Popüler Kültürden Korkmanın Modası Geçti mi? Yüksek Kültür-Popüler Kültür Ayrımına Yeniden Bakış

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 245 - 258, 19.12.2022

Fırat Kutluk

Öz

Müzik beğenisi, basit görünen ama oldukça karmaşık ve çok boyutlu bir süreci işaret eder. Farklı disiplinlerden araştırmacıların farklı müzik türleri üzerinde yaptığı çalışmalarda ele aldıkları ölçütlerin günümüze değin gösterdiği değişim dikkat çekici. Sosyal sınıf gibi kültürel kimlik parametrelerini, cinsiyet, yaş, mod, mekan izler. Araya kişilik ve önyargı/kalıpyargı girer. Müziği dinleme biçimleri, kitaplarda da kendini net bir şekilde gösterir. Üst ve alt kültür ayrımları, hafiflik-ciddilik olgusu gibi durumlar sürekli karşımızdadır. Söz konusu kültür ve toplum olduğunda, karşımıza çıkabilecek terminoloji, sınıflama ve tanımlama sayısının sınırsız olduğu görülür. Başlangıçta popüler kültür ve yüksek kültür, net ayrım için yeterli gibi görünür. Çıkış noktası popüler kültürü “kötü etiketinden kurtarma” amaçlı çalışmalar yapılır. Ancak kültürel çalışmalar içinde ileri sürülen tezler, kaçınılmaz olarak yeni sorunları beraberinde getirir. Kimi çalışmalar her iki kültürü bağımsız ele alırken, teraziye koyan örnekler de karşımıza çıkar. “Kültürel demokrasi” biçiminde ortaya çıkan tez, karşılık bulduğu denli sert eleştirilere neden olur. Kimi yazarlara göre “sınıf” ortadan kalkmıştır, kimilerine göre değişim göstermekle birlikte sınıf hiyerarşisi hala tüm belirginliğiyle ortadadır. Yüksek kültür, popüler kültür olarak tanımlanan kültür katmanlarının arasındaki sınırların belirsizleşmesi, beğenilerin iç içe geçmesi, farklı müzik türlerine denk gelecek bir kültür alanı betimlemenin güçleşmesi gibi durumların, yeni bir dönemin habercisi olduğu belirgin.

Anahtar Kelimeler

müzik beğenisi, popüler kültür, toplumsal sınıf, omnivor, kültürel demokrasi

Is Getting Scared of Popular Culture Outdated? Rethinking Distinction Between High Culture and Popular Culture

Öz

Music taste refers to a seemingly simple but highly complex and multidimensional process. The change in the criteria used by researchers from different disciplines in their studies on different music genres is remarkable. It monitors cultural identity parameters such as social class, gender, age, mode, space. Personality and prejudice/stereotype intervene. When it comes to culture and society, it is seen that the number of terminology, classification and definitions that we can come across is unlimited. At first, popular culture and high culture seem to suffice for a clear distinction. However, the theses put forward in cultural studies inevitably bring along new problems. The thesis, which emerged in the form of "cultural democracy", causes harsh criticism as much as it responds. According to some writers, "class" has disappeared, according to others, although it has changed, the class hierarchy is still clearly evident. It is obvious that situations such as the blurring of the boundaries between the cultural layers defined as high culture and popular culture, the intertwining of tastes, the difficulty of describing a cultural space that will correspond to different music genres, are the harbingers of a new era.

Anahtar Kelimeler

music taste, popular culture, social class, omnivorous, cultural democracy

Kaynakça

• Bourdieu, P. (1984). Distinction, A Social Critique of the Judgement of Taste, (çev. R. Nice), Harvard University Press, Cambridge.
• Bourdieu, P. (1989). “The Corporatism of the Universal: The Role of Intellectuals in the Modern World”, Telos, 81.
• Crozier, W. R. (1997). "Music and Social Influence", The Social Psychology of Music, (eds. D. Hargreaves, A. North), Oxford University Press, 67-83.
• Eco, U. (2020). Günlük Yaşamdan Sanata, (çev. K. Atakay), Can Yayınları, İstanbul.
• Frith, S. (1987). “Towards an Aesthetic of Popular Music”, Music and Society; The Politics of Composition, Performance and Reception (eds. Leppert and McClary), Cambridge University Press, 133-149.
• Frith, S. (2000). “Music and Identity”, Questions of Cultural Identity, (eds. Hall and Gay), Sage Publications, 108-127.
• Furedi, F. (2010). Nereye Gitti Bu Entelektüeller?, (çev. E. Koca), Birleşik Yayınevi, Ankara.
• Gans, H. (2018). Popüler Kültür ve Yüksek Kültür, (çev. E. İncirlioğlu), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Gripsrud, J., Hovden, J. F., Moe, H. (2011). “Changing Relations: Class, Education and Cultural Capital”, Poetics, 39, 507-529.
• Hebdige, D. (1988). Gençlik ve Altkültürleri, (çev. E. Tarım), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Kemp, A. E. (1997). "Individual Differences in Musical Behaviour", The Social Psychology of Music, (eds. D. Hargreaves, A. North), Oxford University Press, 25-45.
• Kutluk, F. (2019). “Turning Youthful Adventure Into a Lifelong Project; Interview with Martin Stokes”, Musicology Journal, 7(2), 2084-2090.
• Löwenthal, L. (2020). Edebiyat, Popüler Kültür ve Toplum, (çev. B. Kejanlıoğlu), Metis Yayınları, İstanbul.
• McGregor, C. (1990). Pop Kültür Oluyor, (çev. G. Özferendeci), Logos Yayıncılık, İstanbul.
• Meyer, Leonard B. (1956). Emotion and Meaning in Music, Chicago University Press.
• Peterson, R. - Simkus, A. (1992). “How Musical Tastes Mark Occupational Status Groups”, Cultivating Differences: Symbolic Boundaries and the Making of Inequlity, (eds. Lamont – Fournier), 152-186. Chicago University Press.
• Peterson, R. (1992). “Understanding Audience Segmentation: From Elite and Mass to Omnivore and Univore”, Poetics, 21 / 4, 243–258.
• Peterson, R. - Kern, R. (1996). “Changing Highbrow Taste: From Snob to Omnivore”, American Sociological Review, 61 (5), 900-907.
• Rowe, D. (1996). Popüler Kültürler, Rock ve Sporda Haz Politikası, (çev. M. Küçük), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Stokes, M. (2018). “Musical Citizen”, Ethnomusicology Journal (ed. Fırat Kutluk), vol. 2, 15-30.
• Warde,A., Wright, D., Gayo-Cal, M. (2007). “Understanding Cultural Omnivorousness: Or, the Myth of the Cultural Omnivore”, Cultural Sociology, vol. 1 (2): 143-164.
• Wright, D. (2011). “Making Tastes for Everything: Omnivorousness and Cultural Abundance” Journal for Cultural Research, 15:4, 355-371.