CELAL NURİ İLERİ’NİN GÖZÜYLE KADINA YÖNELİK ŞİDDET ve CİDDİ SONUÇLARI

Yıl 2020, Sayı: 10, 73 - 87, 29.04.2020

Yasemin Mumcu

Öz

II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinin önemli gazeteci ve yazarlarından Celal Nuri yazdığı çok sayıdaki makale ve kitapta kadınlar üzerinde özellikle durmuş, onlara uygulanan baskının, haklarından mahrum edilmelerinin doğurduğu ve doğurabileceği vahim sonuçlardan bahsetmiştir. Celal Nuri’ye göre, Batı’dan geri kalan ülkenin gelişmesi için ordu ve eğitim alanında yapılması gerekenler ön planda tutulmasına rağmen, en önemli unsur olan kadınlar unutulmuştur. Oysa kadınlar toplumun yarısını oluşturmaktadır ve toplumun temeli de onlardır. Kadınların ıslahı ile ülkenin ıslahı da mümkün olacaktır. İslamiyet’e göre vazifede olduğu gibi hukuk önünde de eşit olan kadından vazifelerini yerine getirmesi beklenirken hakları ellerinden acımasızca alınmıştır.
Celal Nuri tarafından 20. yy. başlarında yazılan eserlere dikkatli bir gözle baktığımızda günümüzde gelinen noktanın –en azından Türkiye için- pek de kaçınılmaz olduğu görülecektir. Toplumun yarısını meydana getiren kadına yönelik şiddet bir süre sonra doğrudan veya dolaylı olarak topluma, ülkeye, tüm değerlere yönelik şiddet anlamına gelecek ve bunun geriye dönüşü de olamayacaktır.
Bu bildiriyle amacımız, 20. yy. başlarında toplumumuzda var olan kadına şiddetin Celal Nuri tarafından nasıl görüldüğünü/algılandığını ve yazarın, günümüz için de geçerli olabilecek çözüm önerilerini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Kadın, şiddet

Kaynakça

• Ağırakça, G.P. (2017). İnas Rüşdiyelerinde (Kız Ortaokullarında) Ahlâk Dersleri –“Kızlara Mahsus İlm-i Ahlak” Ders Kitabı Örneği- Düzce Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1). 56-77.
• Çakır, S. (2016). Osmanlı Kadın Hareketi (5. Baskı). İstanbul: Metis Yay.
• Dindaş, H. (2008). Kadına Yönelik Eş Şiddetinin Durum ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Konya.
• Duymaz, R. (1991). Celal Nuri İleri ve Âti Gazetesi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı Doktora Tezi. İstanbul.
• İleri, C.N. (2000). Türk İnkılâbı. (Haz: Recep Duymaz) (1. Baskı). İstanbul: Kaknüs Yay.
• İleri, C. N. (2013). Osmanlı’nın Çöküşü. (Haz: Halil Altıparmak) (1. Baskı). Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• İleri, C.N. (2017). Kadınlarımız (Haz: Halit Erdem Oksaçan-Abdullah Musab Şahin). (1. Baskı). İstanbul: Kaknüs Yay.
• Kovanlıkaya, Ç. (2014). Osmanlı’nın Son Döneminden Günümüze Kadın Yurttaşın İnşasında Ataerkil Zihniyet Şiddeti. Güney Çeğin- İbrahim Şirin (Ed.) Türkiye’de Siyasal Şiddetin Boyutları. 435-475. İstanbul: İletişim Yay.
• Koyuncu, N.- Yılmaz, Y. (2019). Celal Nuri’nin Aile Hukukuna Dair Görüşlerinin Hukuk-ı Aile Kararnamesi’ne Yansımaları. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 27(3), 459-477.
• Okay, O. (1991). Batı Medeniyeti Karşısında Ahmet Mithat Efendi (2. Baskı). İstanbul: MEB. Yay.
• Uyanık, N. (2003). Siyasal Düşünce Tarihimizde Batıcı Bir Aydın Olarak Celal Nuri (İleri). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı Doktora Tezi. Konya.
• Uyanık, N. (2004). Celal Nuri İleri ve Tarih Anlayışı. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 15, 239-258.