MESLEKİ ve TEKNİK EĞİTİME ÖĞRETMEN YETİŞTİREN YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARININ KURULUŞU, GELİŞİMİ ve KAPATILMALARI

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 1, 65 - 92, 01.12.2014

Tayyip Duman

Öz

Cumhuriyet kurulduğunda sayıları sınırlı olan mesleki ve teknik okullara öğretmen yetiştiren bir okul bulunmuyordu. Bu problemin çözümü için 1927'den itibaren çeşitli yollara başvuruldu. Öğretmen yetiştirmek üzere Avrupa ülkelerine öğrenci gönderilirken, yabancı ülkelerden öğretmen getirildi. Ancak bunlar geçici çözüm yollarıydı. Sonunda bu okullara eğitici yetiştiren öğretmen okulları açıldı. Bu çalışmanın amacı, bu okulları inceleyerek değerlendirmek ve kapatılmaları ile ortaya çıkan sorunları ortaya koymaktır. Tarama modelindeki bu çalışma, yazılı belge ve kaynaklara dayanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu okullardan ilki 1934-1935 öğretim yılında Kız Meslek Öğretmen Okulu, ikincisi 1937-1938 öğretim yılında Erkek Meslek Öğretmen Okulu, üçüncüsü ise 1955-1956 öğretim yılında Ticaret Öğretmen Okulu adlarıyla açıldı. İleriki yıllarda isim, öğretim süresi ve eğitim programlarında önemli değişiklikler ve gelişmeler gösteren, MEB’e bağlı bu kurumlar 1982’de Üniversitelere devredilerek Mesleki Eğitim, Teknik Eğitim, Ticaret ve Turizm Eğitimi Fakülteleri olarak yeniden yapılandırılmışlardır. 27 yıl üniversite çatısı altında öğretmen yetiştiren bu fakülteler 2009 yılında da kapatılmışlardır. Bu kararla mesleki ve teknik eğitime öğretmen yetiştirmede 80 yıllık bir deneyime son verilirken, mesleki ve teknik okullar için meslek öğretmenlerinin nereden ve nasıl temin edileceği sorunu da gündeme gelmiştir

Anahtar Kelimeler

Mesleki Eğitim, Öğretmne Yetiştirme, Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu, Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu, Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu

FOUNDATION, DEVELOPMENT AND ENDING OF HIGHER EDUCATION INSTITUTIONS THAT EDUCATE TEACHER FOR VOCATIONAL AND TECHNICAL EDUCATION

Öz

When Republic was established, there were limited numbers of vocational and technical schools. However, there were not any teacher education schools for these schools. There had been some approaches to solve this issue since 1927. Students were sent to study abroad and visitor teachers were invited. But, these were temporary solutions. Finally teacher preparation schools were opened. This study aims to analyze and evaluate these schools and bring forward the issues regarding to their closing. Scanning model was applied and written documents and sources were used for this study. First of these schools –Girls’ Vocational Teacher Education School- was established in 1934-1935 and the second –Male Vocational Teacher Education School- was established in 1937-1938 and the third -Business Teacher Education School- was established in 1955-1956 academic years. These schools were established under the guidance of Ministry of Education and turned over to universities and then they were closed down in 2009. This decision ended an 80 years of teaching experience in vocational schools and raised up the issue of teacher education programs for vocational schools.

Anahtar Kelimeler

Vocational Education, Teacher Education, Higher Teacher Education Schools

Kaynakça

• dilimlerine sığdırılan, adeta “patalojik formasyon”a dönüşen pedagojik formasyon eğitimi
• değildir. Bu eğitim, bu amaçla kurulmuş, yöneticisi, öğretim elemanı, bina ve donanımı yine
• bu amaca göre seçilmiş ve donatılmış “pedagoji enstitülerinde” uygulamalı olarak verilmelidir.
• Verilecek eğitimin süresi 1.5 yıldan az olmamalı, eğitim teori – uygulama boyutuyla, etkin ve
• kurumsallaşmış bir enstitü ve okul işbirliği içerisinde gerçekleştirilmelidir. Bu eğitime,
• Bakanlığın öğretmen ihtiyacı kadar sayıda, sektörde alanıyla ilgili en az 3 yıl tecrübesi olanlar
• mülakat yoluyla seçilerek alınmalıdır. Pedagoji veya Eğitim Bilimleri Enstitülerinde yüksek
• lisan düzeyinde uygulanan bu programdan mezun olanların da öğretmenliğe atanmaları sağlanmalıdır.
• Doğan, H. (1967). “Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulları ile İlgili Bir Çalışma”. Yayımlanmamış rapor. Ankara.
• Doğan, H. (1969). “Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu Programları”. Yayımlanmamış rapor. Ankara:
• Duman, T. (1991). Türkiye’de Ortaöğretime öğretmen Yetiştirme (tarihi Gelişimi). İstanbul,: Milli Eğitim Basımevi.
• Duman, T. (1998). Cumhuriyetimizin 75. Yılında Öğretmen Yetiştirme Sistemimiz ve Sorunları, Milli Eğitim, sayı 139.
• Duman, T. (1999). Türkiye’de Eğitim Reformları Açısından Öğretmen Yetiştirme Sorunu. Erdem. 12, 34: s. 91-107.
• Duman,T. Gelişli, Y., Çetin, Ş. (2009). Mesleki ve Teknik Eğitim Fakültelerinin Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Görüşler. 18. Eğitim Bilimleri Kongresi, Ege Üniversitesi, Kuşadası, İzmir.
• Erkek Teknik Öğretmen Okulu Yönetmeliği. Tebliğler Dergisi. 12 Mayıs 1947, sayı: 433, .
• Kız Teknik Öğretim. (1945). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Kız Teknik Öğretmen Okulu Yönetmeliği. (1960). Maarif Vekaleti Mesleki ve Teknik Öğretim Müsteşarlığı , Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu Asistanlık Yönetmeliği. (1968). Ankara: Fon Matbaası
• Milli Eğitimle İlgili Kanunlar I. (1953). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Maaske, J., R. (1956). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Hakkında Rapor, Ankara , Maarif Basımevi.
• MEB (1982). Milli Eğitim Hizmetinde Öğretmen ve Eğitim Uzmanları (Durum ve Sorunları). Ankara: Talim ve Terbiye Dairesi Başkanlığı.
• MEB (1965). Mesleki ve Teknik Öğretim Öğretmen Okulları. İstanbul Matbaacılık Okulu yayını.
• MEB. (196). Öğretmen Yetiştirme Komitesi Raporu ve On Yıllık Plan. İstanbul, Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (1962). VII. Milli Eğitim Şurasının İncelemesine Sunulan Başlıca Konular. Ankara, Milli Eğitim Basımevi.
• MV. (1960). Mesleki ve Teknik Öğretim Müsteşarlığı, Kız Teknik Öğretmen Okulu Yönetmeliği. Ankara, Ayyıldız Matbaası.
• Sıdal, C. (1970). Endüstriyel Meslek Öğretmenlerin Yetiştirilmesi. Ankara: Mesleki ve Teknik Öğretim Kitapları, No: 122.
• Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu Yönetmeliği. 18 Ekim 1965 tarih ve 1377 sayılı Tebliğler Dergisi.
• Tüzün, M. (1978). Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu Programlarının Bütünlüğü İçinde Öğretmenlik Formasyonu Kazandıran Derslerin Yeri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi .
• Yüksek Teknik Öğretmen Okulu Asistanlık Yönetmeliği. 22 Ekim 1979 tarih ve 2045 sayılı Tebliğler Dergisi.