İlk Üretim Yılında Sivas Ekolojik şartlarında Yetiştirilen Kenevir Bitkisinden Elde Edilen Tohumun Yağ oranı ve Yağ Asit Kompozisyonunun Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 11 - 16, 01.05.2022

Nazire Gülşah Kütük Dinçel

https://doi.org/10.55257/ethabd.1081704

Cited By: 1

Öz

Kenevir (Cannabis sativa L.), Cannabaceae familyasına ait, tek yıllık, otsu yapıda, dioik ve çok yönlü kullanım alanları olan bir endüstri bitkisidir. Kenevir bitkisi tarihin ilk çağlarından beri kullanımı süre gelen ve zaman içinde kullanım alanları yaygınlaşan bir bitkidir. Bugün geldiğimiz noktada ilaç, gıda, kâğıt, biyoyakıt, tekstil, kozmetik, inşaat, otomotiv ve savunma sanayi olmak üzere oldukça geniş yelpazede kullanım alanına sahiptir. Bu çalışma, 29.06.2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan yönetmeliğe ek olarak 2021 yılında yapılan genişletme ile ülkemizde kenevir yetiştiriciliği izni verilen 20 ilden biri olan ve 2021 yılı içerisinde 176 dekar üretim alanı ile tüm ülkedeki kenevir alanları toplamından daha fazla kenevir üretim alanına sahip olan Sivas ilinde, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne (TİGEM) bağlı Gökhöyük Tarım İşletmesinden elde edilen Narlısaray Popülasyonunun, Sivas ekolojik şartlarında üretilmesiyle elde edilen tohumlar üzerinden yapılmıştır. Çalışmada kullanılan tohumlar, ATC-Hawk firması tarafından sözleşmeli üretim kapsamında Sivas-Ankara Karayolu üzeri çöken mevkiinde yetiştirilmiştir. Tohumdaki yağ oranı soxhlet ekstraksiyonu ile belirlenmiş olup; % 39,78 olarak tespit edilmiştir. Yağ asit kompozisyonu ise mekanik presyon (soğuk sıkım) yolu ile elde edilmiş olan kenevir tohum yağı gaz kromatografisi kütle spektrometresi (GC/MS) ile belirlenmiştir. GC/MS sonuçlarına göre kenevir tohum yağının % 14,18 oleik (doymamış yağ) asitlerinden, % 56,34 linoleik (doymamış yağ) asitlerinden oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kenevir, Yağ kompozisyonu, Cannabis Sativa, Lif Bitkisi

Determination of Oil Ratio and Fatty Acid Composition of the Seed Obtained from the Cannabis Plant Grown in Sivas Ecological Conditions in the First Production Year

Öz

Cannabis (Cannabis sativa L.) is an annual, herbaceous, dioecious and versatile industrial plant belonging to the Cannabaceae family. The cannabis plant is a plant that has been used since the first ages of history and its usage areas have become widespread over time. At the point we have reached today, it has a wide range of uses, including medicine, food, paper, biofuel, textile, cosmetics, construction, automotive and defense industries. This study was carried out in Sivas province, which is one of the 20 provinces in which cannabis cultivation is allowed with the extension made in 2021, in addition to the regulation published in the Official Gazette dated 29.06.2016, and which has a production area of 176 decares in 2021, which is more cannabis production area than the total cannabis areas in the whole country. It was made on the seeds obtained by the production of Narlısaray Population obtained from Gökhöyük Agricultural Enterprise affiliated to the General Directorate of Agricultural Enterprises (TİGEM) under Sivas ecological conditions. The seeds used in the study were grown by the ATC-Hawk company in the scope of contracted production in the collapsed area on the Sivas-Ankara Highway. The oil rate in the seed was determined by soxhlet extraction; It was determined as 39.78%. The fatty acid composition was determined by gas chromatography mass spectrometry (GC/MS) of cannabis seed oil obtained by mechanical pressing (cold pressing). According to GC/MS results, hemp seed oil consists of 14,18% oleic (unsaturated fatty) acids and 56.34% linoleic (unsaturated fatty) acids.

Anahtar Kelimeler

Cannabis, Oil composition, Cannabis Sativa, Fiber plant

Kaynakça

• Anonim, 2022. TÜİK, Bitkisel Üretim İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu, 2020. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/
• Antonisamy, P., Duraipandiyan, V., Ignacimuthu, S. & Kim, J.H., 2015. Anti-diarrhoeal activity of friedelin isolated from Azima tetracantha lam. in wistar rats. South Indian Journal of Biological Sciences. 1(1):34-37.
• Anwar F, Latif S, Ashraf M., 2006. Analytical characterization of hemp (Cannabis sativa) seed oil from different agro-ecological zones of Pakistan, Journal of the American Oil Chemists’ Society, 83(4), 323–329s. doi:10.1007/s11746-006- 1207-x
• Aswar, U.M., Ehaskaran, S., Mohan, V. & Bodhankar, S.L., 2010. Estrogenic activity of friedelim rich fraction (INDHE) separated from Cissus quadrangularis and its effect on female sexual function. Pharmacognosy Research. 2(3):138.
• Aytaç, S., Ayan, A.K., Arslanoğlu, Ş.F., 2017. Endüstriyel Tip Kenevir (Cannabis sativa L.) Yetiştiriciliği. ‘’Karadeniz Lif Bitkileri (Keten-Kenevir-Isırgan) Çalıştayı’’, s:27-35, 5-6 Mayıs 2017.
• Callaway, J. C., 2004. Hempseed as a Nutritional Resource: An Overview. Kluwer Academic Publishers. Netherland. 140: 65- 72.
• Deferne J L, Pate D W., 1996. Hemp seed oil: A source of valuable essential fatty acids, Journal of the International Hemp Association, 3(1), 4-7.
• Gizlenci, Ş., Acar, M., Yiğen, Ç., Aytaç, S., 2019. Kenevir tarımı. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü yayınları. Samsun.
• Grotenhermen, F., Russo, E., 2002. Cannabis and Cannabinoids: Pharmacology, Toxicology, and Therapeutic Potential. The Haworth Integrative Healing Press, New York. Göre, M & Kurt, O., 2021. Bitkisel üretimde yeni bir trend: Kenevir. International Journal of Life Sciences and Biotechnology. 4(1):138-157. Gümüşkesen A S, Yemişçioğlu F., 2010, Bitkisel Sıvı ve Katı Yağ Üretim Teknolojisi 3. Baskı, Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri, İzmir.
• Gürel, A., Akdemir, H., Emiroğlu, Ş. H., Kadoğlu, H., Karadayı, H. B., 2000. Türkiye Lif Bitkileri (Pamuk Tarımı, Teknolojisine Genel Bakış ve Diğer Lif Bitkileri). Türkiye Ziraat Mühendisliği V Teknik Kongresi, 17-21 Ocak 2000, Ankara. 525- 566.
• Johnson, R., 2014. Hemp as an agricultural commodity. Library of Congress Washington DC Congressional Research Service.
• Karataş Ş., 2015. Sanayi Kenevir Yağının Elde Edilmesi ve Besleyici Özellikleri, İstanbul Aydın Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü, Florya Kampüsü Küçükçekmece /İstanbul.
• Kriese, U., Schumann, E., Weber, W. E., Beyer, M. and Brühl, L., 2004. Oil content, tocopherol composition and fatty acid patterns of the seeds of 51 Cannabis sativa L. genotypes. Euphytica, 137(3), 339-351.
• McPartland, J. M., 2018. Cannabis systematics at the levels of family, genus, and species. Cannabis and cannabinoid research, 3(1), 203-212.
• Neijat, M., 2016., Hempseed products fed to hens effectively ıncreased n 3 polyunsaturated fatty acids in total lipids, triacylglycerol and phospholipid of egg yolk. Lipids, 51:601–614.
• Turan, M., 2000. Lif Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkilleri Bölümü, Bursa.
• Vavilov, N.I., 2009. Orijin and Geograph of Cultvated Plants. Cambridge University Press. P:22-135.
• Yıldırım, S. & Koca Çalışkan U., 2020. Kenevir ve Sağlık Alanında Kullanımı. Ankara Ecz. Fak.Derg. 44(1):112-136.