THE EFFECTS OF ETHICAL CLIMATE ON JOB SATISFACTION AND JOB ALIENATION

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 6, 57 - 71, 31.10.2018

Serkan Naktiyok , Fatih Yıldırım

Öz

This study investigates
the effects of employees’ perceived ethical climate on their job alienation and
job satisfaction levels in healthcare organizations. By using ethical climate,
job alienation, and job satisfaction as variables, this study contributes to
the field. Data collection was completed by distributing surveys to 160
healthcare professionals and 150 of these surveys were collected. The number of
surveys included in the analysis is 143. The data were analyzed by completing a
structural equation model. There were no significant effects of perceived
ethical climate on employees’ job alienation levels. However, a positive and
significant effect of ethical climate on job satisfaction was found.
Additionally, a negative and significant effect of job satisfaction on job
alienation was found

Anahtar Kelimeler

Ethical Climate, Job satisfaction, Job alienation

ETİK İKLİMİN İŞ TATMİNİ VE İŞE YABANCILAŞMA DÜZEYİNE ETKİSİ

Öz

Bu çalışma,
sağlık kurumlarında çalışan işgörenlerin algıladıkları etik iklimin onların işe
yabancılaşma ve iş tatmin düzeyleri üzerine olan etkisini incelemektedir. Bu
amaçla, etik iklim, işe yabancılaşma ve iş tatmini değişkenleri kullanılarak
ilgili alana katkı sağlanmaktadır. Veri toplama işlemi 160 sağlık çalışanına
dağıtılan anketlerle gerçekleştirilmiş ve 150 anket toplanmıştır. Analizlere
dâhil olan anket sayısı ise 143’tür. Veriler yapısal eşitlik modeli ile analiz
edilmiştir. İşgörenler tarafından algılanan etik iklimin işgörenlerin işe
yabancılaşma düzeyleri üzerine anlamlı bir etkisi tespit edilememiştir. Etik
iklimin iş tatmini üzerine ise pozitif yönlü ve anlamlı etkisi olduğu
bulunmuştur. Son olarak iş tatminin işe yabancılaşma üzerine olumsuz ve anlamlı
etkisi tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Etik iklim, İş tatmini, İşe yabancılaşma

Kaynakça

• AYAYDIN, İ. Ç. (2012), İşyerinde Psikolojik Şiddetin İş Tatmini, İşe Yabancılaşma ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, s. 10.
• BABADAĞ M. (2018), “İşe Yabancilaşmanin Sanal Kaytarma Üzerindeki Etkisi”, Balıkesir University The Journal of Social Sciences Institute, v:21, Issue:39, s. 207-239.
• BARNETT, T. ve SCHUBERT, E. (2002), ‘’Perceptions of the ethical work climate and covenantal relationship’’, Journal of Business Ethics, 36, s. 279-290.
• BAŞAR, D. (2009), Çalışanların Şirket Politikası, Liderlik Davranışları Ve Etik İklimi Algılamaları İle İş Tatmini Ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü Strateji Anabilim Dalı, s.4-81
• BİÇER, M. (2005), Satış Elemanlarının İş Tatmini, Örgüt Bağlılığı Ve İşten Ayrılma Niyetinin Etik İklimle İlişkisi: Sigorta ve İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, s. 3.
• CULLEN, J.B., VICTOR, B. ve STEPHENS, C. (1989), ‘’An Ethical Weather: Assessing the Organization’s Ethical Climate’’, Organizational Dynamics, s. 50 – 62
• DESHPANDE, S. P. (1996), ‘’Ethical climate and the link between success and ethical behavior: An empirical investigation of a non-profit organization’’, Journal of Business Ethics, 15(3), s. 315-320. doiI: 10.1007/BF00382957
• EKİNCİ O. (2017). “Bilim Sosyolojisi Bağlamında Uzayın Sanallaşması: Siber Uzay”, Felsefelogos, yıl:21, sayı:65, ss.29-42.
• ELÇİ, M. ve Alpkan, L. (2009), ‘’The Impact of Perceived Organizational Climate on Work Satisfaction’’, Journal of Business Ethics, 84, s. 297 – 311.
• GÜCENMEZ, S. (2007), Psikolojik Şiddet ve Psikolojik Şiddetle Mücadele Aracı Olarak Çalışan İlişkileri Yönetimi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, s. 77.
• HİRSCHFELD, R., ve FİELD, H., (2000), ‘’Work Centrality and Work Alienation: Distinct Aspects of a General Commitment to Work’’, Journal of Organizational Behavior, 21(7), s. 789-800.
• JARAMILLO, F., MULKI, J.P. ve SOLOMON, P. (2006), ‘’The Role of Ethical Climate on Salesperson’s Role Stres, Job Attitudes, Turnover Intention and Job Performance’’, Journal of Personal Selling and Sales Management, 26, s. 271 – 282.
• KAVAK, O., KAYGIN, E., (2018), ‘’Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Muhalefet Davranışı Üzerindeki Etkisi’’, Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, s. 33.
• KESEN, M., (2016), ‘’Öğretim Elemanlarının İşe Yabancılaşmasının Etik Liderlik ve Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi: Uygulamalı Bir Çalışma’’, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(22), s. 118-134.
• KİM, N. ve MİLLER, G. (2008), ‘’Perceptions of the ethical climate in the Korean tourism industry’’, Journal of Business Ethics, 82(4), s. 941-954. doi: 10.1007/s10551-007-9604-0.
• KURUDİREK, A. (2014), ‘’Örgütsel Adalet Algısı Ve İş Doyumu İlişkisi: Doğu Anadolu Bölgesi Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü Çalışanları Üzerine Bir Çalışma’’, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, s.48-55.
• MEYDAN, C. H., ŞEŞEN, H. (2011), Yapısal Eşitlik Modellemesi: AMOS Uygulamaları, Ankara: Detay Yayıncılık, s.36.
• ÖZBEK, M.F. (2011), ‘’Örgüt İçerisindeki Güven ve İşe Yabancılaşma İlişkisinde Örgüte Uyum Sağlamanın Aracı Rolü’’, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(1), s. 151-168.
• PARBOTEEAH, K.P., CULLEN J.B., VİCTOR, B. & SAKANO, T. (2005), ‘’National culture and ethicalclimates: A comparison of U.S. and Japanese accounting firms’’, Management International Review, 45 (4), s. 459-481.
• PARSAK, G. (2010), “Örgütlerde Yabancılaşma ve İş Tatmini İlişkisi: Çukurova Üniversitesi Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana, s.43.
• PEHLİVAN, İ. (2001), Yönetsel, Mesleki ve Örgütsel Etik, Ankara: Pegem Yayınevi, s.4.
• SCHWEPKER, C.H. ve HARTLINE, M.D. (2005), ‘’Managing the Ethical Climate of Customer – Contact Service Employees’’, Journal of Service Research, 7, s. 377 – 397.
• SEYBOLT, W. J; GRUENFELD, L. (1976), “The Discriminant Validity of Work Alienation and Work Satisfaction Measures”, J. Occup. Psychol., 49, s. 193.
• SHİN Y., SUNG S. Y., CHOİ J. N. ve KİM M.S. (2015), ‘’Top Management Ethical Leadership and Firm Performance: Mediating Role of Ethical and Procedural Justice Climate’’, Journal of Business Ethics, 129(1), s. 43-57.
• ŞİMŞEK, M.Ş., AKGEMİCİ, T. & ÇELİK, A. (2003), Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, Konya: Adım, s. 150.
• TOPLU, D. B. (1998), ‘’Kamu Kurum Arşivlerinde Çalışan Personelin İş Tatmini’’, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 32.
• TURAN, M., PARSAK, G., (2011), ”Yabancılaşma ve İş Tatmini İlişkisi:Bir Devlet Üniversitesi İdari Personeli Üzerinde Araştırma”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (2), s. 1-20.
• TUTAR, H. (2010), ‘’İşgören Yabancılaşması ve Örgütsel Sağlık İlişkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama’’, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, s.179.
• TUTAR, H. (2004), İş Yerinde Psikolojik Şiddet Sarmalı, Platin Yayınları, 1. Baskı, s. 119-120.
• TÜZÜN, A. (2014), “Algılanan Örgütsel Destek ve Lider-Üye Etkileşiminin İşe Yabancılaşma Üzerine Etkisi”, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, s. 53.
• VİCTOR, B., ve CULLEN, J.B., (1988), ‘’A Theory and Measure of Ethical Climate in Organizations’’, Research in Corporate Social Performance and Policy, 9(1), s. 51-71.
• VROOM, Victor H. (1967), ‘’Work And Motivation’’, John Wiley and Sons Inc, New York, s. 99.