GENÇ HEKİMLERDE ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİNİN BELİRLEYİCİLERİ

Yıl 2012, Cilt: 21 Sayı: 3, 172 - 181, 01.12.2012

Yusuf Ziya Türk Mehmet Çetin Turan Fedai

Öz

Çalışma ve yaşam kalitesi arasında çok yönlü sıkı bir ilişki vardır. Bu çalışmada, sağlık sektöründe görev yapan hekimlerin çalışma yaşam kalitesi düzeyleri, alt boyutları ve bunlara etki eden değişkenlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Kesitsel tipteki bu araştırmanın evrenini, Nisan 2009 tarihinde yedek subay temel eğitimi almakta olan, 196 hekim oluşturmuştur. Araştırma bağımlı değişkeni Çalışma Yaşam Kalitesi Ölçeği puanıdır. Ölçek; “Güvenli ve Sağlıklı Çalışma Koşulları” “Beceri Geliştirme ve Kullanma Fırsatları”, “Sürekli Gelişim ve İyileştirme Fırsatları”, “Organizasyona Sosyal Entegrasyon”, “Organizasyondaki Yasalar”, “Çalışma ve Özel Yaşam” ve “Yeterli ve Adil Ücretlendirme” alt boyutlarını içermektedir. Yaşam kalitesi puanına hekimin uzmanlık yapma durumu, akademik ünvanı, idari görevi olup olmaması, günlük muayene ettiği hasta sayısı ve kaç yıldır hekimlik yaptığı değerlendirilmiştir. Alt ölçeklerden en olumlu değerlendirilen özellikler “Organizasyondaki Yasalar” ve “Sürekli Gelişim ve İyileştirme Fırsatları” olurken, en olumsuz değerlendirilen konu “Yeterli ve Adil Ücretlendirme” olmuştur. Organizasyondaki yasalar boyutunda pratisyen hekimlerin, sürekli gelişim ve iyileştirme fırsatları boyutunda uzman hekimlerin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde olumlu cevap verdikleri görülmüştür. Günlük muayene edilen hasta sayısı, organizasyona sosyal entegrasyon, sürekli gelişim ve toplam yaşam kalitesi puanları arasında negatif korelasyon bulunmuştur. Sonuç olarak hekimlerin ücretlendirmelerinde adil davranıldığını düşünmemesi ve günlük muayene edilen hasta sayısının çalışma yaşam kalitesini olumsuz etkilemesi politika yapıcıların dikkate alması gereken hususlardır

Anahtar Kelimeler

Çalışma yaşam kalitesi, hekim, yaşam kalitesi

Determinants of Quality of Work Life at Young Physicians

Öz

There is a multidimensional relationship between work and conditions of life. The aim of this study is to determine the quality of work life and its subgroups of the physicians working in the health sector, and to evaluate the variables that affect their perception of quality of life. The study population of this crosssectional study is composed of 196 physicians, who were participating the basic course of reserve officer ship, in April 2009. The dependent variable of this study was “Quality of Work Life Scale” result. This scale consisted of below mentioned subgroups: “Safe and Healthy Working Conditions”, “Opportunities of Skill Development and Usage”, “Continuous Development and Improvement Opportunities”, “Organization of Social Integration”, “Organizational Laws”, “Work and Personal Life”, and “Adequate and Fair Pricing”. While evaluating the quality of life score, status of the physician's specialty, performance status, academic title, whether or not having an administrative task, the number of patients per day, and the duration of working as a physician was taken into account. The most positively considered features were found to be “Organizational Laws”, and “Opportunities of Skill Development and Usage" while the most negatively considered feature was found to be “Adequate and Fair Pricing”. Positive responses were obtained from general practitioners in terms of Organizational Laws, and from specialists in terms of Continuous Development and Improvement Opportunities and this data were statistically significant. Negative correlation was found between scores of number of daily examined patients, social integration to the organization. In conclusion, the thought of unfair and inadequate pricing of the physicians and the high number of daily examined patients have negative effects on the quality of life score of physicians so these factors should be taken into consideration by the policy makers

Anahtar Kelimeler

Quality of work life, physician, quality of life

Kaynakça

• Schulze N. Yaşam Kalitesini Yükselten Temel Unsur Olarak İşin İnsancıllaştırılması, Altıncı Ergonomi Kongresi Bildiri Kitabı, Ankara Üniversitesi, Ankara 27-29 Mayıs 1998, ss 519-531.
• Serbest İş Yaşamı Niteliği, Verimlilik Der- F. gisi, Milli Prodüktivite Merkezi Yayını 2000; 2: 27-40.
• Davenport J. Whatever Happened to QWL?, Office Administration and Automation 1983; 44: 26-28.
• Yousuf SMA. Quality of Working Life As a Function of Socio-Technical System, Mittal Yayınları, Yeni Delhi 1995, pp 1.
• Yıldıran N, Muvazzaf Tabip Subayların Mesle- ki ve Kurumsal Bağlılık Düzeyleriyle Çalışma Yaşam Kalitelerinin, İş Doyumu ve İşten Ay- rılma Niyeti Üzerine Etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, GATA Sağlık Bilimleri Enstitü- sü, Ankara 2010, ss 18.
• İncir G. Çalışma Yaşamının Kalitesinin Geliş- tirilmesi, 3. Ergonomi Kongresi Bildiri Kitabı, ODTÜ, Ankara 1991, ss 230-243.
• Huzzard T. The Convergence of the Quality of Working Life and Competitiveness, National Institute for Working Life, Stockholm, 2003. pp. 23-25.
• Davis LE. Organizational Behavior, Learning From the Design of New Organization, Free Press, New York 1983.
• Cascio WF. Managing Human Resources: Productivity, Quality of Work Life, Profits. Me Graw-Hill Series in Management. Second Edition, New York 1989.
• Lewis D, Brazil K, Kruger P, et al. Entrinsic and Intrinsic Determinants of Quality of Work Life. Leadership in Health Services 2001; 14 : ix-xv.
• Fortune D. An Examination Quality of Work Life and Quality of Care within a Health Care Setting. A Thesis For The Degree of Master of Arts. University of Waterloo, Canada 2006, pp 25.
• Yassi A, Ostry AS, Spiegel J, et al. A Colloborative Evidence-based Approach to Making Healthcare a Healtier Place to Work. Hospital Quarterly 2002; 5: 70-79.
• Callaghan P, Tak-Ying S, Wyatt P. Factors Related to Stres and Coping Among Nurses in Hong Kong, Journal of Advanced Nursing 2000;31:1518-527.
• Simmons S, Bennett-Jones N. Human Resources Development: The Management, Planning and Training of Health Personnel, EPC Publication, No 21, London, 1989, p 14.
• Aydın İ. Sağlık Yönetimi Alanında Lisans Eğitimi Almış Sağlık Çalışanlarının Çalışma Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi, Sağlık Kurumları Yönetimi Programı Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara 2009, ss 72-73.
• Avcı K, Pala K. Uludağ Üniversitesi Tıp Fa- kültesinde Çalışan Araştırma Görevlisi ve Uzman Doktorların Yaşam Kalitesinin Değer- lendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakülte- si Dergisi 2004; 30: 81-85.
• Bovier PA, Perneger TV. Predictors of Work Satisfaction Among Physicians. European Journal of Public Health 2003; 13: 299–305.