EN AZ İKİ DOZ COVID-19 AŞI KAPSAYICILIK HIZI İLE VAKA İNSİDANSI ARASINDAKİ KORELASYONUN DEĞERLENDİRİLMESİ: EKOLOJİK TİPTE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 142 - 150, 31.05.2023

Deniz Erdal Caferi Tayyar Şaşmaz

https://doi.org/10.35232/estudamhsd.1219491

Öz

Bu çalışmanın amacı, ülkemizde COVID-19 aşılamasının toplumsal düzeyde etkisini değerlendirmek için, illere göre ikinci doz aşı kapsayıcılık hızı ile COVID-19 insidansı arasındaki korelasyonu değerlendirmektir. Ekolojik tipte planlanan bu çalışmada, Sağlık Bakanlığının yayınladığı, illere göre haftalık COVİD-19 insidansı ile kümülatif 2. doz COVID-19 aşı kapsayıcılık hız verileri kullanılmıştır. 04-10 Eylül 2021 haftası ile 19-25 Mart 2022 arasındaki 81 İl’e ait 29 haftalık verinin korelasyon analizi yapılmıştır. Haftalık insidans ve kümülatif 2. doz aşı kapsayıcılık hızları parametrik test koşullarını sağlamadığından Spearman korelasyon testi kullanılmıştır. 04-10 Eylül 2021 haftasında, illere göre haftalık insidans ile 2. doz aşı kapsayıcılık hızı arasında istatistiksel olarak anlamlı zayıf negatif yönlü bir korelasyon (rho= –0,390, p<0,001) hesaplanmıştır. İlerleyen haftalarda korelasyonun yönü pozitife dönmüş olup 11-17 Aralık haftasında en yüksek seviyesine çıkmıştır (rho:0,739 p<0,001). Sonraki haftalarda istatistiksel olarak anlamlı olan pozitif korelasyonun 0,351 – 0,716 (p<0,01) arasında değiştiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak ülkemizde 2. doz COVID-19 aşı kapsayıcılık hızının artması ile vaka insidansı arasında kuvvetli bir pozitif korelasyon tespit edilmiştir. Bu sonuç, çalışma döneminde bulaştırıcılığı yüksek SarsCov-2 Omicron varyantının, baskın ve aşı bağışıklığından kaçması ile açıklanabilir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Aşıları, Korelasyon çalışması, İnsidans

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

The evaluation of the correlation between at least two doses COVID-19 vaccine coverage rate and the case incidence: An ecological study

Öz

The aim of this study is to evaluate the correlation between the second dose vaccine coverage rate and the incidence of COVID-19 in the cities in order to evaluate the effect of COVID-19 vaccination on the community in our country. In this study, which was planned in ecological type, data on weekly Covid-19 incidences in the cities and cumulative 2-dose vaccination coverage rate published by the Ministry of Health were used. A correlation analysis of 29-week data obtained from 81 cities between the week of September 04-10, 2021 and March 19-25, 2022 was performed. Since the weekly incidence and cumulative 2nd dose vaccine coverage rates did not provide the conditions of parametric test, Spearman correlation test was performed. In the week of September 04-10, 2021, a weak statistically significant negative correlation (rho= –0,390, p<0,001) was calculated between the weekly incidence in the cities and the coverage rate of the second dose of vaccine. In the following weeks, the correlation turned into positive and peaked in the week of December 11-17 (rho:0,739 p<0,001). In the following weeks, it was determined that the statistically significant positive correlation ranged from 0,351 to 0,716 (p<0,01). As a result, in our country, strong positive correlation was found between the increase in the 2nd dose COVID-19 vaccination coverage rate and the incidence of cases. This result can be explained by the fact that the highly contagious SarsCov-2 Omicron variant was dominant and escaped from the vaccine immunity during the study.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Vaccines, Incidence, Correlation study

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• World Health Organization. COVID-19 Weekly Epidemiological Update [Internet]. [updated 7 Dec 2022; cited 2022 Dec 8]. Available from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/365244/nCoV-weekly-sitrep7Dec22-eng.pdf?sequence=1.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. COVID-19 Bilgilendirme Platformu [Internet]. [cited 2022 Dec 8]. Available from: https://covid19.saglik.gov.tr/.
• World Health Organization. WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard [Internet]. [cited 2022 Dec 8]. Available from: https://covid19.who.int/.
• World Health Organization. Tracking SARS-CoV-2 variant [Internet]. [cited 2022 Dec 1]. Available from: https://www.who.int/activities/tracking-SARS-CoV-2-variants.
• COVID-19 Vaccine Tracker. Approved Vaccınes [Internet]. [cited 2022 Dec 8]. Available from: https://covid19.trackvaccines.org/vaccines/approved/.
• Our World in Data. Coronavirus (COVID-19) Vaccinations [Internet]. [cited 2022 Dec 8]. Available from: https://ourworldindata.org/covid-vaccinations.
• Institute for Health Metrics and Evaluation. COVID-19 vaccine efficacy summary [Internet]. [updated Nov 18 2022; cited 2022 Dec 8]. Available from: https://www.healthdata.org/covid/COVID-19-vaccine-efficacy-summary.
• Erdal D, Şaşmaz CT. Türkiye’de illere göre birinci doz Covid-19 aşı kapsayıcılık hızı ile haftalık Covid 19 insidansı arasındaki korelasyonun değerlendirilmesi. Turk J Public Health. 2022;20(2):259-71. DOI:10.20518/tjph. 1018929.
• Bakanlık Kurulu Kararı. 2002/4720 Bölgesel İstatistiklerin Toplanması, Geliştirilmesi, Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Analizlerinin Yapılması, Bölgesel Politikaların Çerçevesinin Belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemine Uygun Karşılaştırılabilir İstatistiki Veri Tabanı Oluşturulması Amacıyla Ülke Çapında İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasının Tanımlanmasına İlişkin Hakkında Karar. T.C Resmi Gazete. 22, Eylül, 2002. Sayı : 24884.
• Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V. Biyoistatistik. In: Sümbüloğlu K. Sümbüloğlu V (Eds). Korelasyon Analizi. 19th ed. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi; 2019. p. 189-93.
• Our World in Data. Share of people who completed the initial COVID-19 vaccination protocol [Internet]. [cited 2022 Oct 24]. Available from: https://ourworldindata.org/grapher/share -people-fully-vaccinated-covid?country=OWID_WRL~TUR.
• Global Influenza Surveillance and Response System.Tracking of hCoV-19 Variants [Internet]. [cited 2022 Oct 24]. Available from: https://gisaid.org/hcov19-variants/.
• Wang C, Liu B, Zhang S, Hu ang N, Zhao T, Lu QB, et al. Differences in incidence and fatality of COVID-19 by SARS-CoV-2 Omicron variant versus Delta variant in relation to vaccine coverage: A world-wide review. J Med Virol. 2022 Sep 20: 10.1002/jmv.28118. doi:10.1002/jmv.28118.
• Lauring AS, Tenforde MW, Chappell JD, Gaglani M, Ginde AA, McNeal T, et al. Clinical severity of. and effectiveness of mRNA vaccines against, COVID-19 from omicron, delta and alpha SARS-CoV-2 variants in the United States: prospective observational study. BMJ. 2022; 376: e069761 doi:10.1136/bmj-2021-069761.
• T.C. İçişleri Bakanliği İller İdaresi Genel Müdürlüğü. Haziran Ayı Normalleşme Tedbirleri. 01.06.2022 tarih, E-89780865- 153-8878 sayılı genelge.
• Türk Tabipleri Birliği. COVID-19 Pandemisi 18 Ay Değerlendirme Raporu [Internet]. [updated Ekim 2021; cited 2023 Feb 16]. Available from: https://www.ttb.org.tr/ userfiles/files/COVID-19%20Pandemisi%2018%20Ay%20Deg%CC%86erlendirme%20Raporu%20ME%20(1).pdf.
• Türk Tabipleri Birliği. COVID-19 Pandemisi İkinci yıl Değerlendirme Raporu [Internet]. [updated Nisan 2022; cited 2023 Feb 16]. Available from: https://www.ttb.org.tr/kutuphane/pandemi_2yil.pdf.