PRAISE THEMSELVES AS THE LOVE OF THE POETS IN THE GAZELS

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 5, 103 - 116, 05.05.2018

Meheddin İspir

Öz

The basic poetic form of classical Turkish poetry is the
Gazels. In the gazels basically topics such as dear, the beauties of dear, the
characteristics of lover, lover, love for dears, the opponent and the fight of
lover against opponents are processed. The dear who makes up the subject of the
gazels may not only possess human characteristics may but also have divine
properties. Whether it is human or divine, the poet has to have the
characteristics that are settled in the tradition of lover and ıntroducing
yourself as a dear. In poetry, dears can not act idly, can not take part in
poetry with features that are not accepted by the tradition, can not simplify
themselves as someone who pursues human emotions. In order to be in lover, it
is necessary to take into consideration many difficulties, to have patience and
tolerance to overcome the obstacles, to fight against the opponent, to show his
persistence in love, be the slavery of dear. A person who can not pass through
his being, can not sacrifice his life in the way of a dear, can not stand the
pain of separation, can not submit to the persecution of his love and can not
surrender to dear can not lover.

In this study were chosen
some couplets related with lovers from the gazels in the divans of Classical
Turkish poets. These couplets were divided into subheadings according to the
praise of themselves as the lovers of the poets. Under each heading, the
subject was discussed and evaluated with the meanings of couplets.            

Anahtar Kelimeler

Classical Turkish poetry, Gazel, Lover, Praise

GAZELLERDE ŞAİRLERİN ÂŞIK OLARAK KENDİLERİNİ ÖVMESİ

Öz

Klasik Türk şiirinin temel nazım şekli gazeldir. Gazellerde temel olarak
sevgili, sevgilinin güzellikleri, âşık, âşığın özellikleri, sevgiliye duyulan
aşk, âşığın karşısında rakip ve rakiple mücadele konuları işlenir. Gazellere
konu olan sevgili beşeri özelliklere sahip olabileceği gibi ilahi özelliklere
de sahip olabilir. İster beşeri olsun isterse ilahi olsun şair, âşık olarak
kendini tanıtmak ve âşığın gelenek içerisine yerleşmiş olan özelliklerine sahip
olmak zorundadır. Şiirde âşık başıboş davranamaz, geleneğin kabul etmediği
özelliklerle şiirde yer alamaz, kendini beşeri duyguların peşinden koşan biri
olarak basitleştiremez. Âşık olabilmek için pek çok zorluğu göz önüne almak,
engelleri aşabilecek sabra ve tahammüle sahip olmak, sevgili karşısında samimi
bir teslimiyetle ona kul, köle olmak, rakiple mücadele verip aşkında sebat
gösterdiğini ortaya koymak gerekmektedir. Varlığından geçemeyen, canını sevgili
yolunda feda edemeyen, ayrılık acısına dayanamayan, sevgilinin cefasına boyun
eğip teslim olamayan âşık olamaz.

Bu
çalışmada Klasik Türk şairlerinin divanlarındaki gazellerden âşık ile ilgili
belli beyitler seçildi. Bu beyitler şairlerin âşık olarak kendilerini övme
durumuna göre alt başlıklara ayrıldı. Her bir başlık altında konu ele alınıp
beyitlerin anlamından hareketle değerlendirildi

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk şiiri, Gazel, Âşık, Övgü

Kaynakça

• AKKUŞ, Metin. (2018), Nef’i Divanı. Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/57741,nefi-divanipdf.pdf?0 05.04.2018
• AKYÜZ, Kenan ve Süheyl Beken.-Sedit Yüksel., Müjgan Cunbur. (1990), Fuzuli Divanı, Ankara: Akçağ Yayınları.
• AYDEMİR, Yaşar. (2017), Ravzî Divanı. Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56190,ravzi-divanipdf.pdf?0 08.04.2018
• BİLTEKİN, Halit. (2003), Şeyhî Divanı, (Inceleme-Tenkitli Metin-Dizin), Ankara: Ankara Üniversitesi SBE, Basılmamış Doktora Tezi.
• DOĞAN, Muhammet Nur. Avnî (Fatih) Dîvânı. Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10595,avnfatihdivanimuhammednurdoganpdf.pdf?0 04.04.2018.
• KAVRUK, Hasan. Şeyhülislam Yahyâ Dîvânı. Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10655,seyhulislamyahyadivanihasankavrukpdf.pdf?0 04.04.2018.
• KAYA, Bayram Ali. (2017), Azmizâde Hâletî Dîvânı. Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56159,azmizade-haleti-divanipdf.pdf?0
• KILIÇ, Filiz. (2017), Âsık Çelebi Dîvânı. Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55975,asik-celebi-divanipdf.pdf?0 06.04.2018.
• KÖK, Ali. (2013), Seyyîd Giryân Cemâleddîn Kazâkî Dîvânı İnceleme (Tahlil)-Metin-Sözlük-Dizin. Kars: Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• KÜÇÜK, Sebahattin. Baki Divanı. Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10596,bakidivanisabahattinkucukpdf.pdf?0 06.04.2018
• ÖZYILDIRIM, Ali Emre. Hamdullah Hamdi Divanı. Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10616,metinpdf.pdf?0 07.04.2017
• TARLAN Ali Nihat. (1945), Hayali Bey Divanı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• TARLAN Ali Nihat. (1992), Ahmed Paşa Divanı, Ankara: Akçağ Yayınları.
• TARLAN Ali Nihat. (1997), Necati Beg Divanı, Ankura: MEB Yayınları