Öz
İslam
dünyasında Allah sevgisinden sonra Peygamber sevgisi diğer sevgilerin başında
yer alır. Peygamber sevgisi, şair ve yazarlar üzerinde de derin izler bırakmış;
bu sebeple her Müslüman millete mensup edebî şahsiyetler tarafından Hz.
Muhammed çeşitli yönlerden söz konusu edilerek farklı şekil ve türde birçok
eser kaleme alınmıştır. Bu konuda yazılan manzum eserler, kaside, gazel,
mesnevi, kıt’a vb. nazım şekilleriyle meydana getirilmiş naat, siyer, mevlid,
hilye, şemail, kırk hadis, yüz hadis gibi türlere ayrılır. Bu edebî türlerden
biri de manzum veya mensur tarzda kaleme alınan miraciyelerdir. Hz.
Peygamber’in isra ve miraç mucizesinin anlatıldığı miraciyelerde ayet ve
hadislere, İslam kültürüne ait mefhumlara da yer verilir.
Miraciye türünde şiirler kaleme alan edebî şahsiyetlerden biri de 19. asır
Osmanlı devlet adamları ve şairlerinden Hacı İzzet Paşa’dır. İzzet Paşa’nın
(1813-1893), miraciye türünden şiirlerini içine alan eserde üçü mesnevi, biri
murabba şeklinde olmak üzere dört manzumesi vardır. Bu makalede Hacı Ahmed
İzzet Paşa’nın hayatı ve eserleri hakkında kısaca bilgi verildikten sonra
anılan dört manzumesi şekil ve muhteva yönünden incelenmiş; yeni harflere
çevrilmiş ve geniş okuyucu kitlesince anlaşılabilsin fikriyle günümüz
Türkçesine aktarılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ahmed İzzet Paşa (2019). Dîvân, (Haz. Âdem Ceyhan- Bülent Şığva), İstanbul.
- AKAR, Metin (1987). Türk Edebiyatında Manzum Mi’râc-Nâmeler, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- AKKUŞ, Metin (2007). Klâsik Türk Şiirinin Anlam Dünyası Edebi Türler ve Tarzlar. Erzurum: Fenomen Yayınları.
- BOZKURT, Nebi (2002). “Kubbetü’s-sahre”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 26, ss. 304-308.
- CEYHAN, Âdem (2007). “Ahmed İzzet Paşa’nın Edebî Şahsiyeti ve Bazı Şiirleri”, Osmanlılar Döneminde Sivas Sempozyumu Bildirileri, 21-25 Mayıs, C. 2, ss. 321-352.
- Diyarbekir Vilâyeti Mektupcusu İzzetlü Saîd Efendi’nin Mecmûa-i Eş‘ârından İntihâb Olunan Âsâr-ı Manzûmedir (1288/1871). Diyarbekir Vilâyeti Matbaası.
- ESİR, Hasan Ali (2009). “Anadolu Sahası Mesnevilerinde Miraç Mevzuu”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 39, ss. 683-708.
- GÜZEL, Abdurrahman (2006). Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- İsmâil b. Muhammed el-Aclûnî (1418/ 1997). Keşfü’l-hafâ’ ve müzîlü’l-ilbâs ‘amme’ştehere mine’l-ehâdîs ‘alâ elsineti’n-nâs, Beyrut.
- KUZUCU, Kemalettin (2012). “Ahmed İzzet Paşa’nın Edirne Valiliği”, Edirne’nin Fethi’nin 650. Yılı Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Edirne, ss. 163-184.
- KÜÇÜK, Abdurrahman (1992). “Beytülma‘mûr”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 6, ss. 94-95.
- Muhammed Bin Süleyman er-Rûdânî (2011). Büyük Hadis Külliyatı Cem‘u’l-Fevâid. (Çev. Naim Erdoğan), 3 Cilt. İstanbul: İz Yayıncılık.
- ÖZ, Mustafa- UZUN, Mustafa (1992). “Burak”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 6, ss. 417-419.
- Süleyman Çelebi (1989). Mevlid, (Haz. Faruk K. Timurtaş), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- TAŞPINAR, İsmail – ZÜLFE, Ömer (2007). “Refref”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 34, ss. 534-35.
- ULUDAĞ, Süleyman – UZUN, Mustafa (2009). “Sidretü’l-müntehâ”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 37, ss. 151-53.
- UZUN, Mustafa (2005). “Mi’râciyye”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 30, ss. 135-140.
- ÜÇER, Müjgân (2007). “Sivas’ın Ünlü Valilerinden Hacı Ahmed İzzet Paşa (1813-1893)”, Osmanlılar Döneminde Sivas Sempozyumu Bildirileri, 21-25 Mayıs, C. 1, ss. 321-334.
- YAVUZ, Yusuf Şevki (2002). “Kürsî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 26, ss. 572-73.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Ağustos 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 2 Sayı: 2 |
