-2_395. Heath, J. A. (1989). An econometric model of the role of gender in economic education. The American Economic Review, 79(2), 226-230.
  • Henriques, S. M. (2010). Aspetos da literacia financeira dos Portugueses: um estudo empírico [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Aveiro, DC: University of Aveiro, Portugal.
  • Hogarth, J. M., & Hilgert, M. A. (2002). A Profile of Consumers with High-rate Home Loans. Journal of Financial Counseling and Planning, 13(1), 15.
  • Jappelli, T., & Padula, M. (2013). Investment in Financial Literacy and Saving Decisions. Journal of Banking & Finance, 37(8), 2779-2792. https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2013.03.019.
  • Kadoya, Y., & Khan, M. S. R. (2020). What determines financial literacy in Japan?. Journal of Pension Economics & Finance, 19(3), 353-371. https://doi.org/10.1017/S1474747218000379.
  • Klapper, L., & Panos, G. A. (2011). Financial literacy and retirement planning: the Russian case. Journal of Pension Economics & Finance, 10(4), 599-618. https://doi.org/10.1017/S1474747211000503.
  • Lucey, T.A. (2016). Preparing Preservice Elementary Teachers to Teach About Financial Literacy: Towards a Broader Conception. In C. Aprea, E. Wuttke, & K. Breuer (Eds.), International Handbook of Financial Literacy (ss. 655-673) . Springer, Singapore.
  • Lusardi, A., & Mitchell, O. S. (2011). Financial Literacy Around the World: An Overview. Journal of Pension Economics & Finance, 10(4), 497-508. Pension Economics & Finance, 10(4), 599-618. https://doi.org/10.1017/S1474747211000448.
  • Lusardi, A., & Mitchell, O. S. (2014). The economic importance of financial literacy: Theory and evidence. American Economic Journal: Journal of Economic Literature, 52(1), 5-44. http://dx.doi.org/10.1257/jel.52.1.5.
  • Lusardi, A., Michaud, P. C., & Mitchell, O. S. (2017). Optimal Financial Knowledge and Wealth Inequality. Journal of Political Economy, 125(2), 431-477. https://doi.org/10.1086/690950.
  • McKenzie, R. B. (1971). An exploratory study of the economic understanding of elementary school teachers. The Journal of Economic Education, 3(1), 26-31. https://doi.org/10.2307/1182080.
  • McKinney, C. W., McKinney, K. C., Larkins, A. G., Gilmore, A. C., & Ford, M. J. (1990). Preservice elementary education majors’ knowledge of economics. Journal of Social Studies Research, 14(2), 26-58. https://doi.org/10.1016/j.jssr.2015.06.001.
  • Monticone, C. (2010). How Much Does Wealth Matter in the Acquisition of Financial Literacy?. Journal of Consumer Affairs, 44(2), 403-422.
  • Nikolaos D. Philippas & Christos Avdoulas (2020) Financial literacy and financial well-being among generation-Z university students: Evidence from Greece. The European Journal of Finance, 26(4-5), 360-381. https://doi.org/10.1080/1351847X.2019.1701512.
  • Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD]. (2005). Education at a Glance 2005: OECD Indicators. Paris: OECD.
  • Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD]. (2009). Education at a Glance 2009: OECD Indicators. Paris: OECD.
  • Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD]. (2015). Education at a Glance 2015: OECD Indicators. Paris: OECD.
  • OECD International Network on Financial Education [OECD/INFE]. (2012). The High-level Principles on National Strategies for Financial Education. Paris: OECD.
  • OECD International Network on Financial Education [OECD/INFE]. (2015). Policy Handbook on National Strategies for Financial Education. Paris: OECD.
  • Parrotta, J. L., & Johnson, P. J. (1998). The impact of financial attitudes and knowledge on financial management and satisfaction of recently married individuals. Journal of Financial Counseling and Planning, 9(2), 59.
  • Peña, P. A. (2016). Personality and Financial Culture: A Study of Mexican Youths. In C. Aprea, E. Wuttke, & K. Breuer (Eds.), International Handbook of Financial Literacy (ss. 465-493). Springer, Singapore.
  • Philippas, N., & Avdoulas, C. (2020). Children of Crisis: Financial Literacy and Financial Well-being among Generation-Z Business-School Students in Greece. European Journal of Finance 26 (4–5): 360–381. https://doi.org/10.1080/1351847X.2019.1701512.
  • Potrich, A. C. G., Vieira, K. M., & Kirch, G. (2015). Determinants of financial literacy: Analysis of the influence of socioeconomic and demographic variables. Revista Contabilidade & Finanças, 26, 362-377. https://doi.org/10.1590/1808-057x201501040.
  • Remmele, B., & Seeber, G. (2012). Integrative economic education to combine citizenship education and financial literacy. Citizenship, Social and Economics Education, 11(3), 189-201. https://doi.org/10.2304/csee.2012.11.3.189.
  • Rai, K., Dua, S., & Yadav, M. (2019). Association of financial attitude, financial behaviour and financial knowledge towards financial literacy: A structural equation modeling approach. FIIB Business Review, 8(1), 51-60. https://doi.org/10.1177/2319714519826651.
  • Retzmann, T., & Seeber, G. (2016). Financial education in general education schools: A competence model. In C. Aprea, E. Wuttke, & K. Breuer (Eds.), International Handbook of Financial Literacy (ss. 9-23) . Springer, Singapore.
  • van Rooij. M., Lusardi, A., & Alessie, R. (2011) Financial literacy and stock market participation. Journal of Financial Economics, 101(2), 449–472. https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2011.03.006.
  • Santos, E. M. M., Tavares, V. C., Ratten, V., & Tavares, F. O. (2022). The Profile of the Portuguese Regarding the Perception of Financial Literacy. Managerial Finance, 48(9/10), 1301-1316. https://doi.org/10.1108/MF-05-2021-0210.
  • Sekita, S. (2011). Financial literacy and retirement planning in Japan. Journal of Pension Economics & Finance, 10(4), 637-656. https://doi.org/10.1017/S1474747211000527.
  • Sarıgül, H. (2014). A Survey of Financial Literacy Among University Students. Journal of Accounting & Finance, 0(64), 207-224.
  • Shim, S., Xiao, J. J., Barber, B. L., & Lyons, A. C. (2009). Pathways to life success: A conceptual model of financial well-being for young adults. Journal of Applied Developmental Psychology, 30(6), 708-723. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2009.02.003.
  • Shim, S., Barber, B. L., Card, N. A., Xiao, J. J., & Serido, J. (2010). Financial socialization of first-year college students: The roles of parents, work, and education. Journal of Youth and Adolescence, 39, 1457-1470.https://doi.org/10.1007/s10964-009-9432-x.
  • Stella, G. P., Filotto, U., & Cervellati, E. M. (2020). A proposal for a new financial literacy questionnaire. International Journal of Business and Management, 15(2), 34-48. https://doi.org/10.5539/ijbm.v15n2p34.
  • Tomássková, H., Mohelská, H., & Nemcová, Z. (2011). Issues of financial literacy education. Social and Behavioral Sciences, 28, 365-369. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.11.069.
  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. (2014). Finansal Erişim, Finansal Eğitim, Finansal Tüketicinin Korunması Stratejisi ve Eylem Planları. Ankara, Türkiye. 10 August 2023 tarihinde https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/94da4743-4055-46a6-a330-3fe35d2ba9b9/eylemplani.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-94da4743-4055-46a6-a330-3fe35d2ba9b9-m3fzkQA adresinden alınmıştır. Tural Sönmez, M. (2022). Erken dönemlerde finansal farkındalığın gelişmesi ve finansal okuryazarlık konularının matematik dersine entegresi. Yaşadıkça Eğitim, 36(2), 569-589. https://doi.org/10.33308/26674874.2022362402.
  • Ünal, O., Torun, S., Yavuz, E., & Ediş, S. (2016). İlköğretim Bölümü Öğretmen Adaylarının Finansal Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 11(9), 931-946. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9644.
  • Wagner, J. (2019). Financial education and financial literacy by income and education groups. Journal of Financial Counseling and Planning, 30(1), 132-141. https://doi.org/10.1891/1052-3073.30.1.132.
  • Way, W. L., & Holden, K. C. (2009). 2009 Outstanding AFCPE Conference Paper Teachers' Background and Capacity to Teach Personal Finance: Results of a National Study. Journal of Financial Counseling & Planning, 20(2), 64-78.
  • Yücel, F. H. (2022). Lise Öğretmenlerinin Finansal Okuryazarlık Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Ahi Evran Akademi, 3(1), 52-65.
Toplam 68 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Programları ve Öğretim (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Ozan Esendemir 0000-0002-8436-0948

Erken Görünüm Tarihi 14 Temmuz 2024
Yayımlanma Tarihi 25 Temmuz 2024
Gönderilme Tarihi 15 Şubat 2024
Kabul Tarihi 6 Nisan 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 23 Sayı: 91

Kaynak Göster

APA Esendemir, O. (2024). İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLERİ VE İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİNANSAL OKURYAZARLIK DÜZEYLERİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 23(91), 1102-1130. https://doi.org/10.17755/esosder.1437814

   21765     

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

ESBD Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiştir. Marka No:2011/119849.