Türkiye ve Kazakistan'da Ortaokul Tarih ve Sosyal Bilgiler Programının Konu Dağılımı

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 156 - 176, 28.06.2023

Aigerim Kabysheva

https://doi.org/10.51725/etad.1310533

Öz

Eğitim, her ülkenin öncelik verdiği ve önem verdiği alanlardan biridir. Bilinmektedir ki bir ülkenin en değerli sermayesi eğitimli, kapsamlı bir şekilde gelişmiş, rekabet becerileri ile donatılmış öğrenciler ve gençlerdir. Bu neslin temsilcilerini oluşturmak için devlet, Maarif Kanununu, eğitimin geliştirilmesi ve yenilenmesine yönelik uzun vadeli ve kısa vadeli stratejik programları belirler. Onlara göre her eğitim düzeyi için eğitim programları hazırlanır. Herhangi bir ülkenin müfredatı, eğitim politikasına, ulusal kimliğine, coğrafi konumuna, devlet yapısına, etnik yapısına, zihniyetine, manevi ve maddi kültürüne vb. bağlıdır. Ayrıca kendi özellikleri dikkate alınarak yapılır. Bu nedenle bilgi ve becerileri kazandırmak için ders programları önemlidir.Bu araştırmanın amacı, Türkiye ve Kazakistan'daki orta okullardaki Tarih dersi programlarını incelemek ve karşılaştırmalı analizini yapmaktır. Bu makale, iki ülkenin tarih dersi eğitim programlarının yapısı, amaçları ve içeriğiyle sınırlıdır. Makale karşılaştırmalı eğitim araştırması olup nitel araştırma modellerinden durum çalışması modeliyle desenlenmiştir. Makale tanımlayıcı betimsel bir analiz çalışmasıdır. Çalışmada tarih dersi programlarında hangi amaçlara ve konulara yer verildiği incelenmiştir. Kazakistan ortaokul ve lise programlarında tarih dersinin ayrı bir ders olarak yer aldığı ancak Türkiye’de 4-7. sınıflarda sosyal bilgiler dersi içerisinde tarih konularına yer verildiği, 8. sınıfta ise “Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi” dersinin yer aldığı ve 9-12 sınıflarda ise tarih dersinin ayrı bir ders olarak programda yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tarih Dersi, Sosyal Bilgiler, Tarih Öğretimi, Eğitim Programı, Ders Kitapları

Comparing the Delivery of History and Social Studies Subjects in Middle Schools of Türkiye and Kazakhstan

Öz

Education is one of the areas that every country prioritizes and attaches importance to. It is known that the most valuable capital of a country is educated and comprehensively developed students and young people who have mastered their competitive skills. To foster representatives of this generation, the state establishes the Law on Education and implements long-term and short-term strategic programs for the development and renewal of education. Based on these initiatives, training programs are prepared for each level of education. The curriculum of any country depends on its educational policy, national identity, geographical location, state structure, ethnicity, mentality, spiritual and material culture, and other factors. It is also tailored to suit its unique characteristics. Therefore, curricula play a vital role in acquiring knowledge and skills.The aim of this research is to examine and make a comparative analysis of the history lesson programs in secondary schools in Türkiye and Kazakhstan.This article focuses on the structure, aims, and content of the history course education programs in the two countries. It follows a comparative education research approach and employs the case study model, which is one of the qualitative research models. The article presents a descriptive analysis study. It examines the objectives and subjects covered in the history lesson programs. In Kazakhstan, the history course is included as a separate subject in secondary and high school programs, whereas in Turkey, it is integrated into the social studies course for grades 4-7. Additionally, “Atatürk's Principles and Revolution History” course is included in the 8th grade, and history is taught as a separate course for grades 9-12.

Anahtar Kelimeler

History Lesson, Social Studies, History Teaching, Educational Program, Textbooks

Kaynakça

• Aytcanova L. (2018). Güncellenmiş eğitim programı hakkında. http://edunews.kz/ (Айтжанова Л. Жаңартылған білім бағдарламасы туралы. 2018 ж.) sayfasından erişilmiştir.
• Bakberdyeva K.M. (2017). Güncellenmiş program-eğitimde yeni içerik. http://www.orleu-edu.kz/ (Бақбердиева Қ.М. Жаңартылған бағдарлама – білім берудегі жаңа мазмұн. 2017 ж.) sayfasından erişilmiştir.
• Ereş F., (2005). Eğitimin sosyal faydaları: Türkiye AB karşılaştırması. Millî Eğitim Dergisi ,33(167), 320-340. Kazakistan Cumhuriyeti Eğitim Bakanı'nın 16 Eylül 2022 tarihli 399 sayılı emri, "Genel eğitim disiplinlerinin tipik eğitim programlarının onaylanması, genel eğitim kurumları için ilköğretim, temel orta ve genel orta eğitim seviyelerinin seçmeli derslerinin onaylanması üzerine". (Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім деңгейлерінің таңдау курстарының үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығы.) https://uba.edu.kz/qaz sayfasından erişilmiştir.
• Nazarbayev Entelektüel Okulu- BEK (2012). Öğretmen El Kitabı: Üçüncü (temel) seviye. Kazakistan Cumhuriyeti öğretim kadrosunun nitelikleri ileri düzey kurslar programı., (Мұғалімге арналған нұсқаулық: Үшінші (негізгі) деңгей. Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру курстарының бағдарламасы. «Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББҰ, 2012 ж.)
• Millî Eğitim Bakanlığı (2022). Ortaöğretim tarih dersi (9, 10 ve 11. sınıflar) öğretim programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=344 sayfasından erişilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018). T.C. inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı (ortaokul 8. sınıf). http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812104016155-%C4%B0NKILAP%20TAR%C4% B0H%C4%B0%20VE%20ATAT%C3%9CRK%C3%87%C3%9CL%C3%9CK%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar).http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG% C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2021). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Konu: Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinde Değişiklik Yapılması. Ankara https://ttkb.meb.gov.tr/www/ haftalik-ders-cizelgeleri/kategori/7 sayfasından erişilmiştir.
• Töleubekova A. A. (2021) Ders Programı – Öğretmenin Önemli Bir Belgesidir. https://bilimdinews.kz/?p=137942 (Төлеубекова А.А. Оқу бағдарламасы – мұғалімнің маңызды құжаты. 2021 ж.) sayfasından erişilmiştir.