ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNİN VE TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNE İLİŞKİN TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2021, Sayı: 12, 1 - 17, 30.04.2021

Zehra Ertuğrul Yaşar , Emel Zorluoğlu

Öz

Öz
Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarını ve bu tutumların cinsiyet ve cinsiyet rollerine göre değişimini incelemektir. 230 kadın ve 193 erkek olmak üzere toplam 433 katılımcıya BEM Cinsiyet Rolleri Envanteri, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği ve kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Bu araştırmada kadın öğrencilerin % 47’sinin erkeksi, %39’unun belirsiz, %12’sinin androjen ve % 2’sinin kadınsı cinsiyet rolüne sahip olduğu görülmüştür. Erkek öğrencilerin ise %35’inin erkeksi, %37’sinin belirsiz, %23’ünün androjen ve % 5’inin kadınsı cinsiyet rolüne sahip oldukları belirlenmiştir. Araştırmanın ikinci bulgusuna göre toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlar, cinsiyete göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Buna göre kadın öğrencilerin, erkek öğrencilere göre daha eşitlikçi tutumlar benimsedikleri bulunmuştur. Son olarak, kadın cinsiyet rolü, erkek cinsiyet rolü, evlilikte cinsiyet rolü ve geleneksel cinsiyet rolü ile ilgili tutumlar açısından cinsiyet rolleri kategorileri arasında anlamlı fark olduğu görülmüştür. Bulgular literatürdeki bilgiler ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

cinsiyet, cinsiyet rolleri, cinsiyet rollerine ilişkin tutumlar

Kaynakça

• Akın, A., & Demirel, S. (2003). Toplumsal cinsiyet kavramı ve sağlığa etkileri. Cumhuriyet Universitesi Tıp Fakultesi Dergisi Halk Sağlığı Ozel Eki. 25(4), 73-83.
• Altınova, H. H., & Duyan, V. (2013). Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeğinin Geçerlik Güvenirlik Çalışması. Journal Of Society & Social Work, 24(2).
• Archer, J., & Lloyd, B. (2002). Sex And Gender. Cambridge University Press.
• Aylaz, R., Güneş, G., Uzun, Ö. & Ünal, S. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rolüne Yönelik Görüşleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 23(5), 183-189.
• Ballard-Reisch, D., & Elton, M. (1992). Gender orientation and the Bem Sex Role Inventory: A psychological construct revisited. Sex roles, 27(5-6), 291-306.
• Bem, S. L. (1974). The measurement of psychological androgyny. Journal of consulting and clinical psychology, 42(2), 155.
• Bem, S. L. (1985). Androgyny and Gender Schema Theory: A Conceptual and empirical integration. Nebraska Symposium on Motivation, 32, 179-226.
• Bryant, A. N. (2003). Changes in attitudes toward women's roles: Predicting gender-role traditionalism among college students. Sex roles, 48(3-4), 131-142.
• Constantinople, A. (1973). Masculinity-femininity: An exception to a famous dictum?. Psychological bulletin, 80(5), 389.
• De Beauvoir, S. (1976). Le Deuxieme Sexe, Gallimard.
• Demirtaş-Madran, H. A. (2012). Cinsiyet, Cinsiyet Rolü Yönelimi ve Düşünme İhtiyacı. Türk Psikoloji Yazıları, 15 (29), 1-10
• Direk, N. & Irmak, B. (2017). Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Toplumsal Cinsiyet Rollerine Yönelik Tutumlar. Deü Tip Fakültesi Dergisi, 31, 121-128
• Dökmen, Z. (1991). Bem cinsiyet rolü envanterinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 35(1), 81-89.
• Dökmen, Z. Y. (1997). Çalışma, Cinsiyet ve Cinciyet Rolleri ile Ev işleri ve depresyon ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 12,39-53.
• Dökmen, Z. Y. (1999). Bem Cinsiyet Rolü Envanteri Kadınsılık ve Erkeksilik Ölçekleri Türkçe formunun psikometrik özellikleri, Kriz Dergisi, 7(1), 27-40
• Dökmen, Z.Y.(2004). Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Açıklamalar, Sistem Yayıncılık.
• Esen, E. Soylu, Y., Siyez, D. M. & Demirgürz, G. (2017). Üniversite öğrencilerinde toplumsal cinsiyet algısının toplumsal cinsiyet rolü ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8, 46-63,
• Güvenç, G. (1996). Kız ve erkek üniversite öğrencilerinin aile ici etkileşime ilişkin algıları ile toplumsal cinsiyet rolune iliskin tutumlari. 3P Dergisi, 4(1), 34-40.
• Harris, A. C. (1994). Ethnicity as a determinant of sex role identity: A replication study of item selection for the Bem Sex Role Inventory. Sex roles, 31(3-4), 241-273
• Lindsey, L. L. (2015). Gender roles: A sociological perspective. Routledge.
• Öngen, B., & Aytaç, S. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları Ve Yaşam Değerleri İlişkisi. Journal of Sociological Studies/Sosyoloji Konferanslari, (48).
• Özkan, T., & Lajunen, T. (2005). Masculinity, femininity, and the Bem sex role inventory in Turkey. Sex Roles, 52(1-2), 103-110.
• Seçgin, F. & Tural, A. (2010). Sinif öğretmenliği bölümü öğretmen adaylarinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlari. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6, (4), 2446-2458.
• Twenge, J. M. (1997). Changes in masculine and feminine traits over time: A meta-analysis. Sex roles, 36(5-6), 305-325.
• Uğurlu-Sakallı, N., (2003). Cinsiyetçilik: Kadınara ve Erkeklere İlişkin Tutumlar ve Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik Kuramı. Türk Psikoloji Yazıları, 6 (11-12),1-20.
• Zeyneloğlu, S.,& Terzioğlu, F. (2011). Development and Psychometric Properties Gender Roles Attitude Scale. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40), 409-420.