KALBİM SENİ BİR YAZ KUŞU DİNLER GİBİ DİNLER: CİNUÇEN TANRIKORURUN MÜZİK ANLAYIŞINDA SOSYOLOJİK ÖĞELER

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 63 - 76, 27.07.2022

Mahmud Mücahid Sağman

Öz

Müzik insanın en muazzam mahremidir diyebiliriz. Hepimiz duygularımızın esintisini, müziğin içimize işleyen bazen sert bazen yumuşak bazen duygusal bazen motive edici yönüyle kendimize itiraf ederiz. Bu anlamıyla müzik insanın kendiyle bir hesaplaşması ve dahi yüzleşmesidir kimi zaman. Çoğu zaman başkasına anlatılamayan bir duygu içimizde patlayan bir notanın gizemine bırakır kendini. Roman modern batı da nasıl itiraf kültürü üzerine kendini inşa ettiyse müzik de bir bakıma icracının topluma itiraflarıdır. Ama aynı zamanda toplumsal bağlamın kişi de tezahür eden yansımasıdır. O halde müzik (belki de tüm sanat alanları) ne bireyin ne de toplumundur aynı zamanda hem bireyin hem de toplumundur diyebilir miyiz? Bireyi ve toplumu konuşmamızı sağlayan kültür, onun bağlamını oluşturan tarihsel süreç vs. de özne konumunda konuşulmalı mıdır? Müzik, icracının yaşadıkları mıdır yoksa yaşamak istedikleri midir? Bu yazı Tanrıkorur'un idealize ettiği müzik tarzının sosyolojik öğelerini anlamaya ve anlatmaya çalışacaktır.

Anahtar Kelimeler

Dil, Kültür, Batılılaşma, Müzik, Gelenek

Sociological Elements in Cinuçen Tanrıkorur's Understanding of Music

Öz

We can say that music is the most incredible private of a person. We all confession to ourselves the breeze of our emotions, sometimes hard, sometimes soft, sometimes emotional and sometimes motivating. In this sense, music is sometimes a way of coming to terms with oneself and even confronting oneself. Most of the time, a feeling that cannot be explained to anyone else flow itself to the mystery of a note that explodes inside us. Just as the novel built itself on the culture of confession in the modern west, music is, in a way, the composer's confession to society. But it is also the reflection of the social stracture that manifests itself in the person. In that case, can we say that music (perhaps all fields of art) is neither the individual's nor the society, but both the individual and the society at the same time? The culture that enable us to talk about the individual and society, the historical process that creates its context, etc. Should it be spoken in the subject position? Is the music what the performer or composer lives or wants to live? This article will try to understand and explain the sociological elements of the musical style that Tanrıkorur idealized.

Anahtar Kelimeler

Culture, Westernization, Music, Custom, Language

Kaynakça

• AK, A. Ş.: Türk Musiki Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları
• AYAS, G. (2015): Müzik Sosyolojisi: Sorunlar – Yaklaşımlar – Tartışmalar. İstanbul: Doğu Kitabevi
• AYAS, G. (2014): Musiki İnkılâbının Sosyolojisi: Klasik Türk Müziği Geleneğinde Süreklilik ve Değişim. İstanbul: Doğu Kitabevi
• El-İsfehani, R. (2006): Müfredat: Kur'an Istılahları Sözlüğü (Mütercimler: Doç Dr. Abdulbaki Güneş – Yrd. Doç. Dr. Mehmet Yolcu). İstanbul: Çıra Yayınları
• EROL, A. (2002): Popüler Müziği Anlamak: Kültürel Kimlik Bağlamında Popüler Müzikte Anlam. İstanbul: Bağlam Yayınları
• GÜNGÖR, N. (1990): Arabesk: Sosyo Kültürel Açıdan Arabesk Müzik. Ankara: Bilgi Yayınevi
• HARVEY, D. (2010): Postmodernliğin Durumu: Kültürel Değişimin Kökenleri. (Çev: Sungur Savran) İstanbul: Metis Yayınları
• SAİD, E. (2006): Müzikal Nakışlar. Çev: Gül Çağalı Güven. İstanbul: Agora Kitaplığı
• SAİD, E. (1998): Oryantalizm. Çev: Nezih Uzel. İstanbul: İrfan Yayınları
• ÖZCAN, N. (2010): TDV islam Ansiklopedisi: Cinuçen Tanrıkorur. Cilt: 39 Sf: 572 – 574. İstanbul
• TANRIKORUR, C. (2009): Müzik, Kültür, Dil. İstanbul: Dergâh Yayınları
• TANRIKORUR, C. (2016): Osmanlı Dönemi Türk Musikisi. İstanbul: Dergâh Yayınları
• TANRIKORUR, C. (2014a): Türk Müzik Kimliği. İstanbul: Dergâh Yayınları
• TANRIKORUR, C. (2014b): Saz ü Söz Arasında; Cinuçen Tanrıkorur’un Hatıraları. Yay. Haz: İsmail Kara. İstanbul: Dergâh Yayınları
• ÜLGER, E. H. (2009): Bir Müzik Felsefesi Olanağı Olarak Adorno'nun Estetik Kuramı, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bil. Ens. Sistematik Felsefe ve Mantık Anabilim Dalı. Ankara
• WICKE, P. (2006): Mozart'tan Madonna'ya: Popüler Müziğin Bir Kültür Tarihi. (Çev: Serpil Dalaman). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• YENER, F. (1983): Müzik. İstanbul: Beyaz Köşk Yayınları