HEGSEM’in Kamuya Açık Alanlarda Engelli Bireylerin Katılımı ile Gerçekleştirdiği Sanat Çalışmalarının Kamuya Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 683 - 700, 29.12.2020

Hamide Vural , Bülent Salderay

Öz

Araştırmada, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Engelli Bireyler İçin Görsel Sanatlar Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin (HEGSEM) kamuya açık alanlarda, engelli bireylerin katılımı ile gerçekleştirmiş olduğu sanat çalışmalarının kamu algısı üzerindeki etkisinin ne olduğu ele alınarak değerlendirilmiştir.
Araştırma nicel araştırmalar arasında yer alan betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evreni, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Engelli Bireyler için Görsel Sanatlar Eğitimi Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin (HEGSEM) 2016-19 yılları arasında kamu algısına ilişkin yapmış olduğu organizasyonlarda çalışmalara katılmış veya buna tanıklık etmiş kişiler oluşturmaktadır. Örneklemini ise HEGSEM’in 2016-19 yılları arasında yapmış olduğu bu organizasyonlarda araştırmaya gönüllü olarak katılımda bulunan 30 kişi oluşturmaktadır. Bu araştırmada, uzman görüşlerine dayalı olarak hazırlanmış, beş maddeden oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans tekniği kullanılmış ve anket formunun maddeleri tek tek analiz edilerek istatistiksel bilgileri yansıtan tablolar oluşturulmuştur.
Araştırmanın bulgularından hareketle, HEGSEM tarafından düzenlenen sanat organizasyonlarının, (1) engelli bireylerle gerçekleştirilen sanat çalıştaylarında ortaya çıkan görsel sanatlar çalışmalarının kamuya açık yerlerde kalıcı olarak sergilenmesinin hem engelli bireye hem de toplum yapısına katkı sağladığı; (2) engelli bireylerin görsel sanatlar çalışmalarının yapım aşamasında yer almasının çalışmalar katılan her bir birey için katkı sağlayıcı olduğu; (3) engelli bireylerin düzenlenen çalıştayların her aşamasında etken bir rol üstlenmiş oldukları; (4) HEGSEM gibi bir merkezin bir üniversite bünyesinde kurulmasının önemli olduğu, yaygınlaştırılması ve projelerinin desteklenmesi gerektiği ve (5) HEGSEM’in kurulmuş olması ve yapmış olduğu çalışmaların gerekli olduğu ve Türkiye’nin diğer üniversitelerinde de yaygınlaştırılmasının önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Görsel Sanatlar, Özel Eğitim, Engelli Birey, Sanat Organizasyonu

The Public Impact Of HEGSEM's Art Works In Public Spaces With The Participation Of Disabled Persons

Öz

In the study, the effect of the art works on the public perception was evaluated, which were caried out with the participation of disabled individuals in the open air by the Ankara Hacı Bayram Veli University Visual Arts Education Application and Research Center (HEGSEM).
The research is a descriptive quantitative study. The universe of the research consists of the people who participated in or witnessed the activities on public perception between 2016-2019 HEGSEM. The sample is made up of 30 people who voluntarily participated in the research in these organizations that HEGSEM held between 2016-19. In this study, a questionnaire form consisting of five items was used, which was based on expert opinions. In the analysis of the data, the frequency technique was used and tables reflecting the statistical information were created by analyzing the items of the questionnaire.
Thus, in this it has been observed that 1) permanently exhibiting the visual arts works that emerged in art workshops held with disabled individuals in public places contributes to both the disabled individual and the social structure, 2) the involvement of disabled individuals in the production of visual arts works contributes to each individual participating in the studies. 3) people with disabilities have played an active role in all stages of the workshops, 4) it is important to establish a center such as HEGSEM within a university, and such centers should be expanded and supported, and 5) the establishment of HEGSEM and the work it undertakes are necessary so that such centers should be founded in and supported by other universities of Turkey.

Anahtar Kelimeler

Visual Arts, Special Education, Disabled Person, Art Organization, Public

Kaynakça

• Abery, B., and Fahnstock, M. (1994). Enhancing the social inclusion of persons with developmental disabilities. In M. Hayden & B. Abery (Eds.). Challenges for a service system in transition:Ensuring quality community experiences for per-sons with developmental disabilities (pp. 345–380). Baltimore, MD: Paul H. Brookes.
• Amado, A. N., Stancliffe R. J., McCarron M., and McCallion P. (2013). Social inclusion and community participation of individuals with intellectual/developmental disabilities. Intellectual and Developmental Disabilities, 51 (5) 360–375.
• Bostancıoğlu B. & Kahraman M.,(2017) Sanat terapisi yönteminin ve tekniklerinin sağlık iyileştirme gücü üzerindeki etkisi. Beykoz Akademi Dergisi, 582, 150-162.
• Cruz, J. (2009) Stepping into America: an educator’s journey to the intersection of special education and the arts. Teaching Artist Journal 7(3), 145-154.
• Derby, J. (2011). Disability studies and art education. Studies in Art Education, 52(2), 94-111.
• Doğutaş,A., (2107). Özel Eğitim Kurumlarındaki Görsel Sanat Eğitim Uygulamalarının Öğretmen Görüşleriyle Değerlendirilmesi .Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kıbrıs.
• Fuss, R. (2015). The impact of the arts for students with moderate to severe disabilities. Master Of Education. Central Washington University, The Graduate Faculty, USA.
• Gönül ve Kınık (2017). İşitme engellilerin sanat eğitiminde illüstrasyonun katkısı. Ulakbilge, 5(16), 1699-1713.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kuppers, P. (2014). Studying disability arts and culture: An introduction. London: Macmillan.
• Lister, S., Tanguay D., Snow S., and D’Amico M. (2009). Development of a creative arts therapies center for people with developmental disabilities. Art Therapy: Journal of the American Art Therapy Association, 26 (1) 34-37.
• Malley, S. M., and Silverstein, L. B. (2014). Examining the intersection of arts education and special education. Arts Education Policy Review, 115(2), 39-43.
• Reynolds, F. (2002). An exploratory survey of opportunities and barriers to creative leisure activity for people with learning disabilities. British Journal of Learning Disabilities, 30(2), 63–67.
• Salderay B.(2003), Özel eğitim sürecinde görsel sanatlar uygulamalarının önemine ilişkin aile düşünce yapılarının değişimi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi , 3 (3) , 87-101.
• Salderay, B. (2008). “Türkiye’deki Zihin Engelliler İş Okullarında Görsel Sanatlar Dersinin Öğrencilerin Beceri, Davranış ve Meslek Edinimindeki Katkısına Yönelik Öğretmen Görüşleri”. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Salderay, B. (2010). Engelli bireylerin yapmış olduğu görsel sanatlar çalışmalarının engelli birey aileleri ve engelli bireylerle çalışan eğitimciler tarafından değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (1) 219-229.
• Salderay, B. (2015) . Sende bir renk ver çalıştay- sergi kataloğu. Ankara.
• San, İ. (1979). Yaratıcılık, iki düşünme biçimi ve çocuğun yaratıcılık eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 12(1-4) 177-189.
• Shogren, K.A., Wehmeyer, M.L., Palmer, S.B., Rifenbark, G.G. and Little, T.D. (2015). Relationships between self-determination and postschool outcomes for youth with disabilities. The Journal of Special Education 48(4), 256-267.
• Siebers, T. A. (2016). Disability theory. Ann Arbor: University of Michigan.