TÜRKİYE MERKEZLİ ORGANİZASYONLARIN ULUSLARARASILAŞMASI: LİSANSÜSTÜ TEZLER ÜZERİNE BİBLİYOMETRİK BİR İNCELEME

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 8, 92 - 106, 31.08.2021

Bayram Bolel

Öz

Son yıllarda uluslararasılaşma teması ile ilgili yazılmış tezlerin sayısında artış meydana geldiği görülmektedir. Ulusal literatür incelendiğinde organizasyonların uluslararasılaşma ile ilgili yapılmış tezleri inceleyen herhangi bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu araştırmanın, uluslararasılaşma ile ilgili lisansüstü tezlerin bir derlemesi olması ve özellikle gelecekte yapılacak olan araştırmalara kaynak oluşturması hedeflenmiştir. Bu çerçevede, bu araştırmanın temel amacı, Türkiye’de organizasyonların uluslararasılaşması ile ilgili yapılmış lisansüstü tezleri çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırma nitel bir çalışma olup, verilerin analizinde doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Yüksek Öğretim Kurulu’nun Ulusal Tez Merkezi internet sitesinde kayıtlı uluslararasılaşma ile ilgili yapılmış 138 tez doktora ve yüksek lisans tezi oluşturmaktadır. Bu lisansüstü tezlerin 12 tanesinin tam metnine ulaşılamamıştır. Fakat bu tezler, Yüksek Öğretim Kurulu’nun ulusal tez merkezi internet sitesinde kayıtlı oldukları için ulaşılan bilgileri ve özetlerinden yararlanılmaya çalışılmıştır. Araştırmada, uluslararasılaşma ile ilgili yazılmış tezler; türleri, ilintili temaları, kullanılan yöntemleri, veri toplama teknikleri, yürütüldükleri üniversiteleri, enstitüleri, anabilim/bilim dalları, yılları, yazıldıkları dilleri olmak üzere incelenmiştir. Microsoft Excel programında tablolar oluşturulmuş ve uluslararasılaşma ile ilgili yazılan lisansüstü tezlerin bu araştırmayı ilgilendiren bilgileri sırasıyla tablolardaki yerlerine kodlanmıştır. Araştırma sonucunda organizasyonların uluslararasılaşma ile ilgili yazılan lisansüstü tezlerin çoğunluğunu yüksek lisans tezlerinin oluşturduğu görülmektedir. Lisansüstü tezlerin en çok Türkçe yazıldığı ve ilk olarak 1987 yılında başladığı görülmektedir. Lisansüstü tezlerin en çok yürütüldüğü üniversitenin Marmara Üniversitesi olduğu, enstitülerin sosyal bilimler enstitüler olduğu, anabilim dalının ise işletme anabilim dalı olduğu görülmektedir. Uluslararasılaşma ile ilgili yazılan lisansüstü tezlerin birçok farklı temada yapıldıkları görülmektedir. Fakat genel olarak en çok çalışılan ilintili temanın uluslararasılaşma süreci olduğu tespit edilmiştir. Lisansüstü tezlerde en çok kullanılan yöntemin nicel araştırma yöntemleri, veri toplama tekniği ise sadece anket çalışmaları olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular çerçevesinde tespitlerde bulunulmuştur. Tartışma ve sonuç bölümünde, araştırmanın amacı kısmında sorulan sorular, inceleme sonucu ortaya çıkan bulgular eşliğinde maddeler halinde özetlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararasılaşma, Lisansüstü Tezler, Doküman Analizi Tekniği

Kaynakça

• Arenius, P. M. (2002). Creation of Firm-Level Social Capital, Its Exploitation, And The Process of Early Internationalization. Institute of Strategy and International Business, Doctoral Dissertation, Espoo.
• Bilkey, W., ve Tesar, G., (1977). The Export Behavior of Smaller-Sized Wisconsin Manufacturing Firms. Journal of International Business Studies, 8. 93-98.
• Cavusgil, T. S. (1980). On The Internationalization Process Of Firms. European Research, 8. 273-281.
• Cavusgil, T. S., ve Knight, G. (2015). The Born Global Firm: An Entrepreneurial And Capabilities Perspective On Early And Rapid İnternationalization. Journal Of International Business Studies, 46(1), 3–16.
• Chetty, S., ve Holm, D. B. (2000). Internationalisation of Small to Medium-Sized Manufacturing Firms: A Network Approach. International Business Review, 9(1), 77–93.
• Creswell, J. W. (2009). Research Design: Qualitative, Quantitative, And Mixed Methods Approaches. 3rd Ed. Sage.
• Czinkota, M. R., Ronkainen, I. A., ve Ortiz-Buonafina, M. (2004). The Export Marketing Imperative. Thomson.
• Erdil, T. (2012). An Analysis of Internationalisation Behavior of Firms Through Activities and the Case of Turkish Firms. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 58. 1247-1255.
• Erkutlu, H., Eryiğit, S. (2001). Uluslararasılaşma Süreci. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (3), 149-164.
• Görgün, M., R., (2020). Uluslararası Pazarlara Giriş Stratejileri. İç. Görgün, M., R., Adıgüzel, S., (Edi.), Uluslararası Pazarlama. (ss. 17–30). Akademisyen Kitabevi.
• Hollensen, S. (2011). Global Marketing: A Decision-Oriented Approach. Financial Times Prentice Hall (Fifth Edit).
• Johanson, J., ve Mattsson, L. (1987). Interorganizational Relations in Industrial Systems- A Network Approach Compared with the Transaction Cost Approach. International Journal of Management and Organization, 17(1), 34–48.
• Johanson, J. ve Vahlne, JE. (1977). The Internationalization Process of The Firm: A Model of Knowledge. Journal of International Business Studies, 8(1), 23–32.
• Johanson, J. ve Wiedersheim-Paul, F. (1975). The Internationalization of the Firm- Four Swedish Cases. Journal of Management Studies, 12(3), 305–323.
• Kalyoncuoğlu, S., ve Üner, M. (2010). Küresel Doğan İşletme Kavramı ve İşletmelerin Küresel Doğmasına Etki Eden Kurucu / Üst Düzey Yönetici Özellikleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12 (3), 1-42.
• Kireçci, M., Bacanlı, H., Erişen, Y., Karadağ, E., Çeliköz, N., Dombaycı, M., Toprak, M., ve Şahin, M. (2016). Türkiye’de Yükseköğretimin Uluslararasılaşması: Bir Endeks Oluşturma Çalışması. Eğitim ve Bilim, 41(187).
• Kurt, Y., Sinkovics, N., Sinkovics, R. R., ve Yamin, M. (2020). The Role Of Spirituality In Islamic Business Networks: The Case Of Internationalizing Turkish SMEs. Journal of World Business, 55(1).
• Taş, A., Cevrioğlu, E., ve Bolel, B. (2017). Uluslararasılaşma Modellerinin Türk Firmalarının Uluslararasılaşma Eğilimlerini Açıklama Gücü Üzerine Bir İnceleme. İşletme Bilimi Dergisi, 5 (2), 155-180.