Eleştirel Söylem Analizi Bağlamında Haber Metinlerinin İncelenmesi: 31 Mart 2024 Yerel Seçimleri Örneği

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 92, 1663 - 1684, 08.10.2024

Ahmet Güneş , Serdar Bilici

https://doi.org/10.17755/esosder.1498747

Öz

Özellikle politik mesajlarda ve haber içeriklerinde kullanılan söylemin arka planı ve bağlam içerisindeki anlamı kitlelerin onu algılama biçimini şekillendirir. Özellikle kitleler üzerinde etkileme gücüne sahip olması nedeniyle medyanın kullandığı dil oldukça önemlidir. Haberin nasıl bir başlıkla, nasıl bir içerikle ve bağlam etrafında sunulduğu aktarılan anlamın inşasında önemli rol oynar. Bu açıdan Türkiye’de uzun süre konuşulacak sonuçlarıyla medyada yer alan 31 Mart 2024 seçimleri ve medyanın kullandığı dil mükemmel bir analiz nesnesi oluşturmaktadır.
Bu amaçla çalışmada, 31 Mart 2024 Yerel Seçimlerine ilişkin 1 Nisan 2024 tarihinde Türkiye’de ulusal düzeyde yayınlanan Akşam, Cumhuriyet, Korkusuz, Milliyet, Posta, Sabah, Sözcü, Takvim ve Yeni Şafak gazetelerinde yer alan görsel ve yazılı haber metinlerinin eleştirel söylem analizi yapılmıştır. Konuyla ilgili haberler, Teun Van Dijk’ın eleştirel söylem analizi modeli kullanılarak çözümlenmiş, gazetelerin taraflı davrandıkları ve okuyuculara bu yönde haber sundukları sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yerel seçim, Haber, Eleştirel söylem analizi, Teun A. Van Dijk

Analysis of News Texts in the Context of Critical Discourse Analysis: The Case of the March 31, 2024 Local Elections

Öz

Kaynakça

• Çakmak, F., & Bilişli, Y. (2019). İdeoloji, Söylem ve İletişim Çalışmalarında Ruth Wodak Ideology, Discourse and Ruth Wodak in Communication Studies. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 99–124.
• Çetinkaya, A. (2020, November 15). 31 MART 2019 İSTANBUL YEREL SEÇİMLERİNİN TEKRAR EDİLMESİ KARARININ GAZETE MANŞETLERİNDEKİ SUNUMU. İNİF E - Dergi, 93–112. https://doi.org/10.47107/inifedergi.804244
• Dedeoğlu, G. (2013). NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ NİŞANTAŞI UNIVERSITY JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38–58.
• Devran, Y. (2010). Haber, söylem, ideoloji (L. YALÇIN, Ed.; 1st ed., Vol. 1). Başlık yayın grubu.
• Güneş, A. (2019). YAZILI BASINDA HABER SÖYLEMİ: 24 HAZİRAN 2018 CUMHURBAŞKANLIĞI VE MİLLETVEKİLİ SEÇİM HABERLERİNİN ÇÖZÜMLENMESİ. In İstanbul Arel Üniversitesi İletişim Çalışmaları Dergisi, 6(12), 13-42. (pp. 13–42).
• Güneş, A. (2021, August 1). Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi• © 2021 • 8 (1) • bahar/spring: 152-168 Eleştirel Söylem Analizi Çerçevesinde Metin Çözümlemesi: İstiklal Marşı Örneği. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 152–168.
• Güngör, B. (2020). Söylem Yaklaşımı Üzerine Bir Kavram Çalışması ve Eleştirel Söylem Analizi. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, 1–12. www.dergipark.org.tr/tr/pub/kritikhttps://orcid.org/0000-0002-6135-2793
• Işık, U. (2023). Tonyukuk Yazıtı’nın Eleştirel Söylem Analizi. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 9(19), 283–310. https://doi.org/10.59304/ijhe.1274347
• Karaduman, S. (2017). Eleştirel Söylem Çözümlemesinin Eleştirel Haber Araştırmalarına Katkısı ve Sunduğu Perspektif. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi• © 2017 • 4(2) • Güz/Fall: 31-46, 31–46.
• Oğuz, M. C. (2008, May 1). Sosyoloji_Notlari_Dergisi_4_5_Sayi. Sosyoloji Notları, 52–56.
• Şah, U. (2020). Eleştirel Söylem Analizi: Temel Yaklaşımlar. Kültür Araştırmaları Dergisi, 7, 210–231. https://doi.org/10.46250/kulturder.819362
• Yıldız, İ. (2018). Researcher: Social Science Studies 24 Haziran Seçim Sonuçlarının Gazetelerin İlk Sayfalarına Yansıması (Bir Söylem Analizi Çalışması). Social Science Studies, 204–229.