EGZERSİZİN SİGARA DUMANINA MARUZ KALAN FUTBOLCULARDA KAN OKSİJEN SATÜRASYONU, VÜCUT KOMPOZİSYONU, BİYOMOTOR ÖZELLİKLER İLE SOLUNUM VE DOLAŞIM PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 31 Sayı: 1, 79 - 85, 28.03.2022

Mehmet Altun , Mehmet İriadam

https://doi.org/10.34108/eujhs.718617

Öz

Bu çalışma, pasif sigara içimine maruz kalan U19-U21 futbolcularda kapiller kan oksijen doygunluğu vücut kompozisyonu, biyomotor özellikler, solunum ve dolaşım sistemleri düzeyleri üzerine sekiz haftalık egzersizin etkilerini araştırmak üzere yapıldı. Araştırma, Şanlıurfa spor (U-21-U19) erkek takımlarında oynayan, sigara dumanına maruz kalan ve kalmayan sigara kullanmamış 22 sporcu olmak üzere toplam 44 futbolcu ile birlikte yürütüldü. Tüm sporculara haftada üç gün, günde 60 dakika (15 dk ısınma hareketleri + 30 dk. interval koşu, dikey sıçrama, iki tekrarlı statik germe + 15 dk. esneme çalışması) olmak üzere sekiz haftalık egzersiz programı uygulandı. Elde edilen veriler bilgisayar ortamında karşılaştırılarak değerlendirildi ve anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak alındı. Sigara dumanına maruz kalan sporcular ile kalmayanların Zorlu Vital Kapasite (FVC) değerleri zamana bağlı olarak karşılaştırıldıklarında p<0.001, zaman*gruba bağlı olarak karşılaştırıldıklarında ise p<0.05 düzeyinde, Zorlu Ekspirasyon Hacmi: (FEV1) de zamana bağlı p<0.001 düzeyinde, Tiffeuau İndeksi (FEV1/FVC%) de gruba bağlı p<0.05 ile zamana bağlı p<0.001 düzeyde, Vital Kapasitelerinde: (VC) zamana bağlı olarak p<0.001 düzeyinde, Kapiller kan oksijen satürasyonu değerlerinde gruba bağlı p<0.05 ile zaman*gruba bağlı p<0.001 düzeyde, nabız değerlerinde gruba bağlı p<0.05 ile zaman*gruba bağlı p<0.001 düzeyde anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca sistolik basınç değerlerinde zamana bağlı p<0.05, diastolik basınçta gruba bağlı p<0.05 ile zamana bağlı p<0.001 düzeyde, kas kütlesinde zamana bağlı p<0.001 ile zaman*gruba bağlı p≤0.01 düzeyde, dikey sıçrama, dayanıklılık ve çabuklukta zamana bağlı p<0.001 düzeyinde, süratte zamana bağlı p<0.05 düzeyinde anlamlı değişim gözlenmiştir. Sigaraya maruz kalan sporcuların kalmayanlara göre kapiller kan % oksijen satürasyonu, vücut kompozisyonu, biyomotor özellikler, solunum ve dolaşım sistemleri üzerine etkileri bakımından önemli düzeyde olumsuz etkilendikleri tespit edildi.

Anahtar Kelimeler

Sigara, antrenman, oksijen satürasyonu, vücut kompozisyonu, egzersiz

Destekleyen Kurum

HARRAN ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA KURULU

Proje Numarası

17048

Teşekkür

Tez çalışmam sırasında projemin oluşturulmasına yardımcı olan Prof. Dr. Ziya KARAKILÇIK ‘a Allah’ tan rahmet dilerim. Tez çalışmam süresince desteklerini esirgemeyen, bilgi ve tecrübesiyle bize yol gösteren, yapıcı eleştirilerde bulunan kıymetli danışman hocam Prof. Dr. Mehmet İRİADAM’ a teşekkürü bir borç bilirim. Projemi destekleyen Harran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü’ne, çalışmalarım sırasında desteğini esirgemeyen kıymetli arkadaşım Metin KOCADAĞ’a, Şanlıurfaspor kulübü U19-U21 kategorisindeki futbolcu ve antrenörlerine, yüksek lisans arkadaşlarım Bekir ÖNCÜ, F.Serkan KAPUCUK ve Veysel AGAN’a teşekkürlerimi sunarım. Ayrıca; Çalışmamın her aşamasında manevi desteklerini esirgemeyen ve bugünlere gelmemi sağlayan aileme, desteğiyle her zaman yanımda olan sevgili eşim Hatice Kübra ALTUN ile sevgisiyle bize mutluluk veren biricik kızım Aysima ALTUN’a teşekkürlerimi sunarım.

EFFECTS OF EXERCISE ON BLOOD OXYGEN SATURATION, BODY COMPOSITION, BIOMOTOR CHARACTERISTICS, RESPIRATORY AND CIRCULATORY PARAMETERS IN FOOTBALL PLAYERS EXPOSED TO CIGARETTE SMOKE

Öz

The present study was conducted to investigate the effects of eight-week exercise on capillary blood oxygen saturation, body composition, biomotor characteristics, and respiratory and circulatory system levels in U19-U21 football players exposed to passive smoking. The study was conducted with a total of 44 non-smoker football players, 22 of whom were non-smokers, who played in Şanlıurfa spor (U-21-U19) men’s teams, who were exposed to cigarette smoke or not. An eight-week exercise program that consisted of 60 minutes (15 minutes of warm-up exercises + 30 minutes of interval running, vertical jumping, two repetitive static stretching + 15-minute stretching) was applied to all athletes three days a week. The data were then evaluated by comparing them in a computer environment and the level of significance was taken as p<0.05. When the Forced Vital Capacity (FVC) values of the athletes who were exposed to cigarette smoke and those who were not exposed were compared based on time, significant differences were detected at p<0.001; when compared based on time*group, at p<0.05; in Forced Expiratory Volume: (FEV1) at p<0.001 based on time; in Tiffeuau Index (FEV1/FVC%) based on the group at p<0.05, and based on the time at p<0.001; in Vital Capacities: (VC) at p<001 based on time; in capillary blood oxygen saturation values, at p<0.05 based on the group, and at p<0.001 based on time*group; in pulse values at p<0.005 based on the group, and at p<0.001 based on time*group. In addition, significant changes were observed in systolic pressure values at p<0.05 based on time; in diastolic pressure at p<005 based on the group, and at p<0.001 based on time; in muscle mass at p<0.001 based on time, and at p≤0.001 based on time*group; in Vertical Jump, Endurance and Quickness at p<0.001 based on time; in speed at p<0.05 level based on time. It was determined that the athletes who were exposed to cigarette smoke were significantly and negatively affected in terms of capillary blood oxygen saturation, body composition, biomotor characteristics, and respiratory and circulatory systems compared to those who did not.
Keywords: Body composition, exercise, oxygen saturation, smoking, training. 

Anahtar Kelimeler

Smoking, training, oxygen saturation, body composition, exercise

Proje Numarası

17048

Kaynakça

• KAYNAKLAR 1. Demir T. İstanbul Ünv. Sigara Bağımlılığı Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 231 Türkiye‘de sık karşılaşılan psikiyatrik hastalıklar. Sempozyum Dizisi 2008; 62: 231- 238.
• 2. The National Occupational Health and Safety Commission. Guidance note on the elimination of environmental tobacco smoke in the workplace. 2003; NOHSC: 3019 Australia October:1. 3. Aşut Ö. Hekim ve Sigara. Türk Tabipleri Birliği Yayını. Ankara, 1993 4. Seydioğulları M. Sir Walter Raleigh. Tütün Eksperleri Derneği Bülteni 2006; 75: 24-25.
• 5. Kızılkaya N, Coskun A. Sigara içme ve Servikal Kanser. Ege Üniversitesi Hemsirelik Yüksekokulu Dergisi 1993; 9(3): 89
• 6. Corrao MA, Guindon GE, Cokkinides V. The Evidence Base for Global Tobacco Control. Bulletin of the World Health Organization 2000; 78(7): 884–890
• 7. Nondahl D.M.A question air efor assesing environmental tobacco smokex posive, Environmental Research 2005; 97: 76-82.
• 8. Bilir N, Telatar TG, Yıldız AN. Sigarasız işyeri TC. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ÇASGE Yayınları No:26. Hacettepe Üniversitesi 2005
• 9. Mackoy J, Eriksen M. Tobacco Atlas. Erisimadresi: http: //www.who.int/ tobacco /en/atlas10 pdf. Erisim tarihi : 24 nisan 2007
• 10. Öztas H. Sigarada bulunan bazı kimyasal maddeler. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi 1994; 14 (4): 342-344
• 11. Sevim Y, Tuncel F, Erol E, Sunay H. Antrenör Eğitimi ve İlkeleri Ankara 2001; 4: 92-95
• 12. Açıkada C, Ergen E. Bilim ve Spor, Büro-tek ofset Mabaacılık Ankara 1990 13. Zerin M, Karakılçık AZ; Ayçiçek N. Amatör futbolcularda sekiz haftalık egzersiz programının solunum ve dolaşım değerleri ile biyomotor özellikler üzerine etkileri Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Şanlıurfa 2015
• 14. Aydınlar A, Öz yardımcı N. Sigaranın Kardiovasküler Sistem Üzerine Etkileri Sigara ve Sağlık Bursa 2002; 129-130
• 15. Küçükkavruk E. Atatürk Sağlık Meslek Yüksekokulunda Okuyan Öğrencilerin Sigara İçme Sıklığı ve Bunu Etkileyen Faktörler. Araştırma makalesi Erciyes Üniversitesi Kayseri 2002
• 16. Bora I, Öz yardımcı N. Sigara ve Nörolojik Hastalıklar. Sigara ve Sağlık Bursa 2002; 183-185
• 17. Nak GS, Özyardımcı N. Sigara ve Gastrointestinal Sistem. Sigara ve Sağlık Bursa 2002; 216-230
• 18. Bakır T, Tür A. Sigara ve Gastrointesitnal Sistem. Sigaranın Bilimsel Yüzü Istanbul 2004; Logos Yayıncılık 169-173
• 19. Kocadağ M. 8 Haftalık Futbol Antrenmanının 14-16 Yaş Grubundaki futbolcuların Fiziksel ve Fizyolojik özellikleri üzerine etkileri. Yüksek lisans tezi; Şanlıurfa 2014
• 20. Eker, H, Ağaoğlu Y.S, ALBAY F. Niğde Üniversitesindeki 20-25 Yaş Arası Futbol Oynayan, Futbolu Bırakan ve Düzenli Spor Yapmayan Öğrencilerin Solunum ve Antropometrik Parametrelerinin İncelenmesi Beden eğitimi ve spor dergisi Niğde 2004
• 21. Ekici F. 12 haftalık voleybol antrenmanlarının 15-18 yaş grubu öğrencilerin fiziksel ve motorik özellikleri üzerine etkisi Yüksek lisans tezi; Afyonkarahisar 2017
• 22. Özdal M, Dağlıoğlu Ö, Demir T, Özkul N. Aerobik antrenmanın arteriyel hemoglobin oksijen satürasyonu üzerine etkisi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji ABD Gaziantep 2013
• 23. İri R, Engin H, Aktuğ ZB. 12-15 Yaş Arası Güreşçilerde 8 Haftalık Denge Antrenmanının Denge Çeviklik ve Sürat Performansı Üzerine Etkisi Spor bilimleri dergisi 2018; cilt-3 sayı 1
• 24. Karakılçık AZ, Arabacı T. 18-25 yaşlarında sigara içen ve c vitamini alanların kapiller kan oksijen satürasyonu, vücut kompozisyonu ve solunum değerleri Genel Tıp Dergisi 2017; 27 (2): 51-55