ÜÇ FARKLI ÜNİVERSİTEDE EĞİTİM GÖREN KIZ ÖĞRENCİLERİN BESLENME DURUMLARI VE VÜCUT AĞIRLIKLARININ DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2006, Cilt: 15 Sayı: 3, 173 - 181, 01.12.2006

Muazzez Garibağaoğlu Nurten Budak Naci Öner Özge Sağlam Kemal Nişli

Öz

Sağlıklı bir beslenme alışkanlığının kazanılmasında çocukluk ve gençlik dönemi özel bir öneme sahip olup, diyabet, hipertansiyon ve şişmanlık gibi sağlık sorunlarının bu dönemlerde ki yanlış beslenme alışkanlıklarından kaynaklandığı ileri sürülmektedir. Çalışma; üniversite eğitimi gören kız öğrencilerin vücut ağırlığı ve beslenme durumunu değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya, İstanbul, Marmara ve Koç Üniversitelerinden basit rast gele örnekleme yöntemiyle seçilen toplam 368 öğrenci alınmıştır. Öğrencilerin beslenme durumu “besin tüketim formu” ile belirlenmiş ve Amerika Besin Öneri Komitesi’nin önerilerine göre değerlendirilmiştir. Öğrencilerin vücut ağırlığı ve boyu ölçülerek Beden Kitle İndeksi değerlendirilmiştir. Öğrencilerin; yaş ortalaması 19.9±0.9 yıl olup, vücut ağırlığı değerlendirmesinde %79.0’u normal, %15.7’si zayıf ve %5.3’ü hafif şişman ve şişman bulunmuştur. Öğrencilerin günlük enerji alımları ve enerjinin karbonhidrattan gelen oranı önerilenin altında, protein ve yağdan gelen oranları ise önerilenin üstündedir. Yine tiamin, folik asit, kalsiyum ve demir alımları düşük, posa ve E vitamini alımları sınırda, riboflavin, B6 vitamini, sodyum, potasyum ve çinko alımları önerilen düzeylerde, protein, A ve C vitaminleri alımları ise yüksek olarak saptanmıştır. Sonuç olarak, üniversiteli kız öğrenciler yetersiz ve dengesiz beslenmekte, besin alımları enerji ve bir çok önemli mikro besin ögeleri gereksinmelerini karşılamamakta ve öğrenciler arasında zayıflık, şişmanlıktan daha yüksek oranda görülmektedir. Bu nedenle, kız öğrencilere üniversite eğitimleri sırasında yeterli ve dengeli beslenme konusunda eğitim verilmesi, sağlık açısından olumlu beslenme alışkanlıkları edinmelerine önemli katkı sağlayacaktır

Anahtar Kelimeler

Beden kitle indeksi, enerji, kız üniversite öğrencisi, makro besin ögesi, mikro besin ögesi

The Evaluation of Nutritional Status and Body Weights of Female University Students Attending Three Different Universities

Öz

Childhood and adolescence have a special importance to gain and improve a healthy lifestyle and nutritional habits, and it is proposed as the basis of health problems like diabetes, hypertension and obesity at these stages of life. The study was performed to evaluate the body weights and nutritional status of female university students. A total 368 students from İstanbul, Marmara and Koç Universities selected by simple randomised sampling method. The nutritional status of the students were determined through a “food consumption form” and evaluated according to American Food Recommendation Committee. Body weights and heights were measured and evaluated by Body Mass Index. Students’ mean ages were 19.9±0.9 years, 79.0% of their weights were evaluated as normal, 15.7% were thin and 5.3% were overweight and obese, respectively. Students’ daily energy intakes and percent of energy from carbohydrates were below the recommendations; percent of energy from proteins and lipids were above the recommendations. Thiamin, folic acid, calcium and iron intakes were low, dietary fiber and vitamin E intakes were at borderline, riboflavin, vitamin B6, sodium, potassium and zinc intakes were at recommended levels, protein, vitamin A and C intakes were high. In conclusion, the female university students have an unhealthy nutritional pattern, their food intakes did not meet their energy and some important micronutrient requirements and being underweight was more prevalent than being overweight. The education of female students at their universities on healthy nutrition will contribute to their acquisition of positive nutritional habits and improvement of their health

Anahtar Kelimeler

Body mass index, energy, female university students, macro nutrients, micro nutrients

Kaynakça

• Baric IC, Satalic Z, Lukesic Z. Nutritive value of meals, dietary and nutritive status in Croation university students according to gender. Int J Food Sci Nutr 2003, 54:473-484.
• Rozen GS, Rennert G, Rennert HS, Diab G, Daud D, Ish-Shalom S. Calcium intake and bone mass development among Israeli adolescent girls. J Am Coll Nutr 2001, 20:219- 224.
• Demory-Luce D, Morales M, Nicklas T, Baranowski T, Zakeri I, Berenson G. Changes in food group consumption patterns from childhood to young adulthhood: The Bogalusa Heart Study. J Am Diet Assoc 2004, 104:1684- 1691.
• Soriano JM, Molto JC, Manes J. Dietary intake and food pattern among university students. Nutr Res 2000, 20:1249-1258.
• Debate RD, Topping M, Sargent RG. Racial and gender differences in weight status and dietary practices among college students. Adolescence 2001, 144:819-833.
• Evans AE, Sawyer-Morse MK, Betsinger A. Fruit and vegetable consumption among Mexican-American college students. J Am Diet Nutr 2000, 100:1399-1402.
• Ergülen S, Saygun M, Çöl M, Sayan M. Ankara Üniversitesi öğrencilerinde anemi sıklığı, etkili faktörler ve beslenme alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Beslenme ve Diyet Dergisi 2001, 30:24-31.
• Horacek T, White A, Betts NM, et al. Self- efficacy, perceived benefits, and weight satisfaction discriminate among stages of change for fruit and vegetable intakes for young men and women. J Am Diet Assoc 2002, 102:1466-1470.
• Kashket S, De Paola D. Cheese consumption and the development and progression of dental caries. Nutr Rev 2002, 60:97-103.
• Kimura N, Fukuwatari T, Sasaki R, Hayakawa F, Shibata K. Vitamin intake in Japanese women college students. J Nutr Sci Vitaminol 2003, 49:149-155.
• Quiles JL, Manas M, Martinez MA, et al. Dietary intake and anthropometric measures in a Spanish students group. Internat. J Vit Nutr Res 1996, 66:371-377.
• Moschandreas J, Kafatos A. Nutrient intake and food consumption among medical students in Greece assessed during a Clinical Nutrition course. Int J Food Sci Nutr 2004, 55:17-26.
• Monneuse MO, Bellisle F, Koppert G: Eating habits, food and health related attitudes and beliefs reported by French students. Eur J Clin Nutr 1997, 51:46-53.
• Anding JD, Suminski RR, Boss L. Dietary intake, body mass index, exercise, and alcohol: are college women following the dietary guidelines for Americans. J Am Coll Health 2001, 49:167-171.
• Çelik F, Toksöz P: Dicle Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümünde okuyan öğrencile- rin besin tüketim düzeyleri ve beslenme alışkan- lıkları. Bes Diyet Der 1999, 28:4-9.
• Fregapane G, Asensio-Garcia C. Dietary assessment of an educated young Spanish population using a self-administered meal- based food frequency questionnaire. Eur J Epidemiol 2000, 16:183-191.
• Georgiou C, Betts NM, Hoerr SI, et al. Among young adults, college students and graduates practiced more healthful habits and made more healthful food choices than did nonstudents. J Am Diet Assoc 1997, 97:754-759.
• Hampl JS, Betts NM. Comparisons of dietary intake and sources of fat in low-and high-fat diets of 18-to24-year-olds. J Am Diet Assoc 1995, 95:893-897.
• Oguntona CR, Razaq MA, Akintola TT. Pattern of dietary intake and consumption of street foods among Nigerian students. Nutr Healt 1998, 12:247-256.
• Pekcan G. Hastanın Beslenme Durumunun Saptanması. Diyet El Kitabı (Yazarlar: Baysal A, Bozkurt N, Pekcan G, Besler T, Aksoy M, Keçecioğlu S, Mercanlıgil S.) Yenilenmiş 3. baskı. Hatiboğlu Basım ve Yayım San. Tic. Ltd. Şti., Ankara, 1999, s 63-65.
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC). About Body Mass Index for Adults. www.cdc.gov/az.do.
• Ebispro für Windows, Stuttgart, Germany; Turkish version (BeBis4), İstanbul, 2004. P r o g r a m u s e s d a t a f r o m Bundeslebenmittelschlüssel (BLS) 11.3 and usda 15.
• American National Academy of Sciences, Institute of Medicine, Food and Nutrition Bo- ard. Dietary Reference Intakes for Energy, Carbohydrate, Fiber, Fat, Fatty Acids, Cholesterol, Protein and Amino Acids. National Academy Press, Washington DC, 2002.
• Al-Shawi A N. Nutrient intakes of university women in Kuwait. J R Soc Health 1992, 112:114-118.
• Dietary guidelines: Past experience and new approaches. April 30-May 1, Toronto, Canada. Proceedings of a symposium. J Am Diet Assoc 2003, (Suppl 2) :3-9.
• Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi. T.C Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Mü- dürlüğü. Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Ankara, 2004, s 39, 46.
• Anderson JJB. Minerals. In: Krause's Food Nutrition, and Diet Therapy. Mahan LK, Escott-Stump S (eds), Saunders, Philadelphia 2004, pp 120-164.
• Gallagher ML. Vitamins. In:Krause's Food Nutrition, and Diet Therapy. Mahan LK, Escott-Stump S (eds), Saunders, Philadelphia 2004. pp 76-120.
• Hilton JJ. Folic acid intake of young women. JOGNN 2002, 31:172-177.
• Brouwer IA, Van Dusseldorp M, West CE, Meyboom S, Thomas CMG et al. Dietary folate from vegetables and citrus fruit decreases plasma homocysteine concentrations in humans in a dietary controlled trial. J Nutr 1999,129:1135-1139.
• Budak N. Folik Asitin kadın ve çocuk sağlığın- da önemi. Erciyes Tıp Der 2002, 24:209-214.
• Budak N, Çiçek B, Şahin H, Tutuş A. Bone mi- neral density and serum 25-hydroxyvitamin D level: is there any difference according to the dressing style of the female university students. Int J Food Sci Nutr 2004, 55:569-575.
• Budak N, Çiçek B, Şahin H. Üniversite öğrenci- lerinin tükettikleri içecekler ve tercihlerini be- lirleyen etmenler. Bes Diyet Der 2002, 31:31- 40.