KÖPEKLERDE MEDETOMİDİN-KETAMİN-ATİPAMEZOL ANESTEZİSİNİN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE OLAN ETKİLERİ

Yıl 2008, Cilt: 17 Sayı: 2, 110 - 116, 01.06.2008

Mehmet Çetinaslan Nusret Apaydın

Öz

Bu çalışma, medetomidin-ketaminin-atipamezol anestezi protokolünün köpeklerin hemotolojik ve biyokimyasal parametrelere olan etkilerinin belirlenmesi ve elde edilen bulgular ışığında bu anestezi protokolünün küçük hayvan hekimliğinde kullanımının değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirildi. Deneysel olarak gerçekleştirilen bu çalışmada, ortalama 33.2±3.30 kg ağırlığında 12 köpek kullanıldı. On iki saat açlığı takiben köpeklere 30 µg/kg im medetomidin (Medetomidin, Domitor®, Pfizer®, Finlandiya) uygulandı. Medetomidin enjeksiyonundan 10 dakika sonra 10 mg/kg im ketamin (Ketamine hydrochlorid, Alfamine®, Ege Vet, İzmir) uygulaması yapıldı. Medetomidin uygulamasından 60 dakika sonra 120 µg/kg im atipamezol (Atipamezole, Antisedan®, Pfizer®, Finlandiya) verilerek anestezi sonlandırıldı. Anestezinin 0., 30. ve 60. dakikaları ile 12. ve 24. saatlerinde sol V. cephalica antebrachiden alınan kan örneklerinin hematolojik ve biyokimyasal parametreler yönünden analizleri gerçekleştirildi. Lökosit (WBC), eritrosit (RBC), hemoglobin (HGB), hematokrit (HCT) değerleri ve serum aspartat aminotransferaz (AST), alanin aminotransferaz (ALT), kreatin kinaz (CK) ve amilaz aktiviteleri ile kan üre azotu (BUN) ve glikoz düzeylerinde önemli değişiklikler saptandı. Anestezinin 12. ve 24. saatlerinde serum CK aktivitesi, 0. dakikadaki ölçümlerden yüksek bulundu. Kreatin kinaz aktivitesi dışında tüm parametreler 24. saatte 0. dakika değerlerine döndü. Anestezi protokolü trombosit, alkali fosfataz ve gamaglutamiltranspeptidaz aktiviteleri ile kreatinin düzeyini ise etkilemedi. Sonuç olarak, medetomidin-ketamin-atipamezol anestezi protokolünün bazı hemotolojik ve biyokimyasal parametrelerde değişikliklere yol açtığı belirlendi. Ancak, bu değişiklikler köpekler için bildirilen referans değerler aralığında olduğundan bu anestezi protokolünün güvenle ve kolaylıkla küçük hayvan hekimliğinde kullanılabileceği sonucuna ulaşıldı

Anahtar Kelimeler

Köpek, biyokimyasal ve hematolojik parametreler, medetomidin-ketamin-atipamezol

The Effects of Medetomidine-Ketamine-Atipamezole Anaesthesia on Haematologic and Biochemical Parameters of Dogs

Öz

This study was conducted to determine the effects of medetomidine-ketamine-atipamezole anaesthesia protocol on haematologic and biochemical parameters of dogs, and to evalute the use of this anaestesia protocol in small animal practice in the light of the obtained findings. In this experimental study, 12 dogs, weighing 33.2±3.30 kg., were used. Medetomidine (Domitor®, Pfizer®, Finland), at a dose of 30 µg/kg, was administrated via im route to the dogs following 12 hours fasting. After 10 minutes of medetomidine injection, 10 mg/kg ketamine (Ketamine hydrochlorid, Alfamine®, Ege Vet, İzmir) was injected intramuscularly. Anaesthesia was ceased by administration of 120 µg/kg im atipamezol (Antisedan®, Pfizer, Finland) via im route after 60 minutes of medetomidine application. Blood samples were collected from the left V. cephalica antebrachi at 0., 30. and 60. minutes and 12. and 24. hours of anaesthesia for the analyses of haematologic and biochemical parameters. Significant changes were determined in red blood cells (RBC), white blood cells (WBC) hematocrit (HCT) values and serum aspartateaminotransferase (AST), alanine aminotransferase (ALT), creatine kinase (CK) and amylase activities and blood urea nitrogen (BUN) and glucose levels. Serum CK activity at 12. and 24. hours were found to be higher than the activity measured at 0. minute. At the 24. hours, the levels of all parameters, except CK activity, returned to the baseline (0. minute) levels. The anaesthesia protocol had no effect on thrombocyte, alkaline phosphatase, gamma-glutamyltranspeptidase activities and creatinine level. In conclusion,medetomidine-ketamine-atipamezole anaesthesia protocol caused changes in some haematologic and biochemical parameters. However, these changes were within the reference range for dogs, thus this anaesthesia protocol can be used safely and easyly in small animal practice

Anahtar Kelimeler

Dog, biochemical and haematologic parameters, medetomidine-ketamine-atipamezole

Kaynakça

• Perk EC, Yücel R. Köpeklerde genel anestezi ve kan tablosu ilişkileri, İstanbul Üniv Vet Fak Derg 1994, 20:33-50. 2. Hall LW, Clarke KW. Veterinary Anaesthesia (9th ed), WB Saunders Company, Philadelphia 1991, pp 80-98.
• Topal A, Veteriner Anestezi, Nobel&Güneş Yayınları, Bursa 2005, ss 107-120.
• Koç B, Sarıtaş ZK, Veteriner Anesteziyoloji ve Reanimasyon, Medipres, Malatya 2004, ss 79-94. 5. Aslanbey D, Veteriner Genel Operasyon Bil- gisi, Medipress Malatya 2002, ss 32-66.
• Perk EC, Gülanber EG. Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ders Notları. Teknik Yayınları, İstanbul 1999, ss 54-70. 7. Venugopalan CS, Holmes EP, Crawford MP, Kearney MJ, Fucci V. Sedative and analgesic effects of medetomidine in beagle dogs infected and uninfected with heartworm. Vet Res Commun 1998, 22:97-106.
• Kimura T, Koike T, Matsunaga T, et al. Evaluation of a medetomidine-midazolam combination for immobilizing and sedating japanese monkeys (macaca fuscata). J Am Assoc Lab Anim Sci 2007, 46:33-38. 9. Langan J.N., Schumacher J, Pollock C, et al. Cardiopulmonary and anesthetic effects of medetomidine-ketamine-butorphanol and antagonism with atipamezole in servals (felis serval). J Zoo Wildl Med 2000, 31:329-334.
• Mohammed FK, Zangana IK, Abdul-Latif AR. Reversal of medetomidine sedation in sheep by atimezole and yohimbine. Vet Hum Toxicol 1995, 7:97- 99.
• Kinjavdekar P, Amarpal GR, Pawde AM, Aithal HP, Gupta OP. Influence of yohimbine and atipamezole on haemodynamics and ECG after lumbosacral subarachnoid administrations of medetomidine in goats. J Vet MedA Physiol Pathol Clin Med 2003, 50:424-431.
• Apaydın N. Köpeklerde isoflurane ve sevoflurane aneztezisinin hemodinamik ve biyokimyasal parametrelere olan etkilerinin karşılaştırılması, Doktora Tezi, Ankara Üni- versitesi Sağlık Bilimleri Ensitüsü, Ankara 2002, ss 21-22.
• Thurmon JC, Ko JC, Benson GJ, Tranquilli WJ, Olson WA. Hemodynamic and analgesic effects of propofol infusion in medetomidine- premedicated dogs Am J Vet Res1994, 55:363-367.
• Pypendop BH, Verstegen JP. Hemodynamic effects of medetomidine in the dog: a dose titration study Vet Surg 1998, 27:612-622.
• Sap R, Hellebrekers LJ, van Foreest AW, ter Beek FJ. Veterinary dentistry (13). he use of the combination medetomidine/ketamine in dogs for anesthesia in dental procedures: evaluation of its clinical application.Tijdschr Diergeneeskd 1997, 122:309-312.
• Ko JC, Bailey JE., Pablo LS, Heaton-Jones TG. Comparison of sedative and cardiorespiratory effect of mederomidine and medetomidine-butarphanol combination in dogs. Am J Vet Res 1996, 57:535-540.
• Atalan G, Özba B, Erdoğan HM, Demirkan İ, Çelebi F. Köpeklerde xylazin-ketamin HCl anestezik ajan kombinasyonunun medetomidin-ketamin kombinasyonuyla klinik ve kardiyovasküler etkileri yönünden karşı- laştırılması. Vet Cer Derg 2001, 7:21-27.
• Gülanber EG, Kaya Ü, Aktaş M, et al. Kö- peklerde medetomidin-ketamin anetezisinin bazı fizyolojik fonksiyonlara ve kan paramet- relerine etkisi.Vet Cer Derg 2000, 6:5-9.
• Aktaş M, Auguste D, Lfebvre HP, Toutain PL, Braun JP. Creatine kinase in the dog: a review. Vet Res Commun 1993, 22:353-369.
• Kılıç N, Erkut A. Die anesthesie beim hund mit medetomidine, ketamine und diazepam. Ankara Üniv Vet Fak Derg 2002, 49:191- 195.
• Ward DG, Blyde D, Lemon J, Johnston S. Anesthesia of captive african wild dogs (lycaon pictus) using a medetomidine- ketamine-atropine combinations. J Zoo Wildl Med 2006, 37:160-164.
• Vhala J. Clinical experinces and comparison of ketamine-medetomidine with ketamine- xylazine anesthesia in the african wild dog (lycaon pictus) in captivity Vet Med (Praha) 1993, 38:569-578.
• Sarıerler M, Ulutaş B, Yürekli Y, Bayramlı G, Erdoğan S. Scintigraphic assesment of hepatobiliary functions in healty adult dogs. Turk J Vet Anim Sci 2005; 29:1001-1006.