Zehirli Arthropodlar: Akrepler, Örümcekler, Böcekler ve Çıyanlar

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 26 - 31, 02.11.2020

Ebubekir Yüksel , Salih Taşçı , Ramazan Canhilal

Öz

Arthropodlar yeryüzünde bulunan canlılar arasında hayatta kalma ve neslini devam ettirme bakımından en başarılı organizmalar arasında görülmektedir. Bu başarıya arthropodların avlanma ve savunma amaçlı kullandıkları bazı zehirli bileşiklerin oldukça ciddi bir katkısı olmuştur. Her yıl dünyanın birçok yerinde insanlar zehirli arthropodlarla farklı şekilllerde etkileşime girmekte ve bunun sonucunda bu arthropodlar tarafından klinik tedaviye ihtiyaç duyacak şekilde zarar görmektedirler. Bu durumun ortaya çıkmasında birçok insanın doğadaki organizmaları yeterince iyi tanımaması ve onların yaşam alanlarını işgal etmesi gibi sebepler bulunmaktadır. Bu derleme çalışması ile insanlar için tehlikeli olabilecek zehirli arthropodlara yönelik genel bir bilgi verilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Böcek ısırması, Böcek sokması, Zehirli böcekler, Zehirli örümcekler

Poisonous Arthropods: Scorpions, Spiders, Insects and Centipedes

Öz

Arthropods are considered to be among the most successful organisms in terms of survival and continuing the generation among living things on earth. Some poisonous compounds that arthropods use for hunting and defense purposes have contributed significantly to this success. Each year, in many parts of the world, people interact with venomous arthropods in different ways and as a result, they get hurt by these arthropods that require clinical treatment. There are different reasons for this situation such as organisms in nature are not well known by people and occupation of their habitats by people. In this review, general information about poisonous arthropods that may be dangerous for humans has been outlined.

Anahtar Kelimeler

Insect bites, Insects stings, Poisonous spiders, Poisonous insects

Kaynakça

• Adiguzel, S., Ozkan, O., and Inceoglu, B., 2007. Epidemiological and clinical characteristics of scorpionism in children in Sanliurfa, Turkey. Toxicon, 49(6): 875-880.
• Alexander Jd., 1984. Arthropods And Human Skin: Springer Verlag, London.
• Bayram, A., Yiğit, N., Danışman, T., Çorak, İ., Sancak, Z., and Ulaşoğlu, D., 2007. Venomous Spiders of Turkey (Araneae). Journal of Applied Biological Sciences, 1(3): 33-36.
• Bawaskar, H. S., 2005. Management of severe scorpion sting at rural settings: what is the role of scorpion antivenom. Journal of Venomous Animals and Toxins including Tropical Diseases, 11(1): 3-7.
• Bosnak, M., Levent Yilmaz, H., Ece, A., Yildizdas, D., Yolbas, I., Kocamaz, H. and Bosnak, V., 2009. Severe scorpion envenomation in children: Management in pediatric intensive care unit. Human and experimental toxicology, 28(11):721-728.
• Cardoso, J. L. C., França, F. D. S., Wen, F. H., Malaque, C. M. S., and Haddad Jr, V., 2003. Animais peçonhentos no Brasil: biologia, clínica e terapêutica dos acidentes. Revista do Instituto de Medicina Tropical de São Paulo, 45(6): 338-338.
• Goddard, J., 1999. Arthropods and medicine. Journal of Agromedicine, 5(4): 55-82.
• Giribet, G., and Edgecombe, G. D., 2012. Reevaluating the arthropod tree of life. Annual review of entomology, 57: 167-186.
• Cooper, A. M., and Hall, G., 2014. Allen M. Coopera, Gerad A. Foxa, David R. Nelsena, William K. Hayesa. Venom Yield, Regeneration, and Composition in the Centipede Scolopendra Polymorpha, 18.
• Haddad Jr, V., Cardoso, J. L. C., Lupi, O., and Tyring, S. K., 2012. Tropical dermatology: Venomous arthropods and human skin: Part I. Insecta. Journal of the American Academy of Dermatology, 67(3): 331-e1.
• Haddad Jr, V., Cardoso, J. L. C., Lupi, O., and Tyring, S. K., 2012. Tropical dermatology: Venomous arthropods and human skin: Part II. Diplopoda, Chilopoda, and Arachnida. Journal of the American Academy of Dermatology, 67(3): 347-e1.
• Haddad Junior, V., Amorim, P. C. H. D., Haddad Junior, W. T., and Cardoso, J. L. C., 2015. Venomous and poisonous arthropods: identification, clinical manifestations of envenomation, and treatments used in human injuries. Revista da Sociedade Brasileira de Medicina Tropical, 48(6): 650-657.
• Heckel, D. G., 2018. Insect detoxification and sequestration strategies. Annual Plant Reviews online, 77-114.
• Herzig, V., 2019. Arthropod assassins: Crawling biochemists with diverse toxin pharmacopeias. Toxicon, 158: 33-37
• Forrester, J. A., Holstege, C. P., and Forrester, J. D., 2012. Fatalities from venomous and nonvenomous animals in the United States (1999–2007). Wilderness and environmental medicine, 23(2): 146-152.
• Kurt, İ., Erpek, G., Kurt, N., and Gürel, A., 2004. Adnan Menderes Üniversitesi'nde izlenen zehirlenme olguları. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 5(3): 37 – 40.
• Kekeç, Z., Avsarogulları, L., Ikizceli, I., Kurtoglu, S., and Sözüer, E., 2003. Erciyes Universitesi Tıp Fakültesi hastaneleri acil servisine başvuran hayvansal zehirlenme olgularının incelenmesi. Acil Tıp Dergisi, 3(1): 45-8.
• Moreira, S. C., Lima, J. C. D., Silva, L., and Haddad Junior, V., 2007. Description of an outbreak of lepidopterism (dermatitis associated with contact with moths) among sailors in Salvador, State of Bahia. Revista da Sociedade Brasileira de Medicina Tropical, 40(5): 591-593.
• Sadık, K., Karakurt, C., Elkıran, Ö., Karakuş, A., Koçak, G., and Kaya, Ö. A., 2013. Çocuk acil servisine başvuran yedi yıllık akrep sokması olgularının değerlendirilmesi. Düzce Tıp Fakültesi Dergisi, 15(1): 11-13.
• Ozkan, O., Uzun, R., Adiguzel, S., Cesaretli, Y., and Ertek, M., 2008. Evaluation of scorpion sting incidence in Turkey. Journal of venomous animals and toxins including tropical diseases, 14(1): 128-140.
• Ozkan, O., and Kat, I., 2005. Mesobuthus eupeus scorpionism in Sanliurfa region of Turkey. Journal of Venomous Animals and Toxins including Tropical Diseases, 11(4): 479-491.
• Priest, F. G., and Dewar, S. J., 2000. Bacteria and insects. In: Priest F.G., Goodfellow M. (Eds) Applied microbial systematics, Springer, pp. 165-202.
• Russell, F. E., 1961. Injuries by venomous animals in the United States. Jama, 177(13): 903-907.
• Sheikh, A. A., Rehman, N., and Kumar, R., 2017. Diverse adaptations in insects: A Review. Journal of Entomology and Zoology Studies, 5: 343-350.
• Uluğ, M., Yaman, Y., Yapici, F., and Can-Uluğ, N., 2012. Scorpion envenomation in children: an analysis of 99 cases. The Turkish Journal of Pediatrics, 54(2): 119-27.
• Söker, M., and Haspolat, K., 2000. Scorpion sting in children in the southeast of Turkey: a review of 64 cases. Çocuk Sağliğı ve Hastalıkları Dergisi, 43(1): 43-50.
• Villas-Boas, I. M., Bonfá, G., and Tambourgi, D. V., 2018. Venomous caterpillars: From inoculation apparatus to venom composition and envenomation. Toxicon, 153: 39-52.
• Vetter, R. S., and Visscher, P. K., 1998. Bites and stings of medically important venomous arthropods. International journal of dermatology, 37(7): 481-496.
• Walker, A. A., Weirauch, C., Fry, B. G., and King, G. F., 2016. Venoms of heteropteran insects: a treasure trove of diverse pharmacological toolkits. Toxins, 8(2): 43.
• White, J., and Meier, J., 2017. Handbook of clinical toxicology of animal venoms and poisons. CRC Press, New York.
• Yakıncı, C., Almiş, H., Demirbağ, Ö., Kayhan, E., and Elkıran, Ö., 2015. Son Beş Yıldaki Akrep Sokması Olgularımız. Ege Tıp Dergisi, 54(2): 74-77.