Existential Psychotherapy And Mevlâna Celaleddin-i Rumi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 100 - 124, 02.07.2024

Aşkay Nur Atasever

https://doi.org/10.51725/etad.1413694

Öz

Mevlâna Celaleddin-i Rumi, the great Islamic mystic and poet who lived in the 13th century, is one of the most important values that our country has. There have been many studies on Mevlâna in different fields so far. In recent years, the idea that Mevlana's thoughts will contribute to the studies in the field of psychotherapy has begun to emerge. Based on this idea, in this study, Hazrat Mevlâna Celaleddin-i Rumi's thoughts were examined in relation to the existential psychotherapy method. In the first part of the study, the existential psychotherapy method was introduced based on its basic concepts (death, freedom, isolation, meaninglessness). In the second part, the psychotherapeutic aspects of Mevlâna's works and the studies on this subject are mentioned. In the third chapter, the similar and different aspects of Mevlâna's thoughts and the existential psychotherapy method are interpreted by considering the basic concepts of existential psychotherapy. In the fourth and last part, Mevlâna's approach to the characteristics of the psychotherapist/helper is evaluated in the light of the views of today's psychotherapy world.

Anahtar Kelimeler

Existential Psychotherapy, Hazrat Mevlâna, Death, Freedom, Characteristics of Helper

Varoluşçu Psikoterapi ve Mevlâna Celaleddin-i Rumi

Öz

13. yüzyılda yaşamış olan büyük İslam mutasavvıfı ve şair Mevlâna Celaleddin-i Rumi, ülkemizin sahip olduğu çok önemli değerlerden biridir. Mevlâna ile ilgili şu ana kadar farklı alanlarda birçok çalışma yapılmıştır. Son yıllarda ise Mevlâna’nın düşüncelerinin psikoterapi alanında yapılan çalışmalara katkı sağlayacağı düşüncesi belirmeye başlamıştır. Bu düşünceden hareketle bu çalışmada, Hz. Mevlâna Celaleddin-i Rumi’nin düşünceleri varoluşçu psikoterapi yöntemi ile ilişkili olarak incelenmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde varoluşçu psikoterapi yöntemi, temel kavramları (ölüm, özgürlük, yalıtım, anlamsızlık) esas alınarak tanıtılmıştır. İkinci bölümde Hz. Mevlâna’nın eserlerinin psikoterapötik yanından ve bu konuda yapılan çalışmalardan bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde Hz. Mevlâna’nın düşünceleri ile varoluşçu psikoterapi yönteminin benzer ve farklı yönleri varoluşçu psikoterapinin temel kavramları göz önünde bulundurularak yorumlanmıştır. Dördüncü ve son bölümde ise Hz. Mevlâna’nın psikoterapistin/yardım edicinin taşıması gereken özellikler ile ilgili yaklaşımı günümüz psikoterapi dünyasının görüşleri ışığında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Varoluşçu Psikoterapi, Hz. Mevlâna, Ölüm, Özgürlük, Yardım Edicinin Özellikleri

Kaynakça

• Arslan, A. (2009). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı ve Türkçe öğretimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 143-154.
• Ak, M., Eşen, E., & Özdengül, F. (2014). Mevlâna penceresinden bilişsel terapiler. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 3(3), 133-141. https://www.jcbpr.org/fulltext/77-1406021097.pdf
• Ak, M. (2017). Mevlananın düşünceye yaklaşımının bilişsel terapi bağlamında değerlendirilmesi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 6, 2, 82-87. Doi: 10.5455/JCBPR.258371
• Altıntaş, R. (2004). Mevlâna’da irade hürriyeti. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(2),1-16. https://dergipark.org.tr/en/pub/cuifd/issue/4301/255657?publisher=cumhurilhyt
• Arslanoğlu, İ. (2000). Mevlâna’nın aşk ve insan felsefesi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, (16). https://w3.gazi.edu.tr/~iarslan/mevlanaaskinsan.pdf
• Bahadır, A. (2000). Psikoterapi’de yeni bir yaklaşım: Logoterapi ve Viktor Frankl, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(9), 469-486. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/144011
• Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma.
• Cevizci, A. (2011). Felsefe tarihi (3. Baskı). İstanbul: Say.
• Cevizci, A. (2013). Felsefeye giriş. Ankara: Nobel.
• Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları. (T. Ergene, Çev.). Ankara: Mentis. (Orijinal eser basım tarihi 2005).
• Egan, G. (1997). Psikolojik danışmaya giriş. (F. Akkoyun, Çev.). Ankara: Nobel. (Orijinal eser basım tarihi 1975).
• Frankl, V. E. (1992). İnsanın anlam arayışı. (S. Budak, Çev.). Ankara: Öteki.
• Frankl, V. E. (1994). Duyulmayan anlam çığlığı. (S. Budak, Çev.). Ankara: Öteki.
• Fromm, E. (2011). Sevme sanatı. Konya: MY Kitap Yeşilyurt.
• Geçtan, E. (2007). Varoluş ve psikiyatri. İstanbul: Metis.
• Hidayetoğlu, S. (2021). Hazret-i Mevlânâ’nın hayatı. Erişim adresi: https://semazen.net/30-eylul-veladet-i-mevlana-3/
• Kara, E. (2020). Farkındalık ve kabullenme psikoterapilerinin temel stratejileri ve İslam. Eskiyeni, (40), 377-406. https://doi.org/10.37697/eskiyeni.672921
• Karaköse, Ş. ve Karaköse, R. (2011). Mevlana’dan ruhsal terapiler. İstanbul: Yediveren. Komisyon. (2011). Aşkname. Konya: Eğitim.
• Konukçu, M. A. (Ed.). (2011). Herkes için Mesneviname. Konya: Eğitim.
• Kozacıoğlu, G. (1988). Psikoterapötik ortama giriş. Psikoloji Çalışmaları, 16, 125-140. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/100036
• Küçük, S. (2005, Aralık). Mevlâna ve ölüm (şeb-i arus). Ayvakti, 56. Sayı. Erişim adresi: http://ayvakti.net/?p=613
• Mevlâna Celaleddin-i Rumi. (1960-1962). Mesnevi. 6 cilt. (V. İzbudak, Çev.). İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Mevlâna Celaleddin-i Rumi. (2010). Mesnevi I-VI. (Haz. Senan Asker.). Konya: Palet.
• Mevlâna Celaleddin-i Rumi. (2007). Divan-ı Kebir. (A. Gölpınarlı, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
• Mevlâna Celaleddin-i Rumi. (1997). Mevlana’nın Rubaileri. (M. N. Gençosman, Çev.). İstanbul: MEB.
• Mevlâna Celaleddin-i Rumi. (2010). Rubailer. (A. Gölpınarlı, Çev.). İstanbul: İnkılap.
• Özdemir, O. (2015). Mevlâna ve Anadolu insancılığı. International Journal of Eurasia Social Sciences, Vol: 6, Issue: 19, p. (127-137). https://www.ijoess.com/Makaleler/1392433000_127-%20137%20orhan%20%c3%b6zdemir.pdf
• Özdengül, F. (2009). Aşkın terapi. Erişim adresi: http://faikozdengul.wordpress.com/askin-terapi/
• Özdengül, F. (2010). Rumi ve aşkın terapi I – II. Konya: Bahçıvanlar.
• Özdengül, F. (2019). Fizyolojik ve psikolojik sağaltımda otokton bir yaklaşım: “Rumi Aşkın Terapi”. İçinde H. Demir,
• M. Eraslan, A. Güler (Ed.) Sağlık Bilimlerinde Akademik Çalışmalar 2019/2, (s. 125 – 134). Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Elif-GelenliDolanbay/publication/336938345_OBEZITE_VE_KADIN_FERTILITESI/links/5dbbfb8592851c81801df7b5/OBEZITE-VE-KADIN-FERTILITESI.pdf#page=128
• Sartre, J. P. (2011). Varlık ve hiçlik. (T. Ilgaz ve G. Ç. Eksen, Çev.). İstanbul: İthaki.
• Sayar, K. (2011). Terapi kültürel bir eleştiri. İstanbul: Timaş.
• Tarhan, N. (2012). Mesnevi terapi (1. Baskı). İstanbul: Timaş.
• Tunca, E. (2004, Ağustos 29). Fehmi Gerçeker… Zaman gazetesi. İstanbul. Erişim adresi: http://www.kameraarkasi.org/yonetmenler/belgeseller/tolerans.html
• Yalom, I. D. (2001). Varoluşçu psikoterapi. (Z. İ. Babayiğit, Çev.). İstanbul: Kabalcı. (Orijinal eser basım tarihi 1980.)
• Yılmaz, H. K. (2007, Aralık). Şeb-i arûs ya da ölüm sevinci. Altınoluk, 262(42). Erişim adresi: https://www.altinoluk.com.tr/seb-i-arus-ya-da-olum-sevinci.html
• Zimmer, R. (2008). Felsefe portalı. (L. Uslu, Çev.). Ankara: Arkadaş. (Orijinal eser basım tarihi 2004).