BİNGÖL İL MERKEZİNDE YAŞAYAN KADINLARIN ANNE VE BEBEK BAKIMINA YÖNELİK BİLDİKLERİ VE UYGULADIKLARI GELENEKSEL YÖNTEMLER

Yıl 2021, , 22 - 33, 08.02.2021

Aliye Bulut , Çağla Yiğitbaş , Fatma Demir

https://doi.org/10.35232/estudamhsd.727868

Öz

Bu araştırma; Bingöl il merkezinde yaşayan kadınların anne ve bebek bakımına yönelik bildikleri ve uyguladıkları geleneksel yöntemleri saptamak amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı kesitsel tipte olan araştırmanın evrenini 20 yaş üstü kadınlar oluşturmuş olup 2018 yılı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre bu tanımlamaya giren kadın sayısı 88.265 kişidir. %4 sapma ile örnekleme alınması gereken minimum kişi sayısı 596 olarak tespit edilmiş [(n=Nt2pq/d2(N-1)+t2pq), (N=88.265, p=0,5, q=0,5, d=0,04), t=1,96)] araştırma 600 kadın ile tamamlanmıştır. Araştırmaya alınma ölçütlerini karşılayan kadınlara, araştırmacılar tarafından konu ile ilgili literatürün değerlendirilmesi sonucu hazırlanan, 48 sorudan oluşan anket formu uygulanmıştır. Eğitim düzeyi yüksek olanların, çalışanların, gebeliği planlı olanların, gebelik ve canlı doğum sayısı üçün altında olanların daha fazla oranlarda olacak şekilde geleneksel uygulamaları önemsiz olarak gördükleri tespit edilmiştir. Kadınlara doğum öncesi dönemden başlayarak gebelik, doğum, lohusalık, bebek bakımı konularında eğitim verilmesi, gebelerin daha sık takip edilerek yanlış geleneksel uygulamalar ve inanışlar konusunda bilgilendirilmesi, verilecek olan eğitimlerde genç, eğitim düzeyi düşük annelere öncelik verilmesi ve eğitimlerin sürekli ve düzenli yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel uygulamalar, anne, doğum, bebek bakımı, doğum sonrası bakım

TRADITIONAL METHODS KNOWN AND APPLIED BY WOMEN LIVING IN THE CITY CENTER OF BINGOL FOR MOTHER AND INFANT CARE

Öz

This study was conducted to determine the traditional methods known and applied by the women living in the city center of Bingöl for mother and infant care. The population of this study was composed of women aged 20 years old and over and the number of women meeting this definition is 88.265 according to 2018 data of Turkish Statistical Institute (TSI). The minimum number of people was determined as 596 that needed to be included in the sample with deviation of 4% [(n=Nt2pq/d2(N-1)+t2pq), (N=88,265, p=0.5, q=0.5, d=0.04), t=1.96)] and the study was completed with 600 women. A questionnaire consisting of 48 questions prepared by the researchers as a result of the literature review about the subject was applied to the women meeting the inclusion criteria. It was found that those who had a high educational level, were employed, had planned pregnancy, and had less than 3 pregnancies and live births considered traditional practices as insignificant. It is recommended to provide training to the women starting from the prenatal period about pregnancy, labor, puerperium, and baby care, to inform them about wrong traditional practices, and to conduct this training continuously and regularly.

Anahtar Kelimeler

Traditional practices, mothers, delivery, infant care, postnatal care

Kaynakça

• 1. Mejuyev V. Kültür ve Tarih. (Yokova SH, Çev.). Ankara: Başak Yayınları. 1987.
• 2. Nirun N, Özönder C. Türk Sosyo-Kültür Yapısı İçinde Adetler, Örfler, Görenekler, Gelenekler. Milli Kültür Unsurlarımız Üzerinde Genel Görüşler. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını, 1990.
• 3. Anselmi DL, Law AL. Gender Identity Develoment. (Eds) , Questıon of Gender: perspektif and paradoxes (A Division of The McGraw-Hill Companies);1998:247-61.
• 4. Örnek SV. Türk Halkbilimi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1995;131-44.
• 5. TNSA 2013. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Ankara, Türkiye, Kasım 2014.
• 6. Eğri G. Tokat İli Bir Sağlık Ocağı Bölgesindeki 15–49 Yaş Grubu Evli Kadınların Doğum Sonu Dönemde Anne ve Bebek Bakımına Yönelik Geleneksel Uygulamaları. Cumhuriyet Üniversitesi. Sağlık. Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı. Yüksek Lisans Tezi, Sivas, 2006.
• 7. Işık T, Akçınar M, Kadıoğlu S. Mersin ilinde gebelik, doğum ve lohusalık dönemlerinde anneye ve yenidoğana yönelik geleneksel uygulamalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2010;7(1): 63-84.
• 8. Erbil N, Sağlam G. Gebelikte Bebeğin Cinsiyetini Belirleme ve Tahmin Etmeye İlişkin Geleneksel İnanç, Uygulamalar ve Bazı Sosyo-Demografik Özelliklerle İlişkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2010;(7)1:347-59.
• 9. Bayık TA. Kültürlerarası (çok kültürlü) hemşirelik eğitimi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;11(2):92-101.
• 10. Gölbaşı Z, Eğri G. Doğum sonu dönemde annenin bakımına yönelik yapılan geleneksel uygulamalar. Cumhuriyet Tıp Derg. 2010;32:272-6.
• 11. United Nations Children’s Fund. Dünya Emzirme Haftası. 2001 [cited at 2019 August 14]; Available from: http://www.unicef.org/turkey/pc/_mc36-html–135
• 12. Geçkil E, Şahin T, Ege E. Traditional Postpartum Practices of Women and Infants and the Factor Influencing such Practices in South Eastern Turkey. Midwifery. 2009;25:62–71.
• 13. Gökduman M, Akdolun Baklaya N. Anne Sütünü Artırmaya Yönelik Bitkisel Çay Kullanımı ve Etkileyen Faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2010;3(4): 187–94.
• 14. Şenol U, Ünalan D, Çetinkaya D, Öztürk Y. Kayseri İlinde Halk Ebeliği İle İlgili Geleneksel Uygulamalar. Klinik Gelişim 2004;17(3): 47-55.
• 15. Dinç S. Şanlıurfa Merkezde Bulunan 4 Numaralı Sağlık Ocağı’na Kayıtlı 0-1 Yaşında Çocuğa Sahip Olan Annelerin Çocuklarının Bakımında Uyguladıkları Geleneksel Uygulamalar. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2005;1(2): 53-63.
• 16. Biltekin Ö, Boran DÖ, Denkli DM, Yalçınkaya S. Naldöken Sağlık Ocağı Bölgesinde 0-11 Aylık Bebeği Olan Annelerin Doğum Öncesi Dönem ve Bebek Bakımında Geleneksel Uygulamaları. Sted Dergisi 2004;13(5):166-8.
• 17. Çalışkan Z, Bayat M.Annelerin Bebek Bakımı Uygulamaları ve Etkileyen Faktörler: Bir Kapadokya Örneği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011;4(2):23-30.
• 18. Yalçın H. Anne Adaylarına Verilen Eğitimin (ASBEP) Gebelik, Doğum, Lohusalık ve Bebek Bakımına İlişkin Fonksiyonel Olmayan Uygulamalara Etkisi (Karaman İli Örneği). Doktora Tezi. Konya, 2011.
• 19. Eğri G, Gölbaşı Z. 15–49 Yaş Grubu Evli Kadınların Doğum Sonu Dönemde Bebek Bakımına Yönelik Geleneksel Uygulamalar. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007;6(5): 313–20.
• 20. Bölükbaş N, Erbil N, Altunbaş H, Arslan Z. 0–12 Aylık Bebeği Olan Annelerin Çocuk Bakımında Başvurdukları Geleneksel Uygulamaları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2009;6(1):164–76.