Military Naval and Air Vehicles Defecting to Turkey during the World War II

Yıl 2022, Sayı: 4, 127 - 148, 30.06.2022

Cevdet Teke

Öz

The World War II gained a more brutal dimension than the First World War in terms of military equipment. Military vehicles such as combat aircraft, capable of large-scale bombardment, ships, submarines, and tanks affected the extent of the war. Military forces belonging to countries at war could take refuge in countries outside the war with their land, air and sea vehicles as a result of a pursuit or oppression. That situation could be legal, illegal or compulsory. Therefore, Turkey, which was seen as a safe harbour due to its characteristic features and geopolitical location, had its share of those asylums. Young Turkey, despite its limited financial condition, did not hesitate to open its doors to refugees. In the aforementioned period, in addition to military and civilian refugees, war vehicles belonging to foreign air and naval forces also defected in Turkey.
In this study, asylum in Turkey of naval and air vehicles belonging to belligerent states during World War II and Turkey's internment practices were examined.

Anahtar Kelimeler

World War II, Turkey, Refugee, Defection, Internment

II. Dünya Savaşı Yıllarında Türkiye’ye İltica Eden Deniz ve Hava Araçları

Öz

II. Dünya Savaşı, askeri teçhizat bakımından I. Dünya Savaşı’na göre daha acımasız bir boyut kazandı. Geniş çaplı bombardıman yapabilen savaş uçakları, gemiler, denizaltılar ve tanklar gibi askeri araçlar savaşın boyutuna etki etti. Savaş halinde bulunan ülkelere ait askeri kuvvetler, bir takip veya tazyik sonucunda beraberlerindeki kara, hava ve deniz araçlarıyla birlikte savaş dışında kalan ülkelere iltica edebiliyorlardı. Bu durum yasal, kaçak veya zorunlu haller şeklinde olabiliyordu. Bundan ötürü karakteristik özelliği ve jeopolitik konumu sebebiyle güvenli bir liman olarak görülen Türkiye, mezkûr ilticalardan nasibini almıştır. Genç Türkiye, kısıtlı ekonomik vaziyetine rağmen mültecilere kapılarını açmaktan geri durmadı. Mezkûr dönemde askeri ve sivil mültecilerin yanı sıra yabancı devlet hava ve deniz kuvvetlerine ait savaş araçları da Türkiye’ye iltica etti.
Bu çalışmada II. Dünya Savaşı yıllarında savaşan devletlere ait deniz ve hava araçlarının Türkiye’ye iltica etmesi ve Türkiye’nin enterne uygulamaları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

II. Dünya Savaşı, Türkiye, Mülteci, İltica, Enterne

Kaynakça

• Başkanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA) TBMM Zabıt Ceridesi Resmi Gazete Süreli Yayınlar (Gazeteler) Cumhuriyet, Vatan, Yeni Sabah
• AYDIN, Mustafa, Türk Dış Politikası (1919-1980), I, Ed. Baskın Oran, İletişim Yayınları, İstanbul, 2008.
• ÇİFTCİ, Fikret, “II. Dünya Savaşı Yıllarında Türkiye’ye sığınan Fransız Elan Gemisi”, İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, IX/2, 2020, 510-523.
• KESER, Ulvi, “Arşiv Belgeleri Işığında İkinci Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye’de Mülteciler ve Esirler Sorunu”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, VIII/18-19, Bahar-Güz 2009, 185-208.
• NAZLIOĞLU, Kürşat, II. Dünya Savaşı’nda Türkiye’de Mülteciler, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri, 2018.
• PINAR, Mehmet, “İkinci Dünya Savaşı’nda Kızılay’ın Dış Yardımları ve Yardımların Dış Politikaya Etkisi”, Route Educational and Social Science Journal, III/1, January 2016, 139-158.
• ŞAHİN, Mehmet Serkan, “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Türk Hava Sahası İhlâlleri ve Türkiye’ye Zorunlu İniş Yapan Savaş Uçakları”, Social Sciences Studies Journal, V/32, Nisan 2019, 1880-1895.
• TEKİR, Süleyman, “II. Dünya Savaşı Yıllarında Türkiye’de Sivil ve Askeri Mülteciler Meselesi”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, Bahar 2019, 227-256. ÜLSEL, Hüsamettin, “Türk Sularında Fransız Gemileri”, Vatan, 16 Temmuz 1941, 3.