HEMŞİRELİK EĞİTİMİNDE KAVRAM HARİTASI KULLANIMININ YARATICI DÜŞÜNME EĞİLİMLERİ VE AKADEMİK ÖZ-YETERLİK DÜZEYİNE ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 31 Sayı: 2, 229 - 234, 11.08.2022

Çiğdem Ökten Emine Güdek Seferoğlu

https://doi.org/10.34108/eujhs.964817

Öz

Araştırmada, hemşirelik öğrencilerinde klinik uygulama sırasında kullanılan kavram haritası yönteminin yaratıcı düşünme eğilimleri ve akademik öz-yeterlik düzeyine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yarı deneysel nitelikteki bu çalışma, bir sağlık bilimleri fakültesi hemşirelik bölümü 2. sınıf öğrencilerinde Mart 2020-Mayıs 2020 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırma 129 öğrenci ile tamamlanmıştır. Klinik uygulama öncesi öğrencilere kavram haritası hakkında eğitim verilmiştir. Araştırma verilerin toplanmasında Tanıtıcı Bilgiler Formu, Akademik Öz-Yeterlik Ölçeği (AÖYÖ) ve Marmara Yaratıcı Düşünme Eğilimleri Ölçeği (MYDEÖ) klinik uygulama öncesi ve sonrasında uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Sayı ve yüzde, ortalama ve standart sapma, bağımlı gruplar t testi kullanılmıştır. Ayrıca kullanılan ölçeğin ölçüm güvenirliği için Cronbach alfa değerine bakılmıştır. Klinik uygulama sırasında vaka çalışmalarında kavram haritası yöntemi kullanılan öğrencilerde AÖYÖ toplam puan ortalaması uygulama öncesi 3.00±0.79 iken, uygulama sonrası 3.22±0.81 olduğu, uygulama sonrası toplam puan ortalamasının arttığı ve istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır (t=-2.222, p=0.028).MYDEÖ toplam puan ortalamalarına bakıldığında ise uygulama öncesi 3.70±0.53 iken uygulama sonrası 3.66±0.59 olduğu ve istatistiksel olarak farkın anlamlı olmadığı görülmüştür (p>0.05).Araştırmada hemşirelik öğrencilerinin klinik uygulamalarında kavram haritası kullanımının, öğrencilerin akademik öz yeterlik düzeylerini yükselttiği, ancak öğrencilerin yaratıcı düşünme eğilimlerinde anlamlı bir değişiklik oluşturmadığı tespit edilmiştir. Hemşirelik öğrencilerinin akademik öz yeterlik düzeylerinin artırılması için klinik uygulamaları sırasında vaka temelli kavram haritası kullanımı önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik eğitimi, Kavram haritası, öz yeterlik, yaratıcı düşünme

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

THE EFFECT OF THE USE OF CONCEPT MAPS IN NURSING EDUCATION ON CREATIVE THINKING TENDENCIES AND ACADEMIC SELF-EFFICACY

Öz

In the study, it was aimed to determine the effect of the concept map method used in nursing students during clinical practice on creative thinking tendencies and academic self-efficacy. This quasi-experimental study was conducted between March 2020 and May 2020 with the second-year students of the Nursing Department of a Faculty of Health Sciences. The research was completed with 129 students. Before the application, the students were trained about the concept map. Descriptive Information Form, Academic Self-Efficacy Scale (ASES), and Marmara Creative Thinking Tendencies Scale (MCTTS) were applied before and after clinical practice in the collection of research data. Number and percentage, mean and standard deviation and Paired samples t-tests were used to evaluate the data. In addition, Cronbach's alpha value was checked for the measurement reliability of the scale used. It was determined that ASES total score average of the students who used the concept map method during clinical practice was 3.00 ± 0.79 before the application, it was 3.22 ± 0.81 after the application, the total score average increased after the application and there was a statistically significant difference (t = -2.222 p = 0.028). Considering the total means cores of MCTTS, it was seen that it was 3.70 ± 0.53 before the application and 3.66 ± 0.59 after the application and the difference was not statistically significant (p>0.05). In the study, it was determined that the use of concept map in the clinical practice of nursing students increased students 'academic self-efficacy, but did not cause a significant change in students' creative thinking tendencies. In order to increase the academic self-efficacy of nursing students, the use of a case-based concept tmap can be recommended during clinical practice.

Anahtar Kelimeler

Creative thinking, concept map, nursing education, self-efficacy.

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• 1. Özgenel M, Çetin M. Marmara yaratıcı düşünme eğilimleri ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 2017;46(46):113-132.
• 2. Karadağ M, Erginer E. Hemşirelik eğitiminde altı düşünme şapkası etkinliğinin kullanılması. Turkish Journal of Research& Development in Nursing 2008;10(3): 26-40.
• 3. Amabile TM. Componential theory of creativity. Harvard Business School, Boston 2012.
• 4. Amabile TM, Conti R, Coon H, Lazenby J, Herron M. Assessing the work environment for creativity. Academy of Management Journal 1996;39(5):1154-1184.
• 5. Ausubel DP, Robinson FG. Problem Çözme ve Yaratıcılık. Çeviri: Arık A.Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara 1987.
• 6. Bentley T. Yaratıcılık. Çeviri: Yıldırım O. Hayat, İstanbul 2004.
• 7. Solso RL, Maclin MK, Maclin OH. Bilişsel Psikoloji. Çeviri:Ayçiçeği-DinnA..Bilge Kültür Sanat Yayınevi, İstanbul2014.
• 8. Fisher R. Teaching Children to Think. Nelson Thornes Ltd, Cheltenham1995.
• 9. Erdem E, Efe YS, Başdaş Ö, ve ark. Hemşirelik öğrencilerinde kavram haritasının problem çözme ve eleştirel düşünme düzeylerine etkisi. Sağlık Bilimleri Dergisi2017; 26(2):147-152.
• 10. Aghakhani N, Nia HS, Eghtedar S, Torabizadeh C. The effect of concept mapping on the learning levels of students in taking the course of "Nursing Care of Patients With Glandular Diseases Subject" in Urmia University of Medical Sciences, Iran. Jundishapur Journal of Chronic Disease Care 2015; 4(2): 1-5.
• 11. Wilson A, Kim W. The effects of concept mapping and academic self-efficacy on mastery goals and reading comprehension achievement. International Education Studies 2016; 9(3):12-23.
• 12. Bandura A. Self-Efficacy: The Exercise of Control. Freeman, New York 1997.
• 13. Yenilmez K. Öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlikleri ve matematik öğretimine yönelik öz-yeterliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 2016;(29):316-323.
• 14. Britner SL, Pajares F. Sources of science self-efficacybeliefs of middle school students. Journal of Research in Science Teaching 2006; 43:485-499.
• 15. Bağcı SÇ. Akademik Öz-Yeterlik Arttırma: Erken ergenler arasında uygulanmış bir müdahale programının etkinliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2020; 35(1):164-178.
• 16. Latif RA, Mohamed R, Dahlan A, Nor M, Zarawi M. Concept mapping as a teaching tool on critical thinking skills and academic performance of diploma nursing students. Education in Medicine Journal 2016; 8(1):67-74.
• 17. Kandemir M. Akademik Erteleme Davranışını Açıklayıcı Bir Model.Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2010.
• 18. Dil S, Öz F. Hemşirelik öğretiminde bir strateji: Kavram haritasının kullanımı. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2014; 1(1):81–89.
• 19. Khrais H, Saleh A. The out comes of integrating concept mapping in nursing education: an integrative review. Open Journal of Nursing 2017;7(11):1335-1347.
• 20. Rezaei K, Ebrahimi Fakhar H, Nejat N, Kouhestani H. Comparison of the effect of concept mapping and nursing process on self-regulated learning, self-efficacy and cognitive strategies in nursing students. The Journal of Urmia Nursing and Midwifery Faculty 2012;10(2):209-218.
• 21. Tunam A. Hemşirelik öğretiminde kullanılan kavram haritası ve video çekme yöntemlerine yönelik öğrencilerin memnuniyeti. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 2017; 6(3):1863-1875.
• 22. Roshangar F, Azar EF, Sarbakhsh P, Azarmi R. The effect of case-based learning with or without conceptual mapping method on critical thinking and academic self-efficacyof nursing students. Journal of Biochemical Technology 2020; 11(1):37-44.
• 23. Bressington DT, Wong WK, Lam KKC, Chien WT. Concept mapping to promote meaningful learning, help relate the orytopractice and improve learning self-efficacy in Asian mental health nursing students: a mixed-methods pilot study Nurse Education Today 2018; 60:47-55.
• 24. Tiryaki Şen H, Taşkın Yılmaz F, Paslı Gürdoğan E. Hemşirelikte yaratıcılık. Akademik Bakış Dergisi 2013; 38:1-8.
• 25. Yeşilyurt E. Yaratıcılık ve yaratıcı düşünme: Tüm boyut ve paydaşlarıyla kapsayıcı bir derleme çalışması. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 2020;15(25):3874-3915.
• 26. Yılmaz K, Çolak R. Kavramlara genel bir bakış: kavramların ve kavram haritalarının pedagojik açıdan incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2011; 15(1):185-204.
• 27. Sadeghi-Gandomani H, Delaram M, Naseri-Brugeni N. Comparison of concept mapping and conventional teaching methods on creativity of nursing students. The Journal of Medical Education and Development 2014; 9(3):48-57.
• 28. Ertuğ N, Kaya H. Hemşirelik öğrencilerinin bireysel yenilikçilik profilleri ve yenilikçiliğin önündeki engellerin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2017; 14 (3):192-197.
• 29. Uludağ E, Uzun S. Hemşirelik eğitiminde öğrencilerin yaratıcı düşünce becerilerinin incelenmesi (Gümüşhane ili örneği). Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2018; 7(3):63-70.
• 30. Chan ZCY. A systematic review of creative thinking/creativity in nursing education? Nurse Education Today 2013; 33(11):1382-1387.