KAYSERİ MELİKGAZİ EĞİTİM ARAŞTIRMA SAĞLIK GRUP BAŞKANLIĞI BÖLGESİNDE GEBE KADINLARIN GEBELİKTE BESLENME KONUSUNDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİ VE BESLENME DURUMU

Yıl 2014, Cilt: 23 Sayı: 1, 10 - 20, 01.03.2014

Serap Yavuz Mualla Aykut

Öz

Kayseri Melikgazi Eğitim ve Araştırma Sağlık Grup Başkanlığı Bölgesi’nde gebe kadınların gebelikte beslenme konusundaki bilgi düzeyleri ve beslenme durumunu saptamak amacıyla tanımlayıcı olarak yapılan bu araştırmaya, gebeliklerin II. trimesterinde (4.5.6. aylarında) olan 375 gebe alınmıştır. Veriler gebe kadınların gebelikte beslenme konusundaki bilgi düzeyleri ve beslenme durumunu saptamaya yönelik olarak hazırlanan, 54 soru içeren anket formu ile toplanmıştır. Gebelerin yaş ortalaması 27.16± 5.4 yıl, %85.3’ü ev kadını, %71.2’si çekirdek aileye sahiptir. Kendi değerlendirmelerine göre, %56.3’ünün ekonomik durumu orta, %58.7’si SSK’lı, %96.8’i gebe izlemi almıştır, %99.2’si doktor kontrolünden geçmiştir. Gebelerin %13.1’i gebelikten önce folik asit kullanmış, %95.5’i gebelikte vitamin-mineral desteği almıştır. Gebelerin besin gruplarından gebelik öncesine göre et, yumurta, kurubaklagil, süt ve süt ürünleri, sebze-meyve gruplarının daha fazla miktarda tüketilmesi gerektiğini bilme oranları sırasıyla, %85.1, %92.5, %93.6 olarak yüksek, ancak tahıllar ve yağ-şeker gruplarının aynı miktarda tüketilmesi gerektiğini bilenlerin oranı sırasıyla %18.7 ve %5.9 olarak düşük bulunmuştur. Besin grupları tüketim durumları incelendiğinde yetersiz tüketim, et, yumurta, kurubaklagiller grubunda en yüksektir (%86.7), bunu süt ve süt ürünleri izlemektedir (%48.8), fazla tüketim ise sebze ve meyve grubunda en yüksek (%50.4) bulunmuştur, tahıllar (%43.7) bunu izlemektedir. Gebelerin yarısından fazlasında (%55.4) ağırlık kazanımının normal ve üzerinde olduğu saptanmıştır. Gebelik öncesi beden kütle indeksine

Anahtar Kelimeler

Beslenme, bilgi, gebelik, ağırlık kazanımı

The Nutrıtıonal Knowledge Level And Nutrıtıon Status Of Pregnant Women On Pregnancy In Kayseri Melikgazi Educatıon Research Health Group Center Area

Öz

This study was conducted to determine the level of nutritional knowledge level and nutritional status of pregnant women in the second trimester (4-5-6th months) (n=375) in Melikgazi Health Group Area. The data was obtained by a structured questionnaire consisting of 54 items. Mean age was 27.16±5.4 years, 85.3% were housewives, 71.2% had nuclear family. According to their self-reports; 56.3% represent moderate socio-economic level and 58.7% have health insurance, 96.8% were followed up by midwives. 99.2% were followed up by physicians. 13.1% used folic acid before pregnancy and 95.5% used vitamin-mineral supplements during pregnancy. The true knowledge of pregnant women on food groups to be increased during pregnancy was high as 85.1%, 92.5%, and 93.6%, respectively for meat-egg-legumes, milk and milk products, vegetable-fruit group; however the true knowledge on cereals and fat-sugar groups were low, 18.7% and 5.9%, respectively. The highest inadequate consumption was for meat-egg-legumes (86.7%), milk and milk products (48.8%), the highest adequate consumption was for vegetablefruit (50.4%), cereals group (43.7%)

Anahtar Kelimeler

Nutrition, knowledge, pregnancy, weight gain

Kaynakça

• Baysal A. Beslenme, 10. Baskı, Hatipoğlu Yayınevi, Ankara, 2000, ss 419-428. 2. Gebe kadınlara yapılan beslenme eğitimi- nin gebelerin beslenme ve genel sağlık durumları üzerine etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi 1992; 21: 9-24.
• Köksal G, Gökmen H. Çocuk Hastalıkların- da Beslenme Tedavisi, Hatipoğlu Yayınla- rı, Ankara 2000: ss 67-82.
• Berzy D, Erfft J, Jacobsen N, et al. Life Cyc- le Nutrition Pregnancy. Manual of Clinical Dietetics, Sixth Edition, Chicago, USA, 2000, pp 109-128.
• Sağlık Bakanlığı, Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü ve Macro International Inc: Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003. 6. beslenme eğitiminin doğum ağırlığına etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi 1990; 19 : 157-171. 7. beslenmenin değerlendirilmesi. STED 2005; 14: 157–160. 8. zelbahçe Sağlık Ocağı Bölgesindeki gebe kadınlarda anemi prevalansı. 1. Ulusal Ana-Çocuk Sağlığı Kongresi. Ankara 2001, ss 286-287.
• Yüzbir N, Şen C. Gebelikte ve süt verme döneminde beslenme. Perinatoloji Dergisi 2001; 9: 1-9.
• Olson C, Strawderman M, Dennison B. Maternal weight gain during pregnancy and child weight at age 3 years. Matern Child Health J 2009; 13: 839-846. 11. Gebelerin Gebelik, Doğum, Beslenme So- runları ve Bunların Yenidoğana Etkileri, Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Diyarbakır, 2004.
• Sözer C, Cevahir R, Şahin S, ve ark. Gebele- rin gebelik süreci ile ilgili bilgi ve davra- nışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2006; 1: 92-104. 13. kilo alımı ve egzersiz. Perinatoloji Dergisi 2005; 13: 71–78.
• Haugen M, Brantsaeter A, Alexander J, et al. Dietary supplements contribute substi- antially to the total nutrient intake in pregnant Norwegian women. Ann Nutr Metab 2008; 52: 272-280.
• Brogh L, Rees G, Crawford M, et al. Social and ethinc differences in folic acid use during preconception and early preg- nancy in the UK: Effect on maternal folate status. J Human Nutr & Dietetics 2009; 22: 100-107. 16. antenatal health behaviour: Findings from one maternity unit in Turkey. Midwifery 2008; 11:17-30.
• Baysal A, Karaağaoğlu N, Taşçı N, ve ark. Gebe ve emzikli kadınların beslenme alış- kanlıkları ve bunun anne sağlığı ve çocuk ölümü ile ilişkisi. Beslenme ve Diyet Der- gisi 1985; 14: 7-25.
• Garipağaoğlu M, Budak N, Elmacıoğlu F, kadının beslenme durumunun değerlen- dirilmesi. Türk Aile Hekimliği Dergisi 2007; 11: 27–31. 19. kilosunu etkileyen faktörler. Perinatoloji Dergisi 1994; 2: 89-93.
• Fowles E, Murphey C. Nutrition and men- tal health in early pregnancy: A pilot study. J Midwifery Women’s Health 2009; 54: 73-77.
• Position of the American Dietetic Associa- tion and American Society for Nutrition: Obesity, Reproduction and Pregnancy Outcomes. J Am Diet Assoc 2009; 109: 918-927.
• Lir Jewel S. Grummer L. Maternal obesity and breast-feeding practices. Am J Nutr 2003; 77: 931-935.
• de Vader SR, Neeley HL, Myles TD, et al. Evaluation of gestational weight gain gui- delines for women with normal preg- nancy body mass index. Obstet Gynecol 2007; 110: 745-751.