YORGUNLUK YAŞAYAN KANSERLİ BİREYLERDE BÜTÜNLEŞİK SAĞLIK UYGULAMASI: AKUPRES

Yıl 2017, Cilt: 26 Sayı: 3, 253 - 256, 01.12.2017

Ülkü Özdemir Sultan Taşcı

Öz

Yorgunluk, kanser hastalarının en çok şikayet ettikleri, hastaları en çok zorlayan, günlük yaşam aktivitesini etkileyen ve en yaygın görülen semptomdur. Yorgunluğun tedavisinde farmakolojik ve farmakolojik olmayan bütünleşik (integratif) yaklaşımlar kullanılmaktadır. Yapılan çalışmalar, bütünleşik bir yaklaşım olan akupresin kanserle ilişkili yorgunlukta önemli derecede azalma sağladığını göstermektedir. Bu derlemenin amacı yorgunluk yaşayan kanserli bireylerde bütünleşik bir sağlık uygulaması olan akupresle ilgili bilgileri paylaşmaktır

Anahtar Kelimeler

Kanser, yorgunluk, acupressure

Integrated Health Implementation in Cancer Individuals Suffering From Fatigue: Acupressure

Öz

Fatigue is the most common symptom that cancer patients most often complain about, which is most strenuous and affect their daily life activity most. Pharmacological and non-pharmacological integrative approaches are used in the treatment of fatigue. Studies show that acupressure, an integrated approach, provides a significant reduction in cancer-related fatigue. The purpose of this review is to share information about acupressure, an integrated health practice in cancerous individuals suffering from fatigue

Anahtar Kelimeler

Cancer, fatigue, acupressure, nursing

Kaynakça

• Türkiye kanser istatistikleri 2013. T.C. Türkiye Sağ- lık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Ankara, 2016. Erişim: 22.02.2016. http://kanser.gov.tr/ Dosya/ca_istatistik/ANA_rapor_2013v01_2.pdf.
• Eyigor S, Eyigor C, Uslu R. Assessment of pain, fa- tigue, sleep and quality of life (QoL) in elderly hos- pitalized cancer patients. Arch Gerontol Geriatr 2010;51:57-61.
• Moore P, Dimsdale JE. Opioids, sleep, and cancer- related fatigue. Med Hypotheses 2002;58:77-82.
• Luctkar-Şude M. Fatigue, Physical Activity, Physical Functioning And Quality Of Life In Older Adults With Cancer. ProQuest Dissertations and Theses [The degree of Master of Science in Nursing], Uni- versity of Ottawa, Canada 2007;pp 172.
• Mock V, Atkinson A, Barsevick A, et al. NCCN prac- tice guidelines for cancer-related fatigue. Oncology (Williston Park). 2000;14:151-161.
• Karakoç T. Kanser hastalarında yorgunluk ve hem- şirelik bakımı. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008;3:99-118.
• Yurtsever S. Kronik hastalıklarda yorgunluk ve hem- şirelik bakımı. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004;1:16-20.
• Carpenito-Moyet L. Handbook of Nursing Diagnosis (10 th ed). Çeviri: Erdemir F. Kitap: Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Türkçe 2.Baskı. Nobel Tıp Kita- bevleri, İstanbul 2005;ss 446.
• Yeşilbalkan U. Anemi ve yorgunluk. Kitap: Onkoloji Hemşireliğinde Kanıta Dayalı Semptom Yönetimi, Can G, Mavi İletişim Danışmanlık AŞ, İstanbul 2007; ss 13-24.
• Ünsar. S, Fındık ÜY, Kurt S, Özcan H. Kanserli hasta- larda evde bakım ve Semptom kontrolü. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007;5:89-106.
• NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology, Can- cer-Related Fatique Version I.: National Compre- hensive Cancer Network 2016. Erişim: 09.04.2016. http://www.nccn.org/professionals/physician_gls/ pdf/fatigue.pdf
• Portenoy RK, Itri LM. Cancer-related fatigue: guide- lines for evaluation and management. Oncologist 1999;4:1-10.
• Escalante CP, Manzullo EF. Cancer-related fatigue: the approach and treatment. J Gen Intern Med 2009;24:412-416.
• Ganz PA, Bower JE. Cancer related fatigue: a focus on breast cancer and hodgkin's disease survivors. Acta Oncol 2007;46:474-479.
• Herskind C, Bamberg M, Rodemann HP. The role of cytokines in the development of normal-tissue reac- tions 1998;174:12-15. Onkol
• Can G. Kanser hastalarında yorgunluk. Hemşirelik Eğitim ve Araştırma Dergisi 2006;3:10-17.
• Molassiotis A, Sylt P, Diggins H. The management of cancer-related fatigue after chemotherapy with acupuncture and acupressure: a randomised con- trolled trial. Complement Ther Med 2007;15:228- 237.
• Zick SM, Sen A, Wyatt GK, et al. Investigation of 2 types of self-administered acupressure for persis- tent cancer-related fatigue in breast cancer survi- vors: a randomized clinical trial. JAMA Oncol 2016;2:1470-1476.
• Zick SM, Alrawi S, Merel G, et al. Relaxation acupres- sure reduces persistent cancer-related fatigue. Evid Based Complement Alternat Med 2011;2011.
• Özdemir Ü, Taşcı S. Kanserli Yaşlı Bireylerde Akupre- sin Kanserle İlişkili Yorgunluğa Etkisi. Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kay- seri 2016;ss 136.
• Mucuk S, Ceyhan Ö. Akupres. Kitap: Başer M, Taşcı S (yazarlar). Kanıta Dayalı Rehberleriyle Tamamlayıcı ve Destekleyici Uygulamalar. Akademisyen Tıp Kita- bevi Yayın Dağıtım ve Pazarlama AŞ, Ankara 2015;ss: 205-210.
• Özşar L. Akupresör ya da İğnesiz Akupunktur. Biblos Kitapevi, İstanbul 2006;ss 192.
• Hakverdioğlu G, Türk G. Acupressure. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006;13:43-47
• Sağlık Bakanlığı, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği. Resmî Gazete, 27 Ekim 2014 Pazartesi, Sayı : 29158. Erişim: 09.12.2016.
• http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2014/10/20141027-3.htm
• Lee J, Dodd M, Dibble S, Abrams D. Review of acu- pressure studies for chemotherapy-induced nausea and vomiting control. J Pain Symptom Manage 2008;36:529-544.
• Tsay SL. Acupressure and fatigue in patients with end-stage renal disease-a randomized controlled trial. Int J Nurs Stud 2004;41:99-106.
• Kawakita K, Okada K. Acupuncture therapy: mecha- nism of action, efficacy, and safety: a potential inter- vention for psychogenic disorders? Biopsychosoc Med 2014;8:4.
• Sagar SM. Acupuncture as an evidence-based option for symptom control in cancer patients. Current Treatment Options in Oncology 2008;9:117-126.
• Kılıç Akça N, Taşcı S. Hemodiyaliz hastalarında üre- mik kaşıntı ve akupresör uygulaması. Maltepe Üni- versitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011;4:190-196.