Yumurta kabuğu tozuna emdirilmiş bitkisel kökenli yağların (SarYum, KekYum, LavYum, TarYum) Pirinç biti, Sitophilus oryzae (Coleoptera:Curculionidae) üzerine toksisitesi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 10, 30.04.2023

Sıla Sağlam , Zeynep Uzun , Candan Geniş

Öz

İnsan beslenmesinde mükemmel bir gıda olan yumurta sağlıklı beslenme için çok önemli gıda maddesidir. Anne sütünden sonra insanın ihtiyacı olan tüm besin ögelerini bulunduran tek besin kaynağıdır. Dünya yumurta üretimi 2020, FAO verilerine göre 86 milyon ton olup, Çin % 34,6 ile dünyanın en büyük yumurta üreticisi konumundadır ve Türkiye ise %1,3 oran ile dünya tavuk yumurtası üretiminde 11. sırada yer almaktadır. Kullanılan yumurta kabukları geri dönüştürülmeden çöpe atılmaktadır. Bu çalışma toz yumurta kabuğuna bitkisel kökenli yağlar emdirilerek, Pirinç biti Sitophilus oryzae (Coleoptera: Curculionidae)’ne karşı toksisitesi araştırılmıştır. Bu amaçla Kekik (KekYum), Sarımsak (SarYum), Lavanta (LavYum) ve Tarçın (TarYum) yağları yumurta kabuğu tozu ile karıştırılmıştır. Denemeler 15 ergin böcek ile 3 tekrarlı olarak, 25° C sıcaklık ve %65 nem içeren laboratuvar koşullarında yürütülmüştür. Araştırma sonucunda aynı dozdaki etkinlik sıralaması Tarçın> Sarımsak> Lavanta >Kekik olarak belirlenmiştir. Ele alının tüm yağlar 3. gün sonunda böceklerin %93-100’ünü öldürdüğü belirlenmiştir. Uygulama sonrası pirinçte bıraktığı tat ve aroma tadım testleri ve tüketici anketi ile değerlendirilmiştir. Özellikle TarYum uygulanmış pirinç pilavı, lezzetli bulunmuş ve TarYum depolanmış ürünlerin korunmasında ticari potansiyeli olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yumurta kabuğu, Uçucu yağ, doğal, insektisit, pirinç biti

Toxicity of essential oils (SarYum, KekYum, LavYum, TarYum) combined with eggshell powder on Rice weevil, Sitophilus oryzae (Coleoptera: Curculionidae)

Öz

Egg, which is an excellent food in human nutrition, is one of the most basic foodstuffs for a healthy diet. It contains all the nutrients from the egg after the breast milk. World egg production has reached 86 million tons in 2020. China is the largest with 34% and Turkey, ranks 11th in the world for chicken eggs with 1.3%. Used egg shells are thrown away without recycling. In this study, dust egg shells were combined with essential oils and investigate toxicity against rice weevil, Sitophilus oryzae (Coleoptera:Curculionidae). Experiments were carried out under 25±1°C temperature, 65±5% relative humidity and dark laboratory conditions with 3 replications, each including 15 adult insects. Efficiacy of egg shell powder combined with essential oils were Cinnamon> Garlic> Lavender> Thyme, respectively in same concentraiton. All essential oils were determined to kill 93-100% of insects after 3 days application. After the application, the taste and aroma left by the essential oils in the rice were evaluated with taste tests and consumer surveys. Expecially, TarYum applied rice pilaf was found delicious by consumers and TarYum determined that it can be commercial potential as a natural insecticide product for stored product protection.

Anahtar Kelimeler

Egg shell, essential oil, natural, insecticide, rice weevil

Kaynakça

• [1] Anonim 2022a. TUİK 2021 Bitkisel Üretim İstatistikleri, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Bitkisel-Uretim-Istatistikleri-2021-37249, (erişim tarihi; 1 Ekim 2022).
• [2] E. Yıldırım, H. Özbek, İ. Aslan “Depolanmış ürün zararlıları ve mücadele yöntemleri”, Atatürk Üniversitesi yayınları, 121s. 2014.
• [3] E. Topuz, N. Madanlar, “ Bitkisel kökenli eterik yağlar ve zararlılara karşı kullanım olanakları” Derim, Cilt 23: 54-66, 2006.
• [4] A. Güncan., E. Durmuşoğlu, “Bitkisel kökenli doğal insektisitler üzerine bir değerlendirme”, Hasad, 233: 26-32p., 2004.
• [5] Ş. Kısmalı, N. Madanlar, “Azadirachta indica A. Juss (Meliaceae)’nın böceklere etkileri üzerine bir inceleme”. Türk. entomol. derg., 12 (4): 239-249, 1988.
• [6] H. Schmutterer, “Beobachtungen an Schadlingen von Azadirachta indica (Niembaum) und von verschiedenenMeia-Arten”, J. Appl. Entomol., 109:390-400, 1990.
• [7] H. Schmutterer, “The Neem Tree; Source of Unique Natural Products for Integrated Pest Management, Medicine, Industry and Other Purposes”, Wiley Inc., Ed. H. Schmutterer, Weinheim, Germany, 719 p., 1995.
• [8] M. B. Isman, “Plant essential oils for pest and disease management” Crop protection, 19: 603-608, 2000.
• [9] J. Auger, S. Dugravot, A. Naudin, A. Abo-Ghalia, D. Pierre, E. Thibout, “Potential of Allium allelochemicals for safe insect control” Bulletin OILB/SROP, 25(9): 295-306. 2002.
• [10] G. Zehnder, E. Simonne, T. Briggs, J. Bannon, M. Ruff, “Organic sprays effective for worm control in cabbage and lettuce”, Alabama Agricultural Experiment Station, 44(3): 14-16, 1997.
• [11] Anonim, 2022b. Tarım Ürünleri Piyasaları, Tavuk Yumurtası, https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Piyasalar%C4%B1/2021-Ocak%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Raporu/Tavuk%20Yumurtas%C4%B1,Ocak-2021,%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Piyasalar%C4%B1%20Raporlar%C4%B1%20--.pdf (erişim tarihi; Ocak 2022).
• [12] FAO, 2022. Yumurta üretim istatistikleri, http://www.fao.org/faostat/en/#data/TP/visualize, (erişim tarihi: 1 Ekim 2022).
• [13] A. Erol, Y. Cufadar, “Yumurta Tavuklarının Rasyonlarında Kullanılan Kalsiyum Kaynaklarının Yumurta Kabuk Kalitesine Etkisi”, Tavukçuluk Araştırma Dergisi, Özel: 1-5p, 2012.
• [14] SPSS Statistics, “SPSS Version 18.0.0”, SPSS Inc, 233 S. Wacker Drive, Chicago, USA,2009.
• [15] L.S. Eun, L.B. Ho, C.W. Sık, P.B. Soo, K. J. Gyu, B. Campbell, “Fumigant toxicity of volatile natural products from korean spices and medicinal plants towards the rice weevil, Sitophilus oryzae (L.)”, Pest Management Sci., 57: 548–553, 2001.
• [16] M. J. Pascual-Villalobos, “Volatile activity of plant essential oils against stored-product beetle pests” Proceedings of the 8th International Working Conference on Stored Product Protection, 648-650, 2002.
• [17] S.H., Ho, L. Koh, Y. Ma, Y. Huang, K.Y. Sim, “The oil of garlic, Allium sativum L. (Amaryllidaceae), as a potential grain protectant against Tribolium castaneum (Herbst) and Sitophilus zeamais Motsch”, J Postharvest Biol Technol., 9:41–48, 1996.
• [18] K.C. Devi, S.S. Devi, “Insecticidal and oviposition deterrent properties of some spices against coleopteran beetle, Sitophilus oryzae”, J. of Food Sci. Technol., 50(3):600–604. 2011, doi: https://doi.org/10.1007/s13197-011-0377-1
• [19] C. Regnault-Roger, “The potential of botanical essential oils for insect pest control”, Int. Pest Manag. Rev. 2: 25–34,1997.
• [20] G. Tarelli, E.N. Zerba, R.A Alzogaray, “Toxicity to vapor exposure and topical application of essential oils and monoterpenes on Musca domestica (Diptera: Muscidae)”, J. Econ. Entomol., 102:1383-1388, 2009.
• [21] O. Campolo, G. Giunti, A. Russo, V. Palmeri, , L.Zappal`a, “Essential oils in stored product insect pest control”, J. of Food Qual., 1-18p., 2018, doi: https://doi.org/10.1155/2018/6906105
• [22] M.Khani, A. Marouf, S. Amini, D. Yazdani, M.E. Farashiani, M. Ahvazi, F. Khalighi- Sigaroodi, A. Hosseini-Gharalari, “Efficacy of three herbal essential oils against rice weevil, Sitophilus oryzae (Coleoptera: Curculionidae)”, J. Essent. Oil Bearing Plants 20: 937–950. 2017, doi: https://doi.org/10.1080/0972060X.2017.1355
• [23] Y.L. Park, J.H. Tak, “Essential oils for arthropod pest management in agricultural production systems”, in Essential Oils in Food Preservation, Flavor and Safety, Elsevier Inc. Ed. V. R. Preedy, London, UK. 2016, pp. 61-70, doi: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-416641-7.00006-7