ALTERNATİF DEĞERLENDİRME TEKNİKLERİ İLE KLASİK DEĞERLENDİRME TEKNİKLERİNİN ÖĞRENCİ BAŞARISINI ÖLÇME AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 172 - 199, 28.12.2017

Nurcan Turan Oluk Güler Ekmekci

Öz

Bu çalışmanın amacı lise öğretim programında yer alan alternatif değerlendirme tekniklerinden kavram haritası ve dallanmış ağaç tekniklerinin, klasik değerlendirme teknikleri ile karşılaştırmasını yapmak ve öğrencilerin akademik başarılarını ölçmede aralarında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemektir. Yapılan çalışmada, alternatif değerlendirme ortalama puanları ile klasik değerlendirme ortalama puanları arasında ve alternatif değerlendirme tekniklerinden dallanmış ağaç puanları ile klasik değerlendirme teknikleri içinde yer alan doğru yanlış test puanları arasında anlamlı bir fark bulunduğu ve dallanmış ağaç puanları ortalamasının daha yüksek olduğu tespit edildi.

Anahtar Kelimeler

Alternatif değerlendirme teknikleri, Kavram haritası, Dallanmış ağaç, Klasik değerlendirme teknikleri

Kaynakça

• Abalı-Öztürk, Y. & Şahin, Ç. (2014). The effects of alternative assessment and evaluation methods on academic achievement, persistence of learning, self-effiacy perception and attitudes. Journal of Theory and Practice in Education, 10(4), 1022-1046.
• Açar, B. (2007). Öğrencilerin kuvvet konusundaki başarılarının kavram haritası ile ölçülmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Alkan, F. (2013). The effect of alternative assessment techniques on chemistry competency perceptions and chemistry success of prospective science teachers. Journal of Baltic Science Education, 12(6), 774-783.
• Altınok, H. & Açıkgöz, Ü. K. (2006). İşbirlikli ve bireysel kavram haritalamanın fen bilgisi dersine yönelik tutum üzerindeki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 21-29.
• Akkanat, C., Karamustafaoglu, S. & Gökdere, M. (2015). The comparison of 7th grade students’ scores achieved through different assessment tools in “The granular structure of matter” unit. International Journal of Educational Researchers, 6(2), 15-31.
• Anderson, T.H. & Huang, S. (1989). On using concept maps to assess the comprehension effects of reading expository text. Urbana-Champaign: Center fort he Studying of Reading, University of Illions at Urbana-Champaign. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 310 368).
• Bağcı-Kılıç, G. (2003). Concept maps and language: A Turkish experience. International Journal of Science Education, 25(11), 1299-1311.
• Bahar, M. (2001). Çoktan seçmeli derslere eleştirel bir yaklaşim ve alternatif metotlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 23-38.
• Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. & Bıçak, B. (2009). Geleneksel-tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme teknikleri: Öğretmen el kitabı (3.b.). Ankara: Pegem A.
• Baki, A. & Birgin, O. (2002). Matematik eğitiminde alternatif bir değerlendirme olarak bireysel gelişim dosyası uygulaması. V.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Kitabı, II, 913-920. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Barenholz, H. & Tamir, P. (1992). A comprehensive use of concept mapping in desing instruction and assessment. Research in Science & Technological Education, 10, 37-52.
• Buluş-Kırıkkaya, E. & Vurkaya, G. (2011). Alternatif değerlendirme etkinliklerinin fen ve teknoloji dersinde kullanılmasının öğrencilerin akademik başarıları ve tutumlarına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 985-1004.
• Büyüköztürk, Ş. (2009), Veri analizi el kitabı (10.b.), Ankara: Pegem A.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009) Bilimsel araştırma yöntemleri. (4.b.). Ankara: Pagem A.
• Conradty, C. & Bogner, F. X. (2012). Knowledge presented in concept maps: Correlations with conventional cognitive knowledge tests. Educational Studies, 38(3), 341-354.
• Creswell, J.W. (1994). Research design qualitative & quantitative approaches. California: SAGE.
• Çelen, Ü. (2014). Tanılayıcı dallanmış ağacın psikometrik özellikleri. Education & Science, 39(174), 201-213.
• Çepni, S. (2005). Fen ve teknoloji öğretimi. Ankara: Pegem A.
• Çepni, S. & Ayvacı, H.Ş. (2007). Fen ve Teknoloji eğitiminde alternatif (performans) değerlendirme yaklaşımları. S. Çepni (Ed.). Kuramdan uygulamaya Fen ve Teknoloji öğretimi. Ankara: Pegem A.
• Çetin, M.O. & Çakan, M. (2010). Fen ve Teknoloji dersi başarılarının farklı yaklaşımlarla ölçülmesi ve bu yaklaşımlara ilişkin öğrenci görüşleri. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2), 93-99.
• Çoruhlu-Şenel, T. (2008). Fen ve Teknoloji öğretmenleri için alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik bir hizmet içi eğitim programından yansımalar. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 1-22.
• Derbentseva, N. & Safayeni, F. (2008). Cmap construction: Challenges for the first time users and perceptions of cmap’s value, a qualitative study. Concept Mapping: Connecting Educators Proc. of the Third Int. Conference on Concept Mapping’de sunulmuş bildiri. A.J. Cañas, P. Reiska, M. Åhlberg & J.D. Novak, (Ed) Tallinn, Estonia & Helsinki, Finland.
• Ebenezer, J.V. (1992). Making chemistry learning more meaningful. Journal of Chemical Education, 69(2), 464-467.
• Fraenkel, J.R. & Wallen, N.E. (2006). How to design and evaluate research in education. (6.b.). New York: McGraw-Hill.
• Francisco, J.S., Nakhleh, M.B., Nurrenbern, S.C. & Miller, M.L. (2002). Assessing student understanding of general chemistry with concept mapping. Journal of Chemical Education, 79(2), 248-257.
• Göçer, A., Arslan, S. & Çayli, C. (2017). Türkçe eğitiminde öğrenci gelişim durumunun belirlenmesinde süreç temelli tamamlayıcı ölçme değerlendirme yöntem ve araçları. Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social Sciences, 3(28), 263-292.
• Hollenbeck, K., Twyman, T. & Tindal, G. (2006). Determining the exchangeability of concept map and problem-solving essay scores. Assessment for Effective Intervention, 31(2), 51-68.
• Horton, P.B., McConney, A.A., Gallo, M., Woods, A.L., Senn, G.J. & Hamelin, D. (1993). An investigation of the effectiveness of concept mapping as an instructional tool. Science Education, 77(10), 95–111.
• Ifenthaler, D. (2010). Relational, structural, and semantic analysis of graphical representations and concept maps. Educational Technology Research and Development, 58, 81-97. http://dx.doi.org/10.1007/s11423-008-9087-4
• İngeç, Ş.K. (2008). Kavram haritalarının değerlendirme aracı olarak fizik eğitiminde kullanılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 195-206.
• İngeç, Ş.K. (2009). Analysing concept maps as an assessment tool in teaching physics and comparison with the achievement tests. International Journal of Science Education, 31(14), 1897-1915.
• Jensen, J. W. & Winitzky, N. (2002). Exploring preservice teacher thinking: A comparison of five measures. Annual Meeting of the American Association of Colleges for Teacher Education’da sunulmuş bildiri. New York.
• Kan, A. (2006).Ölçme araçlarında bulunması gereken nitelikler. H. Atılgan (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Anı.
• Karahan, U. (2007). Alternatif ölçme ve değerlendirme metotlarından grid, tanılayıcı dallanmış ağaç ve kavram haritaları’nın biyoloji öğretiminde uygulanması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Karatepe, A., Yıldırım, H.İ. & Şensoy, Ö. (2004). Fen bilgisi öğretimi amaçlarının gerçekleştirilmesinde mevcut fen bilgisi müfredat programının amaçlar boyutunda uygunluğu konusunda öğretmen görüşleri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 165-175.
• Kaya, O.N. (2003a). Fen eğitiminde kavram haritaları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 13(1), 70-79.
• Kaya, O.N. (2003b). Eğitimde alternatif bir değerlendirme yolu: Kavram haritaları (An alternative way of assessment in education: concept maps). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 265-271.
• Kızılcık, H.Ş. & Tan, M. (2007). Fizik öğretiminde kullanılan yazılı ölçme türlerinin itme-momentum konusu için karşılaştırılması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 109-122.
• Kocaarslan, M. (2012). Tanılayıcı dallanmış ağaç tekniği ve ilköğretim 5. sınıf fen ve teknoloji dersi maddenin değişimi ve tanınmasi adlı ünitede kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 269-279.
• Lee, J.J. (1999). The impact of Korean language accommodations on concept mapping: Tasks for Korean American English Language Learners. American Educational Research Association Annual Meeting’de sunulmuş bildiri. Montreal, Canada.
• Liu, X. & Hinchey, M. (1996). The internal consistency of a concept mapping scoring scheme and its effect on prediction validity. International Journal of Science Education, 18(8), 921-937.
• Lopez, E., Kim, J., Nandagopal, K., Cardin, N., Shavelson, R.J. & Penn, J. H. (2011). Validating the use of concept-mapping as a diagnostic assessment tool in organic chemistry: implications for teaching. Chemistry Education Research and Practice, 12(2), 133-141.
• Markham, K.M., Mintzes, J.J. & Jones, M.G. (1994). The concept map as a research and evalution tool: Further evidence of validity. Journal of Research in Science Teaching, 31, 91-101.
• Markow, P.G. & Lonning, R.A. (1998). Usefulness of concept maps in college chemistry laboratories: Students’ perceptions and effects on achievement. Journal of Research in Science Teaching, 35(9), 1015-1029.
• McClure, J.R. & Bell, P.E. (1990). Effects of an environmental education-related STS approach instruction on cognitive structures of preservice science teachers. University Park, PA: Pensylvania State Universty. (ERİC Document Reproduction Service No. ED 341 582).
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2007) Program Geliştirme ve Ölçme Değerlendirme Birimi. Ankara. http://talimterbiye.mebnet.net/program-gel-birimi/olc-deg-birimi.htm sayfasından erişilmiştir.
• Novak, J.D. & Gowin, D.R. (1984). Learning how to learn. New York: Cambridge University.
• Novak, J.D. & Musonda, D. (1991). A twelve-year longitudinal study of science concept learning. American Educational Research Journal, 28(1), 117-153.
• Novak, J.D. (1990). Concept maps and vee diagrams: two metacognitive tools to facilitate meaningful learning. Instructional Science, 19, 29-52.
• Novak, J.D. (1998). Learning, creating and using knowledge. Concept maps as facilitative tools in schools and corporations. New Jersey: Lawrence Erlbaum.
• Novak, J.D. Gowin, D.B. & Johansen, G.T. (1983). The use of concept mapping and knowledge vee mapping with junior high school science students. Science Education, 67(5), 625-645.
• Orhan, A. (2012). Alternatif ölçme ve değerlendirme etkinliklerinin 6. sınıf fen ve teknoloji dersi yaşamımızdaki elektrik ünitesindeki öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir.
• Özdemir, A.S. (2005). Analyzing concept maps as an assessment (evaluation) tool in teaching mathematics. Journal of Social Sciences, 1(3), 5141-I49.
• Özmen, H. (2005). Öğrenme kuramları ve fen bilimleri öğretimindeki uygulamaları. L. Çepni (Ed.). Fen ve teknoloji eğitimi. Ankara: Pegem.
• Park, H.Y. & Kim, Y.S. (2008). Concept mapping of scientific propositions with adverbial phrases or clauses. A.J. Canas, P. Reiska, M. Ahlberg, & J.D. Novak (Ed.), 3rd International Conference on Concept Mapping. The Institute for Human and Machine Cognition Bildiri Kitabı içinde. Helsinki, Finland.
• Poyraz, S. (2005). İlköğretim 7. sınıf fen bilgisi dersi öğretiminde kullanılan aktif öğretim modellerine uygun ölçme-değerlendirme tekniklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Rice, D.C., Ryan, J.M. & Samson, S.M. (1998). Using concept maps to assess student learning in the science classroom: must different methods compete? Journal Of Research in Science Teaching, 35, 1103-1127.
• Roth, W.M. & Roychoudhury, A. (1993). Using vee and concept maps in collaborative settings: Elementary education majors construct meaning in physical science courses. School Science and Mathematics, 93(5), 237-243.
• Ruiz-Primo, M.A. & Shavelson, R.J. (1996). Problems and issues in the concept maps in science assessment. Journal of Research in Science Teaching, 33(6), 569-600.
• Ruiz-Primo, M.A., Schultz, S.E., Li, M. & Shavelson, R.J. (2001). Comparison of the reliability and validity of scores from two concept-mapping techniques. Journal of Research in Science Teaching, 38(2), 260-278.
• Rye, J.A. & Rubba, P.A. (2002). Scoring concept maps: An expert map‐based scheme weighted for relationships. School Science and Mathematics, 102(1), 33-44.
• Sağlam, Y. (2009). Drawing a Turkish concept map: Numbering method. Elementary Education Online, 8(1), 74-87.
• Sarıgül, Z. (2009). Çoktan seçmeli, yapılandırılmış grid ve kavram haritası tekniklerinin öğrenci başarısını ölçme açısından etkinliğinin incelenmesi ve öğrencilerin bu tekniklerle ilgili görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Schau, C., Mattern, N., Weber, R.W., Minnick, K. & Witt, C. (1997). Use of fill-in concept maps to assess middle school students' connected understanding of science. Annual Meeting of the American Educational Research Association’da sunulmuş bildiri, Chicago. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED408200.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Schau, C., Mattern, N., Zeilik, M., Teague, K.W. & Weber, R.J. (2001). Select-and-fill-in concept map scores as a measure of students’ connected understanding of science. Educational and Psychological Measurement, 61(1), 136-158.
• Segalas, J., Ferrer-Balas, D. & Mulder, K.F. (2010). What do engineering students learn in sustainability courses? The effect of the pedagogical approach. Journal of Cleaner Production, 18(3), 275–284. http://dx.doi.org/10.1016/j.jclepro.2009.09.012
• Stiggins, R.J. (1999). Assessment, student confidence and school success. Phi Delta Kappan, 81.
• Sünbül, M.A. (1995). İşbirliğine dayalı öğretim yönteminde kullanılan değerlendirme biçiminin öğrencilerin erişi ve tutumlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Tan, Ş. & Erdoğan, A. (2004). Öğretimi planlama ve değerlendirme. (Genişletilmiş 5.b.). Ankara: Pegem A.
• Tan, Ş. (2006). Öğretimi planlama ve değerlendirme. Ankara: Pegem A.
• Thor, T., Boo, H.K. & Yap, K.C. (2007). Using concept map assessment to complement traditional assessment in the physics classroom. Redesigning Pedagogy: Culture, Knowledge and Understanding Conference Bildiri Kitabı içinde. Singapore. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.537.2089&rep=rep1&type=pdf sayfasından ulaşılmıştır.
• Turan, N. & Ekmekci, G. (2011). Preservice chemistry teachers' opinions about drawing concept map. Procedia Social and Behavioral Sciences 15, 681–684.
• Turan-Oluk, N. (2016). Kimya eğitiminde farklı kavram haritası oluşturma yöntemlerinin karşılaştırılması. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Turan-Oluk, N. & Ekmekci, G. (2016). A different approach to preparing Novakian concept maps: The indexing method. Educational Sciences: Theory & Practice, 16(6), 2111–2140. doi: 10.12738/estp.2016.6.0411
• Turgut, M.F. & Baykul, Y. (2015). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem A.
• Ünlü, P., İngeç, Ş.K. & Taşar, M.F. (2006). Öğretmen adaylarının momentum ve impuls kavramlarına ilişkin bilgi yapılarının kavram haritaları yöntemi ile araştırılması [Investigation of teacher candidates knowledge structures about momentum and impuls by means of concept maps]. Education and Science, 31(139), 70–79.
• Vural, B. (2004). Eğitim-öğretimde planlama-ölçme ve stratejiler. İstanbul: Hayat.
• Yin, Y. & Shavelson, R.J. (2008). Application of generalizability theory to concept map assessment research. Applied Measurement in Education, 21, 273–291.
• Yin, Y., Vanides, J., Ruiz-Primo, M.A., Alaya, C.C. & Shavelson, R.J. (2005). Comparison of two concept-mapping techniques: implications for scoring, interpretation and use. Journel of Research in Science Teaching, 42(2), 166-184.