YENİ ZELANDA BEYAZI TAVŞANLARDA BAZI REPRODÜKTİF PARAMETRELERİN BELİRLENMESİ ve GEBELİK TANISI AMACIYLA TARTIM YÖNTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2006, Cilt: 15 Sayı: 1, 20 - 26, 01.03.2006

İbrahim Akar Esra Canooğlu

Öz

Bu çalışmada tavşanlarda canlı ağırlık tartımlarının gebelik tanısı amacıyla kullanılabilirliği ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Ayrıca Yeni Zelanda Beyazı ırkında bazı reprodüktif ve yavrulara ait parametrelerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada iki farklı işletmedeki 25 Yeni Zelanda Beyazı tavşan kullanıldı. Tavşanlar elle çiftleştirme yöntemiyle çiftleştirildi. Gebelikler abdominal palpasyonla belirlendi. Canlı ağırlıklar beşer gün aralıklarla kaydedildi. Yavrular doğumdan sonraki bir, yedi, 14 ve 21. günlerde canlılık ve ağırlıkları yönünden incelendi. Çalışmada % 60 oranında gebelik elde edildi. Gebe tavşanların ağırlık artışında 15. günden (p<0.05, F:30.810) gebe olmayanlardaysa 25. günden itibaren bir farklılaşma olduğu belirlendi (p<0.05, F:14.100). Bununla birlikte ortalamalar dikkate alındığında gebe olan ve olmayanlar arasında fark olmadığı tespit edildi (p>0.05). Bir, yedi, 14 ve 21. günlerde yavruların canlılık oranlarının sırasıyla % 92.15, % 29.41, % 24.50 ve % 22.54; ortalama canlı ağırlıkları ise 50.81 ± 8.30, 122.23 ± 31.45, 227 ± 47.11 ve 313.91 ± 64.93 g olarak belirlendi. En fazla yavru ölümünün (%70.59) ilk hafta içerisinde gerçekleştiği saptandı (p<0.05). Sonuç olarak; tartım işlemlerinin gebelik tanısı açısından güvenilir ve kesin bir sonuç sağlamadığı; yavru bulgularının ise işletme sorunlarının belirlenmesi ve anaç seçiminde etkili olabileceği sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Yeni Zelanda Beyazı, tavşan, gebelik, canlı ağırlık, yavru

Determination of Some Reproductive Parameters and Evaluation of Live Weighs For Pregnancy Diagnosis in White New Zealand Rabbits

Öz

In this study we displayed the availability of live weight measurements in diagnosing pregnancy in rabbits. In addition, some reproductive and litter related parameters investigated on New Zealand Rabbit In the study 25 white New Zealand rabbits were used in two different rabbitry. Rabbits had been hand-bred. Pregnancy was diagnosed via abdominal palpation. Live weights were recorded with intervals of 5 days. Upon birth, litters of 14 rabbits were examined for litter viability and live weights on days 1, 7, 14, and 21. Pregnancy rate was % 60. It was determined that differentiation in live weigh of pregnant rabbits after day 15 was (p<0.05, F: 30.810) while after day 25 in non-pregnant it was (p<0.05, F:14.100). However, there was no difference between pregnant and non-pregnant rabbit, in terms of mean weigh gain (p>0.05). Viability and live weighs of the litters on 1st, 7th, 14th and 21st days were % 92.15, % 29.41, % 24.50, % 22.54 and 50.81 ± 8.30, 122.23 ± 31.45, 227 ± 47.11 and 313.91 ± 64.93 g respectively. High proportion of litter loss (% 70.59) was observed in the first week of life (p<0.05). In conclusion, live weight is not a reliable and clear indicator in pregnancy diagnosis. It was also concluded that litter parameters provided useful data in determining the problems of enterprises and the selection of breeding stock

Anahtar Kelimeler

White New Zealand, rabbit, pregnancy, live weigh, litter

Kaynakça

• Bekyürek T. Laboratuvar hayvanlarında üreme ve sorunları. In: Alaçam E (ed), Evcil Hayvan- larda Doğum ve İnfertilite, 2.baskı, Medisan, Ankara, 1999, ss:355-381.
• Ptaszynska M. Reproduction in the rabbit. In: Ptaszynska (ed). Compendium of animal repro- duction 6th ed., International Intervet Publisher 2001, pp:243-256.
• Lebas CF, Coudert P, Rouveier R, Rochambeau H. The Rabbit Husbandry Health and Produc- tion. FAO Animal Production Health Series 1986, No: 21, Chapter: 8, Rome
• Harris I, The laboratory rabbit. Anzccart News 1994, 7(4):1-8.
• Campeanu L, Bunaciu P, Bunaciu M, Dragan N. The influence of the rabbit females use over the reproduction results in the case of natural fecundation. Cahiers Options Méditerranéennes 1999, 41:119-121.
• McNitt JI, Patton NM, Cheeke PR, Lukefahr SD. Rabbit production. Interstate Publishers, Inc 1996, pp:243-260.
• Browning JY, Keyes PL, Wolf RC. Comparision of serum progesterone, 20α dihydroprogesterone, and estradiol-17β in pregnant and pseudopregnant rabbits: evidence for postimplantation recognition of pregnancy. Biol Reprod 1980, 23:1014-1019.
• Mc Donald LE. Veterinary Endocrinology and Reproduction, 3th edition, LEA&FEBIGER, London 1980, pp:110-111.
• Güler M. Gebelik fizyolojisi. In: Alaçam E (ed), Evcil Hayvanlarda Doğum ve İnfertilite, 2.baskı, Medisan yayınevi, Ankara 1999, ss:108.
• Paci G, Lisi E, Maritan A, Bagliacca M. Re- productive performance in a local rabbit popu- lation reared under organic and conventional system. Ricerca effettuata con fondi COFIN 2002, pp:115-125.
• Yavru N, Yavru S. Deney hayvanları. Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayın Ünitesi, Konya, 1996, 106-140.
• Selçuk E. Tavşan Yetiştiriciliği. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı 1 nolu Merkez İkmal Müdürlüğü, Ankara, 1985, No: 2, ss:46-80.
• Koçak Ç. Üreme, In: Koçak Ç (ed), Tavşan Yetiştirme. 4.baskı, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Atölyesi, İzmir 2002, ss:86-99.
• Belhadi S. Characterisation of local rabbit per- formances in Algeria environmental variation of litter size and weights, Proceedings of the 8th World Rabbit Congress, Mexico 7-10 Septem- ber 2004, pp:218-223.
• Rostagi RK, Lukefahr SD, Lauckner FB. Mater- nal heritability and repeatability for litter traits in the rabbits in a humid tropical environment. Livestock Production Science 2000, 67:123- 124.
• Fourtun-Lamothe L, Lebas F. Effects of simul- taneous pregnancy and lactation in primipa- rous rabbit does on weight and composition of new born rabbits. Cahiers Options Méditer- ranéennes 1999, 41:103-106.
• Hillyer EV. Pet rabbits. Vet Clin North Am Small Anim Pract 1994, 24(1):25-65.
• Vasquez R, Petersen J, Mennicken L. Effect of number of kids assigned on milk performance of the does depending on the litter weight at birth. Cahiers Options Méditerranéennes 1999, 41:107-111.