Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimi ile İlgili Duyguları, Tutumları ve Kaygılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 11 - 24, 16.10.2023

Songül Uçar , Mustafa Zafer Balbağ

Öz

Bu çalışmanın amacı fen bilimleri öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi ile ilgili duyguları, tutumları ve kaygılarının farklı değişkenler (cinsiyet, kaynaştırma eğitimine yönelik hizmet içi eğitim alma durumu, kıdem yılı, kaynaştırma eğitimi verdiği süre, görev yeri, sahip oldukları kaynaştırma öğrencilerinin engel durumu) açısından incelenmesidir. Bu doğrultuda araştırmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcılarını 2018-2019 eğitim öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığına ait devlet okullarında görev yapan 137 fen bilimleri öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada Forlin vd. (2011) tarafından geliştirilen ve Bayar vd. (2015) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan ‘Kaynaştırmaya Eğitimi ile İlgili Duygular, Tutumlar ve Kaygılar’ Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimi İle ilgili duygu, tutum ve kaygılarının yüksek düzeyde olduğu, bu duygu, tutum ve kaygılarının cinsiyet değişkenine göre farklılaşmadığı; kıdem yılı değişkeni açısından duygu ve kaygı alt boyutlarındaki düzeylerin arttığı fakat tutum alt boyutu açısından değişmediği gibi birçok farklı değişken için sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma eğitimi, duygu, tutum, kaygı, fen bilimleri

Kaynakça

• Akar, E. & Ketenoğlu Kayabaşı, E. (2022). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Kaynaştırmaya İlişkin Öz Yeterlikleri ile Duygu, Tutum ve Kaygılarının İncelenmesi, Eğitim Bilimlerinde Güncel Araştırmalar (S. 157-174), Anı Yayıncılık. Ankara.
• Akdemir, B., Çapar, E. & Bayrakdar, M. (2022). İlkokul öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamasına ilişkin tutumları ve yeterlilik algıları: Bir karma yöntem araştırması. Trakya Eğitim Dergisi, 12(2), 1036-1056.
• Atay, M. (1995). Özürlü çocukların normal yaşıtları ile birlikte eğitim aldıkları kaynaştırma programlarına karşı öğretmen tutumları üzerine bir inceleme. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Avcılar, D. (2010). Fen Ve Teknoloji Dersi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Uygulamalarındaki Kendi Yeterliliklerine İlişkin Görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Balbağ, M. Z. & Aksoy, K. (2021). Problems and solutions for science education and training in secondary school students with special needs in Turkey. Osmangazi Journal of Educational Research, 8(1), 121-148.
• Balbağ, M., Z., Çemrek, F. & İnce, H. (2021). Fen bilgisi ve zihin engelliler öğretmen adaylarının kaynaştırma uygulamalarındaki öğretmen yeterliliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 6(1), 63-77.
• Balbağ, M. Z. & Karademir, E. (2018). Examining Preservice Social Studies Teachers’ Views about the Nature of Science by Different Variables. Osmangazi Journal of Educational Research (OJER), 5(1), 35–45.
• Bayar, A., Özaşkın, A.G., & Bardak, Ş. (2015). Kaynaştırma Eğitimi İle İlgili Duygular, Tutumlar ve Kaygılar Ölçeğinin Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 10(3), 175-186.
• Bayar, M. (2017). Amasya İlinde İlkokulda Görev Yapan Öğretmenlerin Kaynaştırma Eğitimiyle İlgili Duygu, Tutum ve Kaygılarının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya.
• Bek, H., Gülveren,H. & Başer, A. (2009). Sınıf öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2 (2), 160-168.
• Forlin, C., Earle, C., Loreman, T., & Sharma, U. (2011). The sentiments, attitudes, and Concerns about inclusive education revised (SACIE-R) scale for measuring pre-service teachers’perceptions about inclusion. Exceptionality Education International, 21(3), 50–65.
• Gökalp, T. (2019). Öğretmenlerin Kaynaştırma Uygulamalarındaki Yeterlilikleri Ve Kaynaştırma Eğitimi İle İlgili Duygu Tutum Ve Kaygıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (KKTC ÖRNEĞİ), Yüksek Lisans Tezi, Yakındoğu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kıbrıs.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Karasu, T. (2019). DKAB Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimi Yeterlilikleri İle Duygu, Tutum Ve Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki, Bilimname XXXVIII, 38, 501-522
• Köse, K. (2017). Fen Bilimleri Dersinde Uygulanan Kaynaştırma Eğitiminin Fen Bilimleri Öğretmenleri ve Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Nacaroğlu, G. (2014). Okul öncesi kaynaştırma eğitimi uygulamalarının öğretmen tutumlarına göre incelenmesi (Gaziantep İli Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Mertoğlu, H., Sarı, O.T., Pusmaz, A., & Balçın, M.D. (2020). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Uygulamaları Yeterlikleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 51, 131-154.
• Özcan, İ. (2020). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine Yönelik Duyguları Tutumları ve Kaygıları İle Kaynaştırma Uygulamalarındaki Öğretmen Yeterlilikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Çankırı İli Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Özcan, İ. & Karaoğlu, İ. B. (2021). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine Yönelik Duyguları Tutumları ve Kaygıları İle Kaynaştırma Uygulamalarındaki Öğretmen Yeterlilikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23 (4), 1366-1385.
• Sönmez Kartal, M. (2017). Edt: Mine Sönmez Kartal, Özlem Toper Korkmaz, Özel Eğitimde Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, 1. Bölüm. Pegem Akademi.
• Şahbaz, Ü. & Kalay, G. (2010). Okulöncesi eğitimi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,19, 116-135.
• Uçar, S. & Balbağ, M.Z. (2021). Zihinsel Yetersizliği ve Öğrenme Güçlüğü Tanılı Ortaokul Öğrencilerinin Fen Eğitiminde Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerilerinin Belirlenmesi, Gelecek Vizyonlar Dergisi, 5 (5), 1-12.
• Uzoğlu, M. & Denizli, H. (2017). Fen Bilimleri Dersini Alan Kaynaştırma Öğrencilerinin Kaynaştırma Uygulamaları Sürecine İlişkin Görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (3), 1271-1283.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Doküman İncelenmesi Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9th ed., pp.215-232). Ankara.
• Yılmaz, E. & Melekoğlu, M. A. (2018). Kaynaştırma Eğitiminin Yasa ve Uygulamalardaki Durumunun Türkiye ve Avrupa Bağlamında Değerlendirilmesi. Osmangazi Journal of Educational Research (OJER), 5(1), 1-17.