Teachers’ Opinions on The Education Problems of Migrant Children (Case Of Diyarbakir)

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 92, 1491 - 1512, 08.10.2024

Fırat Birel , Esra Gezen , Mehmet Emin Kumru

https://doi.org/10.17755/esosder.1492714

Öz

Göçle Gelen Çocukların Eğitim Sorunlarına İlişkin Öğretmen Görüşleri (Diyarbakır Örneği)

Öz

Araştırmada, güncel bir probleme dönüşen göç olgusunun etkileri ve buna bağlı olarak göç ile birlikte öğrenciler üzerinde oluşan durumlar değişkenlere göre belirlenmeye çalışılmıştır. Eğitim sistemi açısından yeni ve karmaşık bir durum olan göçle gelen çocukların eğitim sorunlarının çözümlenmesinde yaşanan zamana ilişkin olguların ortaya çıkarılmaya çalışılması ve bu bağlamda Türkiye’ye göçle gelen okul çağındaki çocukların eğitim sorunlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin saptanması ile birlikte gelecekte bu alana ilişkin yapılacak çalışmalara katkı sağlaması amaçlanmıştır. Araştırma nitel yöntem ile gerçekleştirilmiş ve nitel araştırma yönteminin durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanmış 5 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu uzman görüşü alınarak kullanılmıştır. Araştırmanın Evrenini 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır ilinde göçle gelen çocukların olduğu okullarda görev yapan öğretmeler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini, Diyarbakır ili Bağlar ilçesinde bulanan 5 ilkokuldaki 50 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklem seçimi göçle gelen çocukların yoğun olduğu okullardan random yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Elde verilerin içerik analizi yapılarak kodlar, alt temalar ve ana temalar oluşturulmuştur. Bulgular beş ana başlık altında incelenerek göçle gelen çocukların eğitim sorunları tespit edilmeye çalışılmıştır. Öğrencilerin dil sorunları için dil hazırlık sınıfları oluşturulması ve göçle gelen çocukların yaşadıkları travmaları rehabilite edecek rehberlik programları uygulanması gerektiği bulgusuna ulaşılmıştır. Göçün yarattığı olumsuzlukları azaltmak adına, sosyal ve kültürel uyuşmazlıkları minimize edecek şekilde tüm öğrencilere insan hakları, felsefe, psikoloji, kültür temalı dersler altında karşılıklı anlayışı sağlayacak eğitimler verilmeli sonucu belirginleşmiştir. Öğretmeler göçle gelen öğrencinin kültürü konusunda bilgi sahibi olmalı ve öğrencileri kaynaştırıcı yöntem ve tekniklerin kullanılması gerektiği ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Göçle Gelen Çocuklar, Eğitim Sorunları

Kaynakça

• Avrupa İnsan Hakları sözleşmesi Ek 1 no’lu Protokolün 2. Maddesi hakkında Rehber, ‘Eğitim Hakkı’. Avrupa Konseyi/Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2015. https://inhak.adalet.gov.tr/
• Aybay, R (2006) ‘Açıklamalı İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’ Türkiye Barolar Birliği, İnsan Hakları Uygulama ve Araştırma Merkezi. Ankara
• Arslan, Ü. & Ergül, M. (2022) ‘Mülteci öğrencilerin eğitimlerinde yaşadıkları sorunlar: öğretmenlerin perspektifinden bir delphi çalışması’. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (54) 1-31.DOİ:10,9779.pauefd.820780
• Aydeniz, S & Sarıkaya, B (2021) ‘Göçmen Çocukların Eğitiminde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerilerine İlişkin Öğretmen Görüşleri’ Millî Eğitim ● Cilt: 50 ● Özel Sayı/2021 ● Sayı: 1, (385-404)
• Büyüköztürk, Ş & Kılıç-Çakmak, E. & Akgün, Ö. E. & Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2021). ‘Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri’. Pegem Akademi Yayınları. Ankara
• Çatır, G (2015) “Zorunlu Göç Tecrübesinin Devlet Politikalarındaki Yansıması: Bulgaristan’dan Türkiye’ye Kitlesel Göçün Analizi 2. Kısım. Küreselleşme çağında göç’ (Derleyenler: S.G. Ihlamur Öner & N.A. Şirin Öner) ( T. Bora Ed.) İletişim Yayınları. İstanbul
• Demir, N. (2020). ‘Milli Eğitime Bağlı Devlet Okullarında Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Sorunlarına İlişkin Öğretmen Görüşleri’ (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
• Derin, G. (2020). ‘Travma ve Göç: Bir Gözden Geçirme’. Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi, 5 (2), 46-55.
• Ekici, S. & Tuncel, G. (2015). ‘Göç ve İnsan’. Birey ve Toplum Dergisi, 5(9), 9-22.
• Göç Politikaları ve Daire Başkanlığı. (2017). ‘2016 Türkiye Göç Raporu’. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları. Ankara
• Günkör, C. (2018). ‘Göç Olgusunun Eğitim Sistemine Etkilerinin Değerlendirilmesi’. Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 3(1),59-71.
• IOM. (2009). ‘Göç Terimleri Sözlüğü’. (Çev. Littera Çeviri ve Dil Hizmetleri Dnş. Ltd. Şti.), (B. Çiçekli Ed.). İsviçre: Uluslararası Göç Örgütü.
• Kant, I. (2018). ‘Eğitim Üzerine’. (Çev. S. E. Bekman). İz Yayıncılık. İstanbul
• Kaptan, S. (1998). ‘Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri’. Tekışık Web Ofset Tesisleri. Ankara
• Karakaya, H. (2020). ‘Türkiye’de Göç ve Etkileri’. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4 (2), 93-130.
• Karasar, N. (2020). ‘Bilimsel Araştırma Yöntemi’. Nobel Yayıncılık. Ankara
• Koşar, S. & Aslan, F. (2020). ‘İlkokul ve Ortaokula Devam Eden Göçmen Çocukların Eğitim Sorunlarına Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri’. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. 9(4), 1799-1831.
• Küçükali, R. & Çevik-Özdemir, H. N. (2018). ‘Göç etmiş Ailelerin İlköğretim Çağındaki Çocuklarının Yaşadıkları Sorunların Değerlendirilmesi’. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 22 (Özel Sayı), 2149-2158.
• Locke, J. (2004). ‘Eğitim Üzerine Düşünceler’. ( Çev. H. Zengin). Yaylacık Matbaası. İstanbul
• Maaulof, A. (2021). ‘Ölümcül Kimlikler’. (Çev. A. Bora). Yapı Kredi Yayınları. İstanbul
• Russel, B. (2020). ‘Eğitim Üzerine’. (Çev. A. Uğur). Cem Yayınevi. İzmir
• Şahin, H. (2020). ‘Göç Olgusu, Mülteci Çocukların Eğitimi ve Suriyeli Mülteci Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonu Süreci’. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(1), 377-394.
• Şimşek, H & Selen Kula, S (2018) ‘Türkiye’nin Göçmen Politikasında İhmal Edilen Boyut: Eğitsel Uyum Programı’ Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (AEUİİBFD) Cilt 2, Sayı 2, Aralık 2018, Sayfa: 5-21.
• T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı. (2022). ‘İstatistikler Göç Alanındaki Güncel veriler’. (https:// www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638). 31.03.2022. Erişim Tarihi: 05.04.2022.
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Göç ve Acil Durumlarda Eğitim Daire Başkalığı. (2022). 2021-2022 Eğitim Öğretim Yılı e- okul ve YÖBİS Verileri. Erişim Tarihi: 04.04.2022.
• T.C. Resmi Gazete. (1949). ‘İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’. 27.05.1949, Sayı: 7217.
• T.C. Resmi Gazete. (1982). ‘Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’. 09.11.1982, Sayı: 17863. Erişim Tarihi: 08.04.2022.
• TDK. (2022). ‘Türkçe Sözlük’. (https://sozluk.gov.tr/). Erişim Tarihi: 05.04.2022.
• UNİCEF Türkiye Milli Komitesi, 2023. https://www.unicefturk.org/ ‘Suriyeli okul Dışı Kalmış Çocuklar ile İlgili Analiz Raporu’. Türkiye Ülke Raporu
• UNİCEF Türkiye Milli Komitesi, 2022. https://www.unicefturk.org/ ‘Türkiye’de Geçici Koruma Altında Olan Suriyeli Çocuklara Yönelik Eğitim Müdahalesinin Belgelendirilmesi’ – Nihai Rapor.
• UNİCEF Türkiye Milli Komitesi, ‘Raporlar’ (2017, 2021). Ankara
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). ‘Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri’. Seçkin Yayıncılık. Ankara
• Yiğittürk Ekiyor, E (2021) ‘Göç ve Kültürlerarası İletişim İlişkisi Üzerine Bir Alan Araştırması’. Journal of Humanities and Tourism Research 2021, 11 (4): 819-843