GÖRSEL OKURYAZARLIK: GÖRSELLERİ OKUMA DEĞERLENDİRME VE YARATMA SÜRECİ

Yıl 2007, Sayı: 2, 111 - 127, 15.02.2007

Alev Fatoş Parsa

Öz

Yazı, her dönemde, anlam ve anlatımın
kurulmasında mutlak egemendir. Görsel kültürün egemenliğindeki bu yeni yüzyılda
ise, çağdaş Batı toplumlarında imgelerin merkezde bulunduğu ve bu anlamda ‘göz
merkezli’ (ing. ocularcentrism) toplumların oluştuğu sonucuna varılmıştır.
Toplumsal anlamda bu sürece ulaşmak için elbette enformasyon teknolojilerinin
ve görsel/işitsel kitle iletişim araçlarının gelişimi gerekmekteydi. Bu
perspektiften bakıldığında görsel okuryazarlık sürecini; imgeleri okumayı,
onları eleştirel değerlendirmeyi ve onların yaratım sürecini döngüsel bir
bütünlük içinde düşünmenin önemli bir yetenek olduğunun anlaşılması
gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Görsel Okuryazarlık, Görsel Algılama, Okur

Kaynakça

• BLOCK, Bruce (2001); The Visual Story: Seeing the Structure o f Film, TV, and New Media, USA: Focal Press.
• BRADEN, R.A., HORTİN J.A. (1982). “Identfying the Theoretical Fouııdations of Visual Literacy”. Journal o f Visual/Verbal Language, 2, s. 37-42.
• BROMMER, Gerald F. (1997). Discovering Art History. Massachusetts: Davis Publication.
• CHAUVIN, B.A. (2003); “Visual Or Media Literacy?”, Journal Of Visual Literacy, Volume 23, Number 2, Autumn 2003, Pp. 119 129.
• CRICK, Francis (2000); Şaşırtan Varsayım-İnsan Varlığının Temel Sorularına Yanıt Arayışı, Çev: Sabit Say, Bilimsel Danışman: Prof. Dr. Pekcan Ungan, 8. Basım, Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları No: 43.
• ÇELLEK, Tülay; “Görsel Tasarım Öğeleri - Nokta”, http://wwwfotogra.jya. gen.tr/Issue-10/Temel_Tasarim.html, 15.12.2002.
• DYER, Gillian (1982). Advertising As Communication. London & New York: Routledge.
• GENÇ, Adem-SİPAHİOĞLU, Ahmet (1990); Görsel Algılama: “Sanatta Yaratıcı Süreç”, İzmir: Sergi Kitabevi.
• GOMBRİCH, E. H. (1976). Sanatın Öyküsü. 12. Baskı, Çeviren: Bedrettin Cömert, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• HORN, George F. (1967); Art. Massachusetts: Davis Publication.
• HORN, George F. (1975); Principles of Design: Balance and Unity, Massachusetts: Davis Publication.
• International Visual Literacy Association IVLA. “What is Visual Literacy?”. http://www.ivla.org, 10/01/2006.
• KILIÇ, Levend (2000); Görüntü Estetiği, İstanbul: İnkılap Yayınları.
• LEPPERT, Richard (2002). Sanatta Anlamın Görüntüsü İmgelerin Toplumsal İşlevi. Çeviren: İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• LESTER, Paul Martin (2000). Visual Communication: Images with Messages. 2nd Ed., Wadsworth.
• MESSARIS, Paul (1994). Visual Literacy: Image, Mind and Reality. Oxford: Westview Press.
• MESSARIS, Paul (June 1994); “Visual Literacy vs. Visual Manipulation”, Critical Studies in Mass Communication 11 , Number 2, Pp. 180-203.
• MELALLINOS, Nikos (1996); Television Aesthetics: Perceptual Cognitive and Compositional Bases, NJ: Lawrcnce Erlbaum Associates Publ.
• MONACO, James (1981). How To Read A Film: The Art, Technology, History and Theory of Film and Media. Revised Edition, New York: Oxford University Press.
• MORIARTY, Sandra (May 1996). “Abduction and A Theory of Visual Interpretation”. Communication Theory 6: 2, S. 167-187.
• ÖZGÜLER, Verda Canbey, “Yeni Ekonomide Bilişim İletişim Teknolojileri (Bit) Ve Bilgi İşçileri", www.isgucdergi.org/index.php7arc~ arc view.php& ex=224&inc=arc&cilt—#&sayi=2&year= 2006
• PENNINGS, Anthony (2002). “What is Visual Literacy?”. http://www.marist. edu/pennings/viswhatis.htm, 10/01/2004.
• PETTERSSON, Rune (1988); Visuals for Information, Sweden: Esselte Forlag.
• RAGANDS, Rosalind (1988); Art Talk, California: Glencape Publishing Company.
• ROSEC, Gillian (2001). Visual Methodologies. London: Sage Publication.
• SÜDOR, Gülseren (2000); Aynanın Gerçeği Resim Eğitimi Ve Sanatla Karşılaşma, İstanbul Cumhuriyet Kitap Kulübü.
• TRUMBO, Jean (June 1999); “Visual Literacy and Science Communication”, Science Communication, Sage Publication, Vol. 20, No. 4, S. 409 -425.