Analysis of Attilâ İlhan's Poem Titled "Şahane Serseri" in The Axis of Meaning and Harmony Elements

Yıl 2024, Sayı: 20, 83 - 93, 30.09.2024

Caner Solak

https://doi.org/10.29157/etusbed.1461847

Öz

Attilâ İlhan is one of our poets who clearly states that he is influenced by the poetry traditions of divan and folk literature. The poet's interest in classical Turkish literature has caused concepts such as harmony and rhythm to come to the fore in his poetry.
Attilâ İlhan's poem "Şahane Serseri" is a poem about the road, journey and being on the road all the time. It has been observed that the poet reflected his exuberant state of mind to his style. It is shown through examples that various symmetrical and reverse symmetrical structures that are difficult to recognize at first glance are created in the poem by making free use of some of the figures of speech belonging to classical literature. The form-content harmony in the poem is emphasized.
In this study, the poem "Şahane Serseri" will be evaluated under the titles of sound parallels and meaning relations in the text. After classifying the sound parallels as symmetrical and asymmetrical ones, the points where the harmony is established and disrupted in the poem are tried to be associated with the meaning structure of the poem. In addition, the syllable lengths of the lines in the poem, the vowel and consonant letters used in the poem, the frequency of use of the most commonly used consonants, the sound similarities at the end of the lines and the sound parallels between the lines are visualized through tables and figures.

Anahtar Kelimeler

Attila İlhan, Şahane Serseri, Harmony

Attilâ İlhan’ın “Şahane Serseri” Adlı Şiirinin Anlam ve Ahenk Unsurları Ekseninde Tahlili

Öz

Attilâ İlhan, divan ve halk edebiyatı şiir geleneklerinden etkilendiğini açıkça belirten şairlerimizden biridir. Şairin klasik Türk edebiyatına olan ilgisi, onun şiirlerinde ahenk ve ritim gibi kavramların ön plana çıkmasına sebep olmuştur.
Attilâ İlhan’ın “Şahane Serseri” adlı şiiri yol, yolculuk ve sürekli yolda olma hâlinin anlatıldığı bir şiirdir. Şair ben’in coşkun ruh hâlini üslubuna da yansıtmış olduğu görülmüştür. Klasik edebiyata ait bazı söz sanatlarından serbest bir şekilde faydalanılarak şiirde ilk bakışta fark edilmesi zor çeşitli simetrik ve ters simetrik yapıların meydana getirildiği örnekler üzerinden gösterilmiştir. Şiirdeki biçim-içerik uyumu üzerinde durulmştur.
Bu çalışmada, “Şahane Serseri” adlı şiir metindeki ses paralellikleri ve anlam ilişkileri başlıkları altında değerlendirilecektir. Ses paralellikleri, simetrik ve asimetrik olanlar şeklinde sınıflandırıldıktan sonra, şiirde ahengin kurulup bozulduğu noktalar, şiirin anlam yapısıyla ilişkilendirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca şiirdeki mısraların hece uzunlukları, şiirde kullanılan ünlü ve ünsüz harfler, en çok kullanılan ünsüzlerinin kullanım sıklığı, mısra sonlarındaki ses benzerlikleri ve dizeler arasındaki ses paralellikleri tablo ve şekiller aracılığıyla görselleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Attila İlhan, Şahane Serseri, Ahenk

Kaynakça

• Akpınar, S. (2019). “Attila İlhan Şiirinde Klasik Türk Musikisi Makamları”. Mediterranean Journal of Humanities, 9 (2), 69-79.
• Aksu, C. (2008). “Attilâ İlhan’ın Şiirlerinde Klasik Türk Edebiyatının Etkileri”, 38. ICANAS (Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi) Edebiyat Bilimi Sorunları ve Çözümleri. Ankara, 105-122,
• Aktaş, H. (2004). Klasik Türk Şiirinde Edebî Sanatlar, Ankara: Yort Savul Yayınları.
• Bilgegil, K. (1980). Edebiyat Bilgi ve Teorileri. Ankara: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Çelik, Y. (2007). Şubat Yolcusu Attilâ İlhan’ın Şiiri, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Eralp, H. V. (1964). “Felsefede ve Güzel Sanatlarda Ahenk”. Felsefe Arkivi, 15, 3-18.
• Genç, İ. (2009). “Divan Şiirinin Ahenk Unsurlarının Biçimci Yaklaşımla Değerlendirilmesi”. Adıyaman Üniversitesi Ulusal Eski Türk Edebiyatı Sempozyumu 15-16 Mayıs 2009. Adıyaman, 299-310.
• Gözükaraoğlu: (2011). Attilâ İlhan’ın Şiirlerinin Dili. [Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Edirne.
• İleri, S. (2002). Nam-ı Diğer Kaptan Attila İlhan’ı Dinledim. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• İlhan, A. (2001). Kimi Sevsem Sensin. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• İlhan, A. (2011). Sisler Bulvarı. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• İlhan, A. (2015). Hangi Edebiyat. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kaplan, H. (2017). Bâkî’nin Ses Dünyası. İstanbul: DBY Yayınları.
• Kılıçarslan, V. (2023). Eskinin Gözüyle Yeniye Bakmak Yeni Türk Şiirinde Şeyh Galib Esintisi. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Kozlu, Z. G. (2018). “Attila İlhan’ın Şiirlerinde Divan Şiiri Geleneğinin Etkisi Var Mıdır?”. JSHSR, 5, 4816-4825.
• Külekçi, N. (2005). Açıklamalar ve Örneklerle Edebî Sanatlar, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Macit, M. (1996). Divân Şiirinde Âhenk Unsurları, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Oğuz, O. (2017). “Şaire Karşı Şiir, Niyete Karşı Metin: Attilâ İlhan’ın ‘Tarz-ı Kadim’ Şiirinde Gelenek”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6 (7), 152-162.
• Oktay, A. (1983). Yazılanla Okunan. İstanbul: Yazko Yayınları.
• Saraç, M.A.E. (2022). Klasik Edebiyat Bilgisi: Belagat. İstanbul: Gökkubbe Yayınları.
• Selçuk, B. (2009). “Divan Şiirindeki Ses ve Ahenkle İlgili Sanatlara Genel Bir Bakış”. Adıyaman Üniversitesi Ulusal Eski Türk Edebiyatı Sempozyumu 15-16 Mayıs 2009. Adıyaman, 483-491.
• Sutay, H. ve Doğan, S. (2015). Kaybolan Şiir. Ankara: Cümle Yayınları.
• Şimşek T. (2006). “Türk Şiirinde Ses ve Ritm Konusuna Yeni Bir Yaklaşım”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 29, 145-168.