Commodification in Oğuz Atay's Stories

Yıl 2023, Sayı: 16, 41 - 54, 30.04.2023

Cansu Yasav

https://doi.org/10.29157/etusbed.1175960

Öz

The concepts of commodity and commodification that emerged with industrialization are one of the prominent issues of modern times. Industrialization, which paves the way for mass production and consumption, brings with it an urban culture. The concept of commodification, which dominates human life with urbanization, reaches different dimensions from social and individual perspectives. The perceptions of the individual and society show a development in the focus of various commodities. The capitalist economic system reveals a conceptualization such as commodification that will be used in all areas of life. There are various studies on the reflection of this concept in literature as in many other fields. In literary works, the concept in question has been handled with different aspects. Oğuz Atay is one of the writers who draw attention to this issue while describing the experiences of individuals in urban life. In the introduction of this study, the concept of commodity and commodification was emphasized and its historical development was followed. At the same time, the reflection of this concept in literature was explained. In the other parts of the study, different dimensions of the commodification phenomenon in Oğuz Atay's stories were revealed. As a result of a thematic analysis, the projections of commodification in the aforementioned stories were explained. The thematic analysis of the stories was made with a text-centered approach.

Anahtar Kelimeler

Meta, Metalaşma, Oğuz Atay, Hikâye

Oğuz Atay'ın Hikâyelerinde Metalaşma Olgusu

Öz

Sanayileşme ile birlikte ortaya çıkan meta ve metalaşma kavramları, modern zamanların ön plana çıkan konularından biridir. Seri bir üretimin ve tüketimin yolunu açan sanayileşme, bir kent kültürünü beraberinde getirir. Kentleşme ile beraber insan yaşamına hükmeden metalaşma kavramı, toplumsal ve bireysel açılardan farklı boyutlara ulaşır. Bireyin ve toplumun algıları çeşitli metaların odağında bir gelişim gösterir. Kapitalist ekonomik sistem, yaşamın her alanında kullanılacak olan metalaşma gibi bir kavramsallaştırmayı ortaya çıkarır. Bu kavramın birçok alanda olduğu gibi edebiyata yansıması üzerine de çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Edebî eserlerde söz konusu kavram, farklı yönleriyle ele alınmıştır. Oğuz Atay, kentli yaşam içerisindeki bireylerin yaşadıklarını anlatırken bu konuya dikkat çeken yazarlardandır. Bu çalışmanın giriş bölümünde meta ve metalaşma kavramı üzerinde durulmuş ve tarihsel gelişimi takip edilmiştir. Aynı zamanda bu kavramın edebiyattaki yansıması açıklanmıştır. Çalışmanın diğer bölümlerinde Oğuz Atay’ın hikâyelerinde metalaşma olgusunun farklı boyutları ortaya çıkarılmıştır. Tematik bir inceleme sonucunda metalaşmanın söz konusu hikâyelerdeki izdüşümleri açıklanmıştır. Hikâyelerin tematik incelemesi metin merkezli bir bakış açısıyla yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Meta, Metalaşma, Oğuz Atay, Hikâye

Kaynakça

• Adorno, T. W. ve Horkheimer, M. (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği (çev. Nihat Ülner ve Elif Öztarhan Karadoğan). Ankara. Kabalcı Yayıncılık.
• Arıkan, H. (2020). “Kitle Kültürü ve Metalaşan Sanat”. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 6 (2), 149-157.
• Atay, O. (2021). Korkuyu Beklerken. İstanbul. İletişim Yayınları.
• Bahadır, M. (2019). Theodor W. Adorno’da Kültürün Metalaşması. Konya. Çizgi Kitabevi.
• Baudrillard, J. (2013). Tüketim Toplumu (çev. Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keskin). İstanbul. Ayrıntı Yayınları.
• Horkheimer, M. (1998). Akıl Tutulması (çev. Orhan Koçak). İstanbul. Metis Yayınları.
• Marx, K. (2011). Kapital: Ekonomi Politiğin Eleştirisi, 1. Cilt (Mehmet Selik ve Erkin Özalp). İstanbul. Yordam Kitap.
• Shayegan, D. (2018). Yaralı Bilinç (çev. Haydun Bayrı). İstanbul. Metis Yayınları.
• Ulu, Y. S. (2021). “Reşat Nuri Güntekin’in Hikâyelerinde Yozlaşma”. Turkish Studies-Language and Literature, 16 (2), 861-887.