COĞRAFİ BİR BAKIŞ AÇISIYLA 2002-2019 DÖNEMİNDE TÜRKİYE’DEKİ İNTİHARLAR

Yıl 2022, Sayı: 15, 64 - 103, 31.10.2022

Hüseyin Şahbaz

https://doi.org/10.29157/etusbed.1055690

Cited By: 1

Öz

2002-2019 döneminde Türkiye nüfusunun intihar durumunu coğrafi açıdan incelemeyi amaçlayan bu çalışmadan elde edilen bulgular şunlardır: Belirtilen dönemde Türkiye’de 53.425 kişi intihar etmek suretiyle hayatını kaybetmiştir ve bu sayı neredeyse Grönland’ın 2019 yılındaki nüfusu kadardır. İntihar edenlerin büyük bir bölümünün (% 84,67) aktif nüfustan oluşması, ülke için durumun vahametini daha da artırmaktadır. İntiharların % 70,11’ini erkekler, % 29,89’unu da kadınlar gerçekleştirmiştir. İntihar edenler içinde en fazla oranı % 33,94 ile ilkokul mezunları oluşturmaktadır. Ancak yıllara göre intihar sayılarına bakıldığında, ülkenin eğitim seviyesinin artmasına bağlı olarak; ilkokul mezunlarınkinde azalma, ortaokul, lise ve yükseköğretim gibi daha üst eğitim basamaklarındaysa artma olduğu görülmektedir. İntihar oranları; sıcaklıkların yüksek derecelerde seyrettiği yaz ve ilkbaharda artarken, sıcaklıkların düşük derecelerde seyrettiği sonbahar ve kışta ise azalmaktadır. Buradan, sıcaklık artışıyla intiharlar arasında doğru orantılı bir ilişki olduğu ve küresel iklim değişikliğine paralel olarak intihar vakalarında artışlar yaşanacağı çıkarımında bulunmak mümkündür. Yerleşme tipine göre intiharlara bakıldığında; % 75,11’inin kentsel, % 24,89’unun da kırsal alanda gerçekleştiği görülmektedir. Bunda kırdan kente hızlı bir şekilde yapılan göçlerin de büyük bir etkisi vardır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Nüfus Özellikleri, İntihar

Kaynakça

• Aydın Görücü, R., Eraslan, A. N. ve Göker, Z. (2021). Dürtüsel Nitelikteki Özkıyım Girişiminde Mevsimin Etkisi: Tanımlayıcı Bir Çalışma. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi,15, 482-487. DOI: 10.12956/tchd.765423
• Ayhan, G. ve Çağlıyan, A. (2021). Tunceli İlinde Alevi İnanç Turizmi Rotaları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31 (2), 583-606. DOI: 0000-0002-0268-2127
• Bahçeşehir Üniversitesi Stratejik Araştırma Merkezi (2009). Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri Sosyo-Ekonomik ve Sosyo-Politik Yapı Araştırması ve Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinden En Fazla Göç Almış İllerin Sosyo-Ekonomik ve Sosyo-Politik Yapı Araştırması: Sorunlar, Beklentiler ve Çözüm Önerileri. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Stratejik Araştırma Merkezi.
• Bekiroğlu, C. (2010). Türkiye’de İşsizlik Sorununun Çözümlenmesinde Uygulanan Ekonomi Politikalarının Analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kadir Has Üniversitesi, İstanbul.
• Blanchflower, D. G. ve Oswald, A. J. (2008). Is Well-being U-Shaped over the Life Cycle?. Social Science and Medicine, 66(8), 1733-1749. DOI: 10.2139/ssrn.1026895
• Casey, B. J., Jones, R. M., Levita, L., Libby, V., Pattwell, S. S., Ruberry, E. J., Soliman, F., & Somerville, L. H. (2010). The storm and stress of adolescence: insights from human imaging and mouse genetics. Developmental psychobiology, 52(3), 225–235. DOI: 10.1002/dev.20447
• Cibis, A., Mergl, R., Bramesfeld, A., Althaus, D., Niklewski, G., Schmidtke, A., Hegerl, U. (2012). Preference of lethal methods is not the only cause for higher suiciderates in males. Journal of Affective Disorders, 136, 9-16. DOI: 10.1016/j.jad.2011.08.032
• Demirörs, Ö. ve Arslan Hızal, S. (2016). Türk Ceza Hukuku Açısından Ötanazi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 65 (4), 1481-1516.
• Devellioğlu, F. (2004). Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Aydın Kitabevi.
• DİE. (2003). 2000 Genel Nüfus Sayımı Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü.
• Dilbaz, N. , Şengül C., B. , Çetin M., K. , Şengül, C. & Okay, T. (2005). Genel Bir Hastanede İntihar Girişimlerinin Değerlendirilmesi. Kriz Dergisi, 13 (2) , 1-10. DOI: 10.1501/Kriz_0000000223
• Doğanay, H. (1997). Türkiye Beşeri Coğrafyası. İstanbul: MEB Yayınları.
• Durkheim, E. (2013). İntihar. (Çev. Z. İlkgelen). İstanbul: Pozitif Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1897).
• Duru, G. ve Özdemir, L. (2009). Yaşlı İntiharları, Nedenleri ve Önleyici Uygulamalar. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 16(2), 34–41.
• Erdem, Ö. ve Güyagüler, T. (2009, Kasım). Yüksek Isının Metabolizma ve Çalışma Performansı Üzerindeki Etkisi. Maden İşletmelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu. Adana.
• Esin, B. (2015). Dil Eğitiminde Bir Araç Olarak Atasözü. Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Dergisi, 166, 605-628.
• Gökçen, M. ve Büyükgöze-Kavas, A. (2018). Meslek Seçiminde Toplumsal Cinsiyetin Rolü: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 1(1), 48-67.
• Göker, Z. ve Dane, K. (2013). Tam İstihdamın Sağlanmasında Maliye Politikasının Rolü ve Post-Keynesyen Çözüm Önerileri. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 26, 103-119.
• Gökmen, Ş. ve Eralp, A. (2020). Ortalama Evlilik Yaşının Yükselmesini Etkileyen Faktörler ve Cinsiyete Göre Farklılıklar. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(2), 395-412. DOI: 10.17541/optimum.698063
• Gökmen, Ş., Eralp, A. ve Atay Kayış, A. (2019). İlk Evlilik Süresini Etkileyen Faktörlerin Yaşam Analizi: Türkiye Örneği. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 63-76. DOI: 10.17541/optimum.479196
• Hasta Hakları Yönetmeliği. (1998, 1 Ağustos). Resmî Gazete (Sayı: 23420). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4847&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
• İlkkaracan, P. ve İlkkaracan, İ. (1998). 1990’lar Türkiye’sinde Kadın ve Göç. O. Baydar (Der.) 75 Yılda Köylerden Şehirlere içinde (ss. 305-322). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2012). TC Resmî Gazete (28.261, 11 Nisan 2012).
• Kaynaklı, Ö. ve Kılıç, M. (2004). Vazodilatasyonun İnsan Fizyolojisine Etkisi ve Terleme İle Karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 9 (1), 183-194.
• Keleş, R. (1978). Türkiye'de Şehirleşme, Konut ve Gecekondu (2. Baskı). İstanbul: Gerçek.
• MEB. (2021). LGS'de Öğrencilerin Yüzde 93'ü Tercih Ettiği Okullardan Birine Yerleşti. https://www.meb.gov.tr/lgsde-ogrencilerin-yuzde-93u-tercih-ettigi-okullardan-birine-yerlesti/haber/23738/tr (6 Aralık 2021).
• Mora, N. (2014). Ataerkil Hegemonyanın Medya Metinlerinde. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (48) , 131-147 . DOI: 10.17755/esosder.72454
• Oktik, N., Sezer, S., Bozyer, A. Ü. (2003). Muğla İli İntihar ve İntihar Girişimlerinin Sosyolojik Olarak İncelenmesi. Kriz Dergisi, 11(3), 1-19.
• Olgun, İ., Büken Cantimur, B., Hasgül, E., Turgut, E. ve Ergün, M. (2017). Kastamonu - Küre: Kırsal Yerleşimden Yeni Yapıya. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları.
• ÖSYM. (2021). 2021 YKS Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler. https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2021/YKS/YERLESTIRME/sayisal_bilgiler_17092021.pdf (5 Aralık 2021).
• Özkara, E. (2008). Ötanaziye Farklı Bir Bakış: Belçika’da Ötanazi Uygulaması ve Ülkemizdeki Durum. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 78, 105-122.
• Sultana, A. (2012). Patriarchy and Women’s Subordination: A Theoretical Analysis. Arts Faculty Journal, 4, 1-18. https://doi.org/10.3329/afj.v4i0.12929
• Şahbaz, H. (2021). 1940-2020 Döneminde Nüfusun Eğitim ve Kültür Özellikleri Açısından Tunceli İlinin Ülkedeki Yeri. ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 70-106. DOI: 10.29157/etusbed.956902
• Şevik, A. E., Özcan, H. ve Uysal, E. (2012). İntihar Girişimlerinin İncelenmesi: Risk Faktörleri ve Takip. Klinik Psikiyatri, 15, 218-225.
• Tandoğan, A. (1998). Demografik Temel Kavramlar ve Türkiye Nüfusu. Trabzon: Eser Ofset Matbaacılık.
• Taş, K. (2012). Tunceli (Dersim) Çevresindeki Aşiretler ve Sosyo-Kültürel Yapıları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• TC Anayasa Mahkemesi. 1924 Anayasası. Erişim adresi https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1924-anayasasi/
• Tolan, B. (1991). Aile, Cinsiyet ve Cinsel Roller. Türk Aile Ansiklopedisi (Cilt. 1, ss. 208-213). Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu.
• Tunalı, H. ve Özkaya, S. (2016). Türkiye’de İşsizlik-İntihar İlişkisinin Analizi. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (2), 56-70.
• Tuncel, G. ve Uzun, H. (2019). Türkiye’de Yaşlılara Yönelik Sosyal Politikalar Üzerine Bir İnceleme. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 309-334.
• TÜİK. (2021). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (03 Eylül 2021).
• TÜİK. İntihar İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (20 Kasım 2021).
• Tümertekin, E. ve Özgüç, N. (1997). Beşeri Coğrafya (İnsan-Kültür-Mekân). İstanbul: Çantay.
• Uca Özer, S., Çavuşgil Köse, B.,Küçükaltan, D. (2014). Kültürel Bir Destinasyon Olarak Edirne Yabancı Turist Potansiyelini Belirlemeye Yönelik Bir Tahmin (Forecast) Analizi. Social Sciences Research Journal, 3 (1), 1-11.
• Uysal Şahin, Ö., (2021). Yaşam kalitesi ve küresel iklim değişikliği. Journal of Awareness, 6(3): 147-154. DOI: 10.26809/joa.6.3.06
• Vahl, B. ve Kleemann, N. (Ed.). (2019). Greenland in Figures 2019 (16th revised edition). Hørsholm: Statistics Greenland.
• WHO. (2019a). Suicide in the world: Global Health Estimates. World Health Organization.
• WHO. (2019b). Handbook for conducting an adolescent health services barriers assessment (AHSBA) with a focus on disadvantaged adolescents. World Health Organization.
• Yıldız, E., Aylaz, R. ve Güneş, G. (2018). Kentleşme ve Ruh Sağlığı: Uluslararası Literatürün Gözden Geçirilmesi. II. Uluslararası Şehir, Çevre ve Sağlık Kongresi Tam Metinler Kitabı içinde (492-495. ss). Nevşehir.
• Yüksel, N. (2001). İntiharın Nörobiyolojisi. Klinik Psikiyatri, 2, 5-15.