THE EFFECT OF MENTAL HEALTH AND WORK PERFORMANCE LEVEL OF HOSPITAL EMPLOYEES ON OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY CULTURE

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 260 - 274, 29.10.2023

Mahmut Kılıç Güllü Uslukılıç Nursel Üstündağ Öcal Şerife Özboyraz

https://doi.org/10.35232/estudamhsd.1312030

Öz

In this study, it is aimed to determine the relationship between mental health and work performance levels of hospital employees and occupational health and safety culture. The study is cross-sectional, and was conducted in 2022 among employees of a university hospital. No sample selection was made in the study, and the study was conducted with 208 people who agreed to participate in the study. Data were collected using a socio-demographic questionnaire, Occupational Health and Safety Culture (OHSC) scale, Depression-Anxiety-Stress Scale (DASS-21) and Work Performance Scale (WPS). Data were evaluated by ANOVA, correlation and linear regression analysis. Of the employees, 33.7% stated that their duration of work in the institution is less than 3 years, 84.6% of them received in-service training about OHSC, and 41.3% of them stated that their knowledge about OHSC is sufficient. In order of importance, the OHSC total score average is increased by decreasing the duration of work in the institution (β= -0.352), receiving in-service training at OHSC (β=0.209), increasing work performance (β=0.190) and working as medical staff (β=0.183) (p<0.05), while depression, anxiety, stress, age, gender, marital status, income level, health perception, and received OHS training were not found statistically significant (p>0.05). The OHS culture level of the hospital employees is medium, and the increase in work performance is to increase the OHSC level. No relationship was found between OSHC and mental status. Hospital administrations should implement policies that increase the OHS culture and work performance in the institution.

Anahtar Kelimeler

Occupational health and safety culture, work performance, mental health

HASTANE ÇALIŞANLARININ RUH SAĞLIĞI VE İŞ PERFORMANS DÜZEYİNİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ ÜZERİNE ETKİSİ

Öz

Bu çalışmada hastanede çalışanların ruh sağlıkları ve iş performans düzeyleri ile iş sağlığı ve güvenliği kültürü arasındaki ilişkiyi tespit etmek amaçlanmaktadır. Çalışma kesitsel türde olup bir üniversite hastanesinde çalışanlar arasında 2022 yılında yapılmıştır. Çalışmada örneklem seçimi yapılmamış olup çalışmaya katılmayı kabul eden 208 kişi ile çalışma yapılmıştır. Veriler, sosyo-demografik anket formu, İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürü (İSGK) ölçeği, Depresyon-Anksiyete-Stres Skalası (DASS-21) ve İş Performans (İP) ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veriler, Anova, korelasyon ve lineer regresyon analizleri ile değerlendirilmiştir. Çalışmaya katılanların %33,7’si kurumda çalışma süresinin 3 yıldan az olduğunu, %84,6’sı İSGK hakkında hizmetiçi eğitim aldığını ve %41,3’ü İSGK hakkında bilgisinin yeterli olduğunu ve belirtmiştir. İSGK toplam puan ortalamasını önem sırasına göre, kurumdaki çalışma süresinin azalması (β=-0,352), İSGK hizmet içi eğitim almak (β=0,209), iş performansının artması (β=0,190) ve sağlık personeli olarak çalışmak (β=0,183) artırırken (p<0,05), modele alınan depresyon, anksiyete, stres, yaş, cinsiyet, medeni durum, gelir düzeyi, sağlık algısı ve İSG eğitimi alma durumları istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır (p>0,05). Hastane çalışanlarının İSGK düzeyi orta olup, iş performansının artması İSGK düzeyini artırmaktır. İSGK ile ruhsal durum arasında bir ilişki saptanmamıştır. Hastane yönetimleri kurumda İSG kültürünü ve iş performansını yükseltici politikalar uygulamalıdır.

Anahtar Kelimeler

İş sağlığı ve güvenliği kültürü, iş performansı, ruh sağlığı

Kaynakça

• Hayta AB. Çalışma Ortamı Koşullarının İşletme Verimliliği Üzerine Etkisi Verimliliği Üzerine Etkisi. Ticaret ve Tur Eğitim Fakültesi Derg. 2007;1(20):21–41.
• Esmek M, Demircan S, Oflaslı F, Baybek H. Yatağan termik santrali çalışanlarında 1995- 1999 yılları arasında görülen sistem hastalıklarının incelenmesi. In: III Uluslararası Katılımlı İş Sağlığı ve İşyerleri Hemşireliği Sempozyumu. Zonguldak, 13- 15 Kasım; 2003.
• Çerçi PA. Akademide İstihdam Edilen Araştırma Görevlilerinin Çalışma Koşulları ve Yaşam Memnuniyetlerine Yönelik Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sos. Bilim Enstitüsü. 2015.
• Özkan Ö, Emiroğlu ON. Hastane sağlık çalışanlarına yönelik işçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetleri. Cumhur Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Derg. 2006;10(3):43–51.
• Özdemir CS. İş Kanunu’na Göre Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik. Mali Çözüm Derg. 2011;107:219–26.
• Kazmi R, Amjad S, Khan D. Occupational stress and its effect on job performance. A case study of medical house officers of district Abbottabad. J Ayub Med Coll Abbottabad. 2008;20(3):135–9.
• Rotundo M, Sackett PR. The relative importance of task, citizenship, and counterproductive performance to global ratings of job performance: A policy-capturing approach. J Appl Psychol. 2002;87(1):66–80.
• Ünsar S. Türkiye’de İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Uygulamalarının Mevcut Durumu ve Konuyla İlgili Yapılan Bir Araştırma (The Situation of worker health and work security practices in Turkey and a research on this subject). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2003.
• Özkan T, Lajunen T. Güvenlik Kültürü ve iklimi. PIVOLKA. 2003;2(10):3–4.
• Turner B, Pidgeon N, Blockley D, Toft B. Safety Culture: Its Position in Future Risk Management,. Second World Bank Workshop on Safety Control and Risk Management,. Karlstad, Sweden; 1989.
• Olcay ZF. İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürü Ölçeği; Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Avrupa Bilim ve Teknol Derg. 2021;(23):678–85.
• Kirkman BL, Rosen B. Beyond self-management: Antecedents and consequences of team empowerment. Acad Manag J. 1999;42(1):58–74.
• Sigler TH, Pearson CM. Creating an empowering culture: examining the relationship between organizational culture and perceptions of empowerment. J Qual Manag. 2000;1(5):27–52.
• Avunduk Y. Duygusal zekânın iş performansı üzerindeki etkisi: Tıp doktorları ve toplu ulaşım şoförleri üzerinde karşılaştırmalı alan uygulaması [Internet]. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2016. Available from: https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/96059
• Lovibond PF, Lovibond SH. The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behav Res Ther. 1995;33(3):335–43.
• Sarıçam H. The Psychometric Properties of Turkish Version of Depression Anxiety Stress Scale-21 (DASS-21) in Community and Clinical Samples. J Cogn Psychother Res. 2018;7(1):1.
• Gallagher C, Underhill E, Rimmer M. Review of the effectiveness of OHS Management Systems in securing healthy and safe workplaces. Report prepared for the National Occupational Health and Safety Commission. 2001. pp.23.
• Taşdemir DÇ. İş sağlığı ve güvenliğinin işgören performansına etkileri ve iş doyumunun aracılık rolü. Doktora Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sos Bilim Enstitüsü, Gaziantep [Internet]. 2019; Available from: http://openaccess.hku.edu.tr/xmlui/handle/20.500.11782/2122
• Akdeniz B. Örgüt kültürü ile güvenlik kültürü ilişkisinin iş sağlığı ve güvenliği açısından incelenmesi: Bir maden işletmesinde uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sos Bilim Enstitüsü [Internet]. 2017; Available from: http://openaccess.dpu.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12438/8181
• Ali H, Azimah Chew Abdullah nor, Subramaniam C. Management practice in safety culture and its influence on workplace injury: An industrial study in Malaysia. Disaster Prev Manag An Int J. 2009;18(5):470–7.
• Alissa Listyowardojo T, Nap RE, Johnson A. Variations in hospital worker perceptions of safety culture. Int J Qual Heal care. 2012;24(1):9–15.
• Tüzüner VL, Özaslan BÖ. Hastanelerde iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Derg Istanbul Univ J Sch Bus Adm Cilt. 2011;40(2):138–54.
• Gökçe A. İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından İş Güvenliği Kültürünün Önemi Üzerine Bir Odak Grup Çalışması. Ergonomi. 2020;3(2):82–95.
• Tozkoparan G, Taşoğlu J. İş sağlığı ve güvenliği uygulamaları ile ilgili işgörenlerin tutumlarını belirlemeye yönelik bir araştırma. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim Fakültesi Derg. 2011;30(1):181–209.
• Garcia AM, Boix P, Canosa C. Why do workers behave unsafely at work? Determinants of safe work practices in industrial workers. Occup Environ Med. 2004 Mar;61(3):239–46.
• Gürbüz H, İbrakovic H. İşletmelerde iş güvenliği, güvenlik performansı ve iş güvenliği kültürü (Work safety, safety performance and safety culture in businesses). Sos Bilim Derg. 2017;4(11):442–69.
• Ayduran AC, Olcay ZF. İnşaat sektörü çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği kültürü düzeylerinin, güvenli davranışları üzerindeki etkisinin incelenmesi (Investigation of the effects of construction sector employees on the occupational health and safety culture levels and safe). Ergonomi. 2022 15;5(2):108–19.
• Ersin F. Sağlık çalışanlarında işe angaje olmanın iş performansına etkisi: Darülaceze Başkanlığı örneği. Master’s thesis, Biruni Üniversitesi, İstanbul [Internet]. 2021; Available from: http://openaccess.biruni.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12445/1588
• Yelboğa A. Kişilik Özellikleri ve İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Isg J Ind Relations Hum Resour. 2006;8(2):196–211.
• Yilmaz A. Konaklama sektörü çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği kültürü (Occupational health and safety culture of accommodation sector employees). Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2020.
• Güler M, Derin KH, Şahin L. İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürü ve Eğitimi İlişkisi [Internet]. Vol. 4, İş ve Hayat. Şeker-İş Sendikası; 2018. p.311–48. Available from: https://dergipark.org.tr/en/pub/isvehayat/issue/48947/679039
• Mutlu E. Perlit maden işletmelerinde çalışanların iş sağlığı ve iş güvenliği algı düzeylerinin araştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;11(3):913-26.
• Eroğlu G, Şüküroğlu EE, Günaydın M, Şüküroğlu S. İş Güvenliği Kültürünün İş Verimliliği Üzerine Etkisi: Pres Fabrikası Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilim Derg [Internet]. 2022;11(3):913–26. Available from: https://dergipark.org.tr/en/pub/ gumussagbil/issue/72733/1136462